این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
طب سنتی اسلام و ایران، جلد ۱۱، شماره ۲، صفحات ۲۰۷-۲۲۰
عنوان فارسی آشنایی با حیات‌الحیوان دمیری، به‌مثابه منبعی کمکی در شناخت داروهای حیوانی
چکیده فارسی مقاله سابقه و هدف: علم الحیوان (دانش جانورشناسی) در طبقه‏‌بندی علوم، از بخش‏‌های فرعی حکمت طبیعی به‏‌شمار رفته است. مسلمانان در این حوزه آثاری از جنبه‏‌های مختلف فقهی، تفسیری، لغوی، ادبی و عرفانی به‏‌رشتۀ تحریر درآورده‌‏اند. در متون جانورشناسی، انواع موضوعات علمی بررسی و مطالعه شده است. یکی از محورهای علمی که نویسندگان دانش جانورشناسی به آن پرداخته‌‏اند، مبحث فواید و خواص درمانی اعضای بدن جانداران است. در پیشینۀ تاریخی دانش داروسازی و داروشناسی، داروهای کاربردی با پایۀ گیاهی، حیوانی و معدنی بوده‌‏اند. بر اساس گزارش‌‏های تاریخی همواره بخش قابل توجهی از داروهای مورد استفاده، از اجزاء بدن حیوانات تهیه می‏‌شد. از این‏‌رو، بخشی از متون جانورشناسی به کارکرد و ویژگی‏‌های درمانی داروهای حیوانی اختصاص دارد. کتاب «حیات الحیوان» نوشتۀ کمال‏‌الدین دمیری (م :808ق) در زمرۀ آثار ادبی است که از مفصل‏‌ترین و مهم‏‌ترین متون تولیدی در حوزۀ جانورشناسی به‏‌شمار می‏رود. مواد و روش‌‏ها: مسئلۀ اصلی پژوهش حاضر که با رویکرد توصیفی نوشته شده، ضمن معرفی و بازخوانی کتاب «حیات الحیوان» دمیری، به جایگاه داروهای حیوانی در این دست‏‌نوشته پرداخته است. یافته‌‏ها: یافته‌‏های نوشتار پیش‌‏رو نشان می‏‌دهد محورهای اصلی این اثر بیان کارکرد و ویژگی‏‌های درمانی جانوران گوناگون اعم از حیوانات اهلی و وحشی، پرندگان، آبزیان و حشرات و اثربخشی بافت و اعضای بیرونی و درونی آنها در معالجۀ انواع بیماری‏‌هاست. استعمال دارو به شیوه‏‌های مختلف (خوردنی، استنشاقی و ...) توصیه شده است. نتیجه‏‌گیری: در سنّت داروسازی مسلمانان، ادویۀ حیوانی یکی از انواع پایۀ دارویی بوده که در معالجات بیماری‏‌ها تجویز می‌‏شده‏ است. شناخت و خواص جانوران در آثار متعدد علمی آمده است؛ چنانکه «حیات الحیوان» دمیری که در حوزۀ جانورشناسی نوشته شده، حاوی نکاتی ارزنده در زمینۀ دانش داروسازی و داروشناسی است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله علم‌الحیوان، داروهای حیوانی، طب سنتی
عنوان انگلیسی A look at Damiri’s Hayāt al-Hayawan as a resource of animal-derived medicinal substances
چکیده انگلیسی مقاله Background and Purpose: Zoology is categorized as one of the sub-branches of natural sciences in the classification of sciences. Muslim scholars have written some works on this subject, based on different Islamic Jurisprudence (Fiqh), interpretive, lexical and literary perspectives. In zoology texts, various kinds of scientific issues have been investigated. In fact, one of the scientific issues addressed by writers on zoology is the study of benefits and medical features of animal body parts. According to the historical background of pharmacology and medication, medicinal substances were derived from animals, plants and minerals. According to historical reports, a considerable bulk of efficient drugs was prepared from animal parts. Thus, a group of zoology texts are allocated to the actions and medicinal uses of animal-derived drugs. The book titled "Hayāt al-Hayawan" written by Kamal al-Din Damiri (808A.H) is one of the literary books is considered as one of the most detailed and important works in zoology.   Materials and Methods: The central focus of the present study, which is based on a descriptive approach, is the discovery of the status of animal-derived drugs through introducing and reviewing Damiri's book "Hayāt al-Hayawan".   Results: The present study revealed that the central focus of the above-mentioned book, has been the presentation of actions and medical features of different kinds of animals both domestic and wild, and including birds, aquatic animals, and insects. Effectiveness of their inner tissues and organs as well as their outer parts has been discussed in the treatment of various diseases. The application of these drugs has been recommended through different methods (per oral, inhalation, etc.).   Conclusion: In traditional pharmacology of the Muslim world, animal-derived drugs have been one of the bases of medications prescribed in the treatment of diseases. Various scientific texts have described animal-based medicinal substances; "Hayāt al-Hayawan" written by Damiri in the field of zoology contains some valuable information regarding pharmacology and medications.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Zoology, Animal drugs, Traditional Medicine
نویسندگان مقاله علی غفرانی | Ali Ghofrani


نرگس تنهایی | Narges Tanhaaee


محبوبه فرخنده‌زاده | Mahboobeh Farkhondehzadeh


نشانی اینترنتی http://jiitm.ir/browse.php?a_code=A-10-1-531&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده تخصصی
نوع مقاله منتشر شده مروری
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات