این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
پژوهش های معماری اسلامی، جلد ۸، شماره ۱، صفحات ۷۶-۹۰
عنوان فارسی مطالعه تطبیقی ساختار تجسمی و محتوایی کتیبه‌ها و نقوش ازاره سنگی دو رواق حاتم‌خانی و توحیدخانه در حرم رضوی
چکیده فارسی مقاله حرم مطهر رضوی در زمره باشکوه‌ترین بناهای مذهبی با گنجینه‌ای از آثار خوشنویسی است. ازجمله این آثار کتیبه‌ها و نقوش ازاره سنگی منبت دو رواق حاتم خانی و توحیدخانه بوده که ازلحاظ کیفیت بصری قابل‌تأمل است. هدف از انجام این پژوهش، شناسایی و تطبیق ویژگی ساختار بصری و مضمون کتیبه‌ها و تزیینات حجاری‌شده در ازاره سنگی دو رواق مذکور است. بنابراین ساختار بصری و تجسمی کتیبه‌ها در رواق‌های حاتم‌خانی و توحیدخانه چیست؟ و چه محتوایی دارد؟ روش تحقیق، توصیفی _تحلیلی و تطبیقی و گردآوری داده‌ها، کتابخانه‌ای و عکاسی میدانی است. یافته‌ها نشان می‌دهد؛ مضمون کتیبه‌ها بر اساس مفاهیم قرآنی و دعایی با خط ثلث، قطعات ادبی به خط نستعلیق و با موضوعات مودت و دوستی اهل‌بیت و مقام بخشش خداوند اجراشده است. خط کتیبه‌ها ثلث، نستعلیق و نسخ می‌باشند؛ که به‌واسطه‌ی شکل و فرم مدور آن‌ها، دارای جلوه‌ای پویا هستند. بکارگیری این خطوط در کتیبه‌های ثلث و نستعلیق در ارتباط با مبانی خوشنویسی بوده که از جهت فضاسازی و قرائت آسان با قابلیت‌های بصری این دو نوع خط هماهنگ شده است. کتیبه‌های دو رواق مذکور به‌صورت طوماری، کمربندی و تک‌سطری مشاهده شدند و ساختار تجسمی کتیبه‌ها در قالب‌های هندسی، بیضی، دایره و مربع بوده و اغلب با ترکیب‌بندی‌های افقی و عمودی است که با آهنگ بصری قرینه، متناوب و متباین تکرار شده‌اند. طرح‌های اسلیمی و ختایی، همچنین لچکی‌هایی در کنار کتیبه‌ها به جهت تزیین و تأکید بر متن نوشته‌ها به کار رفته‌اند. 
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی Comparative study of the visual and content structure of inscriptions and rock Motifs of plinth of the two porches of Hatamkhani and the Tohidkhaneh in Razavi Shrine
چکیده انگلیسی مقاله The holy shrine of Razavi is among the most magnificent monuments with a treasure trove of calligraphy. Including these works, inscriptions and motifs of the stone floor of the entrance to the two domes of Hatam Khani and the Tohidkhaneh, which is visually effective in terms of quality. The purpose of this research is to identify and adapt the structure of the visual structure and the theme of inscriptions and Carved decorations in the plinth stones of the two porches. So, what is the visual and visual structure of the inscriptions on the walls of the hutmakhani and the Tohidkhaneh? And what is the content? Research methodology is descriptive-analytical and comparative and data collection, library and field photography. The findings show that the inscriptions are based on Qur'anic concepts and prayers with the Sols line, literary pieces on the line of Nastaliq, and with the themes of friendship and charity with Ahl al-Bayt and the status of God's forgiveness. The inscriptions are the Sols, Nastaliq and Naskh edition, which have a dynamic front by their circular shape and form. The use of these lines in the Sols and Nastaliq letter inscriptions relates to the calligraphy basics, which is coordinated with the visual capabilities of these two types of lines for easy visualization and readings. The inscriptions of the two porches were observed as scrolls, belts and textures, and the visual structure of the inscriptions was in geometric, ellipsoidal, circular, and square shapes, often with horizontal and vertical combinations, repeated with a visually repeating, intermittent, and Repeated with symmetry, intermittent and contradictory.arabesque and  Khatai designs, as well as triangular next to the inscriptions, have been used to decorate and emphasize the text
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله 1- علیرضا شیخی | alireza sheikhi
استادیار و هیأت علمی دانشکده هنرهای کاربردی، دانشگاه هنر، تهران، ایران

الهه فاتحی | elahe fatehi
کارشناسی ارشد هنراسلامی، گروه هنر اسلامی، مؤسسه آموزش عالی فردوس، مشهد، ایران.

نشانی اینترنتی http://jria.iust.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-182-145&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده مطالعات موضوعی در معماری و شهرسازی اسلامی (مانند ایده های فضائی- هندسی، نمادها، آرایه ها، احجام و غیره)
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات