این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
طب سنتی اسلام و ایران، جلد ۱۲، شماره ۱، صفحات ۴۹-۶۲
عنوان فارسی تحلیل نام‌شناسی زگیل در طبّ سنتی ایران
چکیده فارسی مقاله سابقه و هدف: در منابع تاریخ پزشکی ایران نام‌های گاه متفاوت و متنوّعی برای نامیدن هر بیماری به‌‏کار رفته است. از این میان، شناخت نام‌های بومی عارضۀ ساده‌ای چون زگیل ارزش‌های خاصّ مردم‌شناسانه‌ای در بر دارد. از دیرباز نه‌تنها پزشکان و متخصّصان تاریخ پزشکی بلکه بسیاری از مردم‌شناسان و پژوهندگان فرهنگ‌عامّه و حتّی واژه‌نگاران و فرهنگ‌نویسان نیز متوجّه و متعرّض این تنوّع نام‌گذاری بوده‌اند. مواد و روش‌ها: در این پژوهش ابتدا با استفاده از روش مروری، کتابخانه‌ای و رجوع به منابع دست اول در زمینۀ تاریخ پزشکی ایران - اعمّ از متون تاریخ پزشکی، پزشکی سنّتی و پزشکی مردمی - نام‌های متعدّد و متنوّع زگیل گردآوری شد؛ سپس تلاش شد تا این نام‌ها با استفاده از روش‌های مردم‌شناختی و مبانی زبان‌شناسی تاریخی- تطبیقی، رده‌بندی و تحلیل شوند. یافته‌ها: واژگان مرتبط با زگیل در منابع چندگانۀ تاریخ پزشکی ایران را می‌توان به شش دستۀ اصلی و یک دستۀ فرعی جغرافیایی و دو دستۀ اصلی و یک دستۀ فرعی زبانی-گویشی تقسیم کرد. از آنجا که نام‌گذاری هر بیماری گام نخستی در تشخیص آن است، این نام‌ها بیانگر نظام‌های کهن و دیرین در تاریخ پزشکی ایران هستند. بنابراین، با تبیین دلیل تنوّع نام‌گذاری هر بیماری همچون زگیل، می‌توان تا حدودی به تهیۀ اطلسی تاریخی از خرده‌فرهنگ‌های کهن پزشکی در ایران نزدیک شد. نتیجه‌گیری: تبیین رده‌بندی واژگان مرتبط با زگیل و نقش آن‌ها در شناخت خرده‌فرهنگ‌های پزشکی از چنان اهمّیّت خاصّی برخوردار است که می‌توان آن را یکی از مهم‌ترین شاخص‌های شناخت قوم‌پزشکی هر ناحیه از ایران دانست. با توجّه به تحوّلات زبانی و دوری یا نزدیکی از واژگان اصیل می‌توان رده‌بندی دیگری را پیشنهاد کرد که خود می‌تواند دیرینگی نظام قوم‌پزشکی هر ناحیۀ جغرافیایی از ایران را روشن کند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله قوم‌پزشکی، مردم‌شناسی، پزشکی سنّتی، پزشکی مردمی، زگیل
عنوان انگلیسی Onomastic analysis of warts in traditional Persian medicine
چکیده انگلیسی مقاله Background and Purpose: There are slightly different and diverse names for diseases in Persian medical sources. Among them, learning about native words for a simple disease such as "wart" includes anthropological values as well. Not only physicians and medical historians, but also many anthropologists, folklore researchers, and even lexicographers have been involved in the issue of nomenclature multiplicity.   Materials and Methods: In this research, numerous and various names for "wart" were collected initially, applying library research, review methods, and referring to resources on the history of medicine in Iran, including texts of medical history, traditional and folk medicine; Subsequently, these words were classified and analyzed through historical-comparative linguistic axioms and anthropological methods.   Results: The words related to "wart" are divided into six main groups, one minor geographical category and two main groups, one minor linguistic-dialect class. Since naming any disease is the initial step in diagnosis, these words indicate immemorial and ancient medical systems; therefore, developing a historical atlas of ancient medical subcultures in Iran is achievable by illustrating the reason for diverse nomenclature of each disease including "wart".   Conclusion: The elaboration of word classification related to "wart" and their function to reveal subcultures is so significant that it could be considered as one of the most important indicators of ethnomedical knowledge in any region of Iran. Regarding linguistic transformations and similarity rates to original words, another classification can be suggested to illuminate the antiquity of ethnomedicine in each geographical location in the country.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Ethnomedicine, Anthropology, Traditional Medicine, Folk Medicine, Wart
نویسندگان مقاله پیام شمس‌الدینی | Payam Shams al-Dini


جلال‌الدین رفیع‌فر | Jalal al-Din Rafi'far


ملوک السادات حسینی بهشتی | Moluk-Sadat Hosseini Beheshti


نفیسه حسینی‌یکتا | Nafiseh Hosseini Yekta


نشانی اینترنتی http://jiitm.ir/browse.php?a_code=A-10-1-557&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده تخصصی
نوع مقاله منتشر شده اصیل پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات