این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
جستارهای اقتصادی، جلد ۱۸، شماره ۳۵، صفحات ۳۱۱-۳۳۴
عنوان فارسی تحلیل فقهی ماهیت هزینه‌‌های پول در قراردادهای بالادستی نفت و گاز ایران
چکیده فارسی مقاله صنعت نفت در کشورهای دارای ذخایر، نیاز به جذب سرمایه‌گذاری بالا و استفاده از فناوری‎های نوین و پیشرفته دارد که این مسئله معمولاً با قراردادهای بالادستی تأمین می‌شود. باوجوداین، یکی از مسائل مهم در استفاده از این قراردادها در اقتصاد کشور، انطباق مفاد آنها با ضوابط فقه امامیه است. پرسش اصلی تحقیق آن است که شبهات مهم فقهی در بحث هزینه پول در قراردادهای بالادستی نفت و گاز (شامل بیع متقابل و IPC) و راهکارهای شرعی حل این شبهات کدام است؟ یافته‎های تحقیق که به روش توصیفی و تحلیل محتوا به ‎دست ‎آمده نشان می‎دهد قراردادهای بالادستی حوزه نفت و گاز را می‎توان در راستای فعالیتی حقیقی و مفید برای کشور یعنی توسعه بخش نفت و گاز در نظر گرفت که یکی از زیرساخت‎های توسعه اقتصادی کشور محسوب می‎شود. براساس‌این، می‎توان کلیت قراردادهای بالادستی نفت و گاز را در ذیل اصل فقهی و حقوقی «صحت و لزوم» قراردادها پذیرفت؛ البته لازم است وجود شبهاتی مانند ربا یا غرر در رابطه با مفاد آنها بررسی شود. در این رابطه مسئله «هزینه پول» در این قراردادها می‎تواند با شبهه ربای قرضی مواجه باشد و لازم است راهکارهای شرعی جایگزین در این زمینه استفاده شود. مازاد مرتبط با تأخیر تأدیه دین نیز اگر به‌صورت شرط ضمن عقد در قرارداد ذکر شود، براساس نظر بسیاری از فقها و شورای نگهبان، قابلیت پذیرش دارد. سرانجام، با توجه به اینکه نرخ هزینه پول در قراردادهای بالادستی معمولاً به‌صورت شناور (لایبور به‌علاوه عددی ثابت) تعیین می‎شود، شبهه غرر در رابطه با این قراردادها مطرح می‎شود. باوجوداین، می‎توان با استفاده از راهکار فقهی «تخفیف» این چالش را برطرف نمود؛ یعنی کارفرما و پیمانکار از ابتدا در رابطه با حداکثر نرخ احتمالی هزینه پول توافق می‎کنند و پیمانکار در قالب شرط ضمن عقد می‎پذیرد که در عمل براساس فرمول «لایبور به‌علاوه عدد ثابت» به کارفرما تخفیف دهد. در این شرایط به دلیل آنکه نرخ هزینه پول از ابتدا برای طرفین مشخص است، لذا شبهه غرر از این معاملات برطرف می‎شود.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله هزینه پول، قراردادهای بالادستی، نفت و گاز، فقه اسلامی، ایران،
عنوان انگلیسی Jurisprudential analysis of the cost of money's nature in the Iran's oil and gas upstream contracts
چکیده انگلیسی مقاله The oil industry in countries with reserves needs to attract high investment and use new and advanced technologies, which is usually provided through upstream contracts. However, one of the important issues in using these contracts in the country's economy is the compliance of their provisions with the rules of Imami jurisprudence. The main question of the research is what are the most important jurisprudential doubts related to the discussion of the cost of money in the upstream oil and gas contracts (including reciprocal sale and IPC) and the sharia solutions to resolve these doubts? The research findings obtained by descriptive method and content analysis show that given that the legal nature of these contracts is not borrowed, the cost of money in these contracts can not necessarily be considered usury; Because in these contracts, there is cooperation between the employer and the contractor to carry out real activities in the field of oil and gas, this interaction can be analyzed in the form of a new contract or a peace contract. The surplus related to the delay in payment of the debt can be accepted according to the opinion of many jurists and the Guardian Council, if it is mentioned as a condition in the contract. Finally, since the cost of money in upstream contracts is usually determined on a floating basis (Libor plus a fixed number), the suspicion arises in relation to these contracts. However, this challenge can be solved by using the jurisprudential solution of "mitigation";
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله هزینه پول, قراردادهای بالادستی, نفت و گاز, فقه اسلامی, ایران
نویسندگان مقاله حسین میثمی |
پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی

سجاد رجبی |
دانشکده اقتصاد دانشگاه امام صادق، تهران، ایران

رضا رنجبران |
دانشگاه امام صادق ع

نشانی اینترنتی http://iee.rihu.ac.ir/article_1936_a594eb1f2209c0b1c97da09d7f3441d2.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات