این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
پژوهش های معماری اسلامی، جلد ۳، شماره ۳، صفحات ۱۰۴-۱۲۰
عنوان فارسی مضمون کتیبه‌های قرآنی در محراب‌های گچی عصر ایلخانیان
چکیده فارسی مقاله در معماری اسلامی و خصوصاً مساجد توجه اصلی به روح نمازگزار و عالم وحدانیت است؛ بدین سبب کتیبه‌های قرآنی بیشترین سطوح تزئینی را به خود اختصاص داده است. در این بین، محراب به لحاظ جایگاه آن در معماری مساجد همواره یکی از عناصر پرتزئین معماری بوده است که شامل کتیبه‌هایی از آیات و مضامین قرآنی است. کتیبه‌های تزئینی مساجد منبع مهمی برای بررسی دیدگاه‌ها و تفکرات مذهبی ملهم از آیات قرآنی هستند. این مقاله با هدف شناخت کتیبه‌های قرآنی اجراشده در محراب‌های گچی عصر ایلخانی و درک مضامین آنها نگاشته شده است، از این رو، در جهت دستیابی به چیستی مضامین آیات و ارتباط آنها با محل کاربردشان در ابنیه، تحقیقاتی با روش تفسیری- تحلیلی صورت گرفته است. حاصل تحقیقات حاکی از آن است که آیاتی برگرفته از یک تا چهار سوره از قرآن در یک محراب بکار رفته است. کتیبه‌هایی با مضمون «آیات توحیدی»، «برپایی نماز»، «شرح خصوصیات مؤمنان»، «توصیف ویژگی بانیان مساجد» و «پیروزی مسلمانان بر دشمنان» بیشترین حجم از کتیبه‌نگاری در تزئینات گچی محراب‌های عصر ایلخانی را به خود اختصاص داده‌اند. گاهی کتیبه‌ها با مضامین ذکرشده در کنار یکدیگر در یک محراب اجرا شده‌اند که اشاره به ذات پروردگار، پرستش او، برپایی نماز دارند. بطور کلی آیات مربوط به «خداشناسی»، «برپا داشتن نماز» و «بانیان مساجد» بیشترین کاربرد را داشته‌اند؛ بنابراین کتیبه‌های قرآنی محراب‌ها مرتبط با کاربرد و جایگاه آنها در مساجد در جهت هدایت افراد و غنا بخشیدن به روح نمازگزار بکار گرفته شده‌اند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله معماری اسلامی، کتیبه‌های قرآنی، محراب، گچبری ایلخانی.
عنوان انگلیسی The Content of Quranic Inscriptions Used in Ilkhanid Altars
چکیده انگلیسی مقاله In Islamic architecture, especially in mosque, the main consideration is to the prayer spirit. For this reason, Quran inscriptions cover the most parts of the decorations of architecture. Altars are always one of the elements with full of motifs decoration because of dignity and its position. The decorations are including Quranic verses and themes. Mosque decorations inscriptions are a main source to investigation the views and religious thoughts. Identifying the Quranic Inscriptions of stucco Ilkhanid alters and understanding their contents are the aims of this paper. Totally, decorative inscriptions of Altars are divided to four groups date, signature (name of the architect and artist. Etc.), supplements and endowments, religious phrases (names of God, the Quran verses, Hadith, name of the prophet and Imams). The present study focuses on the themes of Quranic verses and the contents of them that used in Ilkhanid stucco altars. Altar Stucco decorations consist mainly of arabesque motifs, geometric and inscriptions. One of the visual characteristics of Ilkhanid stucco altars is “decorative inscriptions” that widely have been performed in different styles and forms at the altars, so far the inscriptions become the basic elements of altar decorations in the Ilkhanid Altars, the Oljayto altar and the Jame-bastam altar are perfect examples that their design have been formed on inscription style. Perhaps the importance of calligraphy in the seventh and eighth centuries AH, or a plurality of skillful calligraphers- such as Yaghout Mosta`sami- caused further manifestation of calligraphy and extension of Quranic inscriptions in decoration of buildings. Earlier Kufic script has been used in decorating architecture at fourth century, Moreover Kufi script, other inscription styles such as “Sols”, “Reqa`e” and “Solse-mos`als`al” as well as ‘B`anaiee’ and ‘M`agheli’ in content of religious phrases become popular in stucco decoration at Ilkhanid era. In this study, some investigations were done with using descriptive-analytical method, to achieve content of Quranic verses and their relations to the place application. The results of twenty-one altars indicate that one to four suras of Quran used in an altar, for example the Jame-Save mosque and the Jame-Bastam Mosque contain four different suras, meanwhile, just the Oljayto altar have no “Quranic” inscriptions! Ilkhanid altars consist of twenty-one different verse from suras that the first verses of “Mo`menoun”, 1 to 4 verses of “D`ahr”, 1 to 4 verses of “Fat`h”, 255 vers of “Baghare”, 18 to 19 verses of “Tobeh”, and sura “Fateha” completely, were the most used. Content of the altar inscriptions are grouped in few categories “Tohidi verses”, “prays”, “characteristic of the believers”, “describe the characteristics of mosque authors”, “Muslim victory over enemies”. Sometimes the inscriptions are used beside each other and referring to essence of Allah, worshiping, and Allah praying. The contents of some verses are the oneness of God and the worship of God, as well as the other verses reveal “characterization of believers” that specify the qualities of ways and the path of believers. Praying is also one of the first characteristics of the Muslims in Tohidi verses and also is specified rules of the pray conduct, in order to guide believers on a direction and builds up a unity of Muslims with the aim of achieving victory and pride. In addition to the above, some features are stated to those build the mosques because the mosque is the sacred in Islam and everyone does not deserve to enter in this way. Generally, verses of the “Tohidi”, “prays”, and “authors of mosques” had the most usage. Hence, the content of altar Quranic inscriptions is related to the application place and their dignity in the mosque, to lead up the prayer spirit and richness up the people.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله عاطفه شکفته | atefeh shekofteh


نشانی اینترنتی http://jria.iust.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-182-16&slc_lang=fa&sid=fa
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1429/article-1429-246280.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده مطالعات موضوعی در معماری و شهرسازی اسلامی (مانند ایده های فضائی- هندسی، نمادها، آرایه ها، احجام و غیره)
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات