این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
ادب فارسی، جلد ۱۱، شماره ۱، صفحات ۱-۲۰
عنوان فارسی مقایسۀ «زال و رودابه»ی شاهنامه با «سام و پریدخت» سام‌نامه از نظر کارکردهای ثانویّۀ وجوه جمله (با تأکید بر دو وجه پرسشی و ندایی)
چکیده فارسی مقاله وجوه جمله می‌توانند علاوه بر کارکرد اوّلیّه و معنای صریح خود، حائز کارکردهای ثانویّه و دلالت‌های ضمنی نیز باشند. کاربست اغراض ثانویّۀ جمله در اثر ادبی، وجه زیبایی‌شناسانۀ اثر را ارتقا می‌بخشد و بر ادبیّت و اثربخشی آن می‌افزاید. لایه‌های پنهان معنایی در متون غنایی، به‌سبب ماهیّت انتزاعی و چندلایگی بافتِ احساس و خیال، بیش از سایر گونه‌های ادبی به چشم می‌خورد. با این حال، مطالعه در آثار شاخص حماسی ما را به این نتیجه رسانده است که حماسه‌سرایانِ سرآمد نیز به کارکردهای متفاوت وجوه جمله توجّه داشته­اند و آن را دستمایۀ انتقال بهتر پیام و تأثیر چندجانبه بر مخاطبانشان ساخته‌اند. یکی از وجوه جمله که بیش از همه قابلیّت حمل کارکردهای ثانویّه را دارد، «وجه پرسشی» است که می‌تواند طیف گسترده­ای از معانی را دربرگیرد. این جستار، نخست، به واکاوی دلالت‌های ضمنی و کارکردهای ثانویّۀ وجوه جمله در دو داستان شاخص حماسی- غنایی یعنی «زال و رودابه» از شاهنامۀ فردوسی، و «سام و پریدخت» از سام‌نامۀ منسوب به خواجوی کرمانی پرداخته است. سپس با رویکردی مقایسه‌ای، کارکردهای ضمنی حمل‌شده بر دو وجه «پرسشی» و «ندایی» را که دارای بیشترین اختلاف بسامد در دو اثر هستند، بررسی کرده و آن‌ها را به‌عنوان مِحَک و معیار ذهنیّت غنایی یا حماسی شاعر در نظر گرفته است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله مقایسه، کارکرد ثانویّه، وجه پرسشی، وجه ندایی، «زال و رودابه»، «سام و پریدخت»،
عنوان انگلیسی comparative study between Zal-o-Roudabeh and Sam-o-Paridokht (secondary function: question mood and vocative mood,
چکیده انگلیسی مقاله Mood sentences can have secondary functions and implied indication in addition to first functions. Application of secondary intentions in literature text improve aesthetics mood of text and increases its literariness and effectiveness. Hidden meaning layers can be found in Lyric literary texts more than any of literary genres; duo to abstract nature and having multi layers of sense and imaginations texture Nevertheless, studying in masterpieces epic works shows that epic poets are interested to this and found it helpful for better transferring of massages and deeper effects on readers. This article, at first studies secondary functions and implied indications in the two epic-lyric texts “Zal -O- Roudabeh” of Shahnameh, and “Sam-O-Paridokht” of Samnameh attributed to Khajoo-ye-Kermani. Then through the comparative perspective, studied the implied indications of the question and vocative mood that have the most frequency in two text, and considered them as a criterion of epic or lyric mentality of poets.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله مقایسه, کارکرد ثانویّه, وجه پرسشی, وجه ندایی, «زال و رودابه», «سام و پریدخت»
نویسندگان مقاله ریحانه حجت الاسلامی |
دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه تهران

مصطفی موسوی |
دانشیار گروه زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه تهران

نشانی اینترنتی https://jpl.ut.ac.ir/article_83969_65c913c8f2aa3858a4e0571139dfda41.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات