این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
طب سنتی اسلام و ایران، جلد ۱۱، شماره ۴، صفحات ۳۸۱-۴۰۰
عنوان فارسی بررسی، تشخیص و درمان مسمومیت خوراکی در چهار متن طبی ایرانی
چکیده فارسی مقاله سابقه و هدف: مسمومیت خوراکی یکی از انواع شایع مسمومیت بوده که در اثر تناول مواد غذایی، داروها و مواد سمی از راه دهان ایجاد می‌شود. با توجه به ذخایر ارزندۀ طب ایرانی، هدف از این مطالعه تعیین طبقه‌بندی، تشخیص و درمان مسمومیت‌های خوراکی در قرون سوم تا هفتم هجری در متون تاریخی پزشکی ایران اسلامی است. مواد و روش‌ها: این پژوهش یک مطالعۀ مروری است. در این مطالعه لغات کلیدی به زبان فارسی، عربی و انگلیسی در کتاب‌های فردوس ‌الحکمه فی الطب، القانون ‌فی ‌الطب، الحاوی ‌فی ‌الطب و ذخیرۀ خوارزمشاهی و پایگاه‏‌های علمی داخلی و بین‏المللی جست‌‏وجو شدند و مطالب موردنظر فیش‌برداری و سپس مورد مطالعه و تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. در انتهای امر نتایج استخراج شده با استفاده از یک تیم دو نفره از تخصص‌‏های طب ایرانی و تاریخ علوم پزشکی جمع‌‏بندی و در نهایت نتایج گزارش شد. یافته‌ها: نتایج اصلی این مطالعه نشان داد که اطبای طب ایرانی مسمومیت‌های خوراکی را براساس مزاج، نوع مفردۀ سمی (گیاهی، حیوانی و معدنی)، کشنده‌‏بودن مادۀ سمی و گوهر درونی ماده طبقه‌بندی می‏کردند. روش‌های تشخیصی شامل معاینه و بررسی دقیق بیمار، استشمام بدن بیمار، بررسی مادۀ قی‏‌شده و به‌کارگیری جانوران و پرندگان خانگی بوده است. در درمان مسمومیت از درمان‌های عمومی مانند اقدام سریع، قی‏‌کردن، خوردن شیر، حقنه کردن و درمان‌های اختصاصی متناسب با نوع و جنس سم و نیز اقدامات دارویی و غیردارویی استفاده می‌کردند. نتیجه‌گیری: یافته‌های این مطالعه نشان می‌دهد که الگوهای معرفی شده در متون طبی تاریخی ایران در مورد طبقه‌بندی، تشخیص و درمان مسمومیت‌های خوراکی با شرایط عصر حاضر مشترکات زیادی دارد. بنابراین می‌توان با بازنگری متون و تحقیق و کارآزمایی‌های بالینی درباره خواص داروها و مفردات طب سنّتی، به سرنخ‌های تازه‌ای برای روش‌های جدیدتر، آسان‏‌تر، در دسترس‌تر و کم‌عارضه‌تر در درمان مسمومیت‌های خوراکی یا ارتقای روش‌های فعلی دست یافت.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله مسمومیت، طبقه‌بندی، تشخیص، درمان، فوریت‌های پزشکی، طب ایرانی، تاریخ پزشکی
عنوان انگلیسی Evaluation, diagnosis and treatment of oral poisoning in four Persian medical texts
چکیده انگلیسی مقاله Background and Purpose: Gastrointestinal poisoning is a common type of poisoning caused by ingested foods, medicines and toxic substances. Considering the valuable sources of Persian medicine, this research has focused on classification, diagnosis and treatment of medical emergencies in gastrointestinal poisoning during the 3rd to 7th centuries AH in Persian Islamic medical texts in comparison with modern medicine.   Materials and Methods: This is a review study, in which relevant Farsi, Arabic and English keywords were searched in in the books Firdaws al-Hikma fi al-Tibb, Al-Qanun fi al-Tibb, Al-Hawi fi al-Tibb and Zakhireye Khwarazmshahi. Retrieved contents were taken notes of, filed and then studied and analyzed. Finally, the extracted results were summarized using a two-person team with traditional medicine and the history of medical sciences specialties, and results were reported.   Results: The main results of this research indicate that traditional medicine physicians categorized gastrointestinal poisoning based on temperament, type of toxic substance (plant, animal and mineral), lethality and the essence of the toxic substance. Diagnosis methods included examination and close investigation of patients, body odor, examination of vomited substance and using pets and birds. In treatment of poisoning, general methods like taking quick actions, vomiting, drinking milk, enema or injection of fluid into the lower bowels; and specific treatments based on the type of toxic substance were used. Pharmacological and non-pharmacological measures were considered.   Conclusion: The findings of the present research show that the introduced patterns in the historical medical texts of Iran in classification, diagnosis and treatment of gastrointestinal poisoning have a lot in common with the modern views and approaches. Therefore, it is possible to achieve newer and easier methods with fewer side effects in treatment of gastrointestinal poisoning and promotion of present methods by reviewing traditional texts and researches and conducting clinical trials on properties of traditional medicines and contents.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Poisoning, Classification, Diagnosis, Treatment, Medical emergencies, Persian Medicine, Medical history
نویسندگان مقاله ابراهیم نصیری | Ebrahim Nasiri


جمال رضایی اوریمی | Jamal Rezaei Orimi


مصطفی معلمی | Mostafa Moallemi


سهراب پاداشی | Sohrab Padashi


نشانی اینترنتی http://jiitm.ir/browse.php?a_code=A-10-1-549&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده تخصصی
نوع مقاله منتشر شده اصیل پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات