این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
کاوش نامه ادبیات تطبیقی، جلد ۱۰، شماره ۱، صفحات ۱۱۳-۱۳۳
عنوان فارسی بررسی تطبیقی دو شعر «النّسر» عمر ابو ریشه و «عقاب» پرویز ناتل خانلری با تکیه بر نظریه موریس گرامون
چکیده فارسی مقاله ت تکرار هجاها، موجب ایجاد توازن آوایی در آثار ادبی می‌شود و نقش مهمّی را در انتقال معنا و مفهوم مورد نظر خالق اثر ایفا می‌کند. براساس نظر موریس گرامون، هر هجا می‌تواند رسانندۀ معانی متعدّدی باشد. شاعر و نویسنده نیز ارزش این عضو کوچک زبان را در آفرینش موسیقی و معنا می­داند و به­خوبی از آن برای القاگری فحوای کلام خویش بهره می­برد. نوشتار پیش رو بر آن است تا دو شعر «النّسر» ابو ریشه و «عقاب» خانلری را براساس مکتب تطبیقی آمریکایی، با روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر نظریّه موریس گرامون بررسی کند. شعرهای نام­برده دارای وجوه تشابه بسیاری در معنا و مفهوم هستند؛ امّا طبق نظریّۀ گرامون، شباهت­ها و تفاوت­های ظریفی باهم دارند که مهم است. شباهت­ها در کاربرد صامت­ها و مصوّت­ها در یک سطح است؛ یعنی هردو شاعر، به­ترتیب، بالاترین بسامد را به واکۀ درخشان و همخوان انسدادی و کمترین بسامد را به واکۀ تیره و نیم­همخوان اختصاص داده­اند؛ امّا تفاوت­ها در چگونگی کاربرد این واج­ها برای انتقال فحوای کلام است. ابو ریشه ازراه واکۀ درخشان با صدای بلند و بی‌پروا از خشم و غضب خود سخن گفته و ملّت را علیه ستمکاران می‌شوراند و نور امید را دل آنان روشن می‌کند؛ امّا خانلری با انتخاب نقشِ راوی برای خود، با استفاده از واکه درخشان تنها به توصیف اقتدار، شکوه و احساسات عقاب بسنده می‌کند و با کاربرد واکۀ تیره از افشاگری می­پرهیزد؛ بنابراین، انسجام و هماهنگی خاصّی میان موسیقی و اندیشۀ هردو شعر وجود دارد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی قصیدة «النّسر» لعمر أبی ریشة وقصیدة «عقاب» لبرویز ناتل خانلری؛ علی ضوء نظریّة موریس جرامونت (دراسة مقارنة)
چکیده انگلیسی مقاله تکرار المقاطع اللّفظیة یؤدّی إلی حدوث التّوازن الصّوتی فی الأعمال الأدبیة. وله دور ریادی ورئیسی فی نقل المعنی والمضمون الّذی یهدف إلیه خالق الأثر. یعتقد موریس جرامونت أنّ کلّ مقطع صوتی یمکن له أن یتضمّن معان مختلفة. وکذلک یعلم الشّاعر والکاتب جیّداً قیمة هذه المقطع الصّوتی وهذا الجزء اللّسانی الصّغیر فی خلق الموسیقی والمعنی، ویعتمد علیه فی سکب فحوی کلامه وخفایا حدیثه. تهدف هذا البحث إلی دراسة مقارنة لقصیدة «النّسر» لعمر أبی ریشة و«عقاب» لخانلری علی ضوء منهج المدرسة الأمریکیة وبالاعتماد علی المنهج الوصفی - التّحلیلی وکذلک نظریّة موریس جرامونت. نجد فی القصیدتین المذکورتین وجوه الشّبه الکثیرة من ناحیة المعنی والمضمون؛ ولکن نظریّة جرامونت تؤکّد لنا وجود مواطن الشّبه والخلاف الظّریفة الّتی تحظی بأهمّیّة کبیرة. الشّبه توجد فی توظیف الصّوامت والصّوائت فی مستوی واحد؛ وهو بمعنی أنّ الشّاعرین کلیهما قد اعتمدا علی أکبر درجة فی استخدام حرف علّة (a، α) والصّامت الاِنفجاری؛ ومن جانب آخر، نجد حرف علّة (u، o) وحرف (j) من أقلّ المستویات استخداماً؛ ولکن الاختلاف یکمن فی کیفیّة توظیف هذه المقاطع الصّوتیة لنقل مضمون الکلام. أبو ریشة یتحدّث عن غضبه بصوت مرتفع ومن دون مبالاة. إنّه باعتماده علی حرف علّة (a، α) یحرض النّاس ضدّ الظّالمین ویشعل جذوة الأمل فی قلوبهم؛ ولکن من جهة أخری یکتفی خانلری بوصف مجد النّسر وعظمته باختیاره دور الرّاوی واستخدام حرف علّة (a، α)، وینأی عن البوح والإظهار عبر توظیفه لــحرف علّة (u، o)؛ من هذا المنطلق نجد انسجاما وتناسقاً ملحوظا بین الموسیقی وبین الأفکار الموجودة فی القصیدتین.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله قاسم مختاری |
دانشیار گروه زبان و ادبیّات عربی، دانشکدۀ ادبیّات و زبان‌های خارجی، دانشگاه اراک، اراک، ایران

مریم یادگاری |
دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات عربی، دانشکدۀ ادبیّات و زبان‌های خارجی، دانشگاه اراک، اراک، ایران

نشانی اینترنتی https://jccl.razi.ac.ir/article_1321_26efdd218812dc7f916b34fe2b55038d.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1520/article-1520-2454213.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات