این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
جغرافیا و توسعه، جلد ۱۹، شماره ۶۴، صفحات ۱۶۵-۱۹۲
عنوان فارسی بازتاب عناصر اقلیمی و جغرافیایی در سفال‌‌های منقوش شهرسوخته
چکیده فارسی مقاله مطالعۀ سکونت‌گاه‌های انسانی و میزان بهره‌وری از منابع طبیعی، بخشی از پژوهش‌های انجام شده در عرصه چشم‌انداز جغرافیایی است کهدر حیطۀ جغرافیای تاریخی می باشد . اما در این بررسی‌ها نوع نگاه انسان به چشم‌انداز و چگونگی بازتاب آن در آثار انسان‌ساخت کمتر مورد توجه قرار گرفته‌است. سفال‌ها از قدیمی‌ترین آثار باقی‌مانده از تمدن‌های باستانی می‌باشند که با نقوش متنوعی تزیین شده‌اند. عناصر محیطی و جغرافیایی از رایج‌ترین نقوش موجود بر روی این آثار می‌باشند. شهرسوخته یکی از قدیمی‌ترین سکونت‌گاه‌های انسانی موجود در فلات ایران می-باشد که ظروف سفالی متعددی از آن به دست آمده‌است. آنچه در این گفتار مورد بحث است، نشان دادن چگونگی بازتاب چشم‌انداز و عناصر اقلیمی و جغرافیایی بر روی ظروف سفالین شهرسوخته می‌باشد. لذا در این پژوهش که به شیوۀ توصیفی- تحلیلی انجام شده، تلاش گردیده تا بدین پرسش‌ پاسخ داده شود که: عمده‌ترین تصاویر جغرافیایی و اقلیمی رایج بر روی سفال‌های شهرسوخته شامل چه مواردی بوده، روی چه پدیده‌هایی تأکید بیش‌تری انجام گردیده‌است؟ جمع‌آوری اطلاعات در این پژوهش، با استفاده از منابع میدانی و کتابخانه‌ای انجام گردیده، نمونه‌های مورد بررسی به شیوۀ انتخابی از مجموعۀ آثار موجود در موزۀ جنوب شرق ایران و آثار مکتوب منتشر شده در این خصوص برگزیده شده‌اند. نتایج این تحقیق حکایت از آن دارد که: اگرچه در برخی از این آثار هنرمندان ادراک خود از محیط جغرافیایی را به صورت نقشه‌ای مسطح با شاخصه‌های برجستۀ محیطی ترسیم کرده‌اند، اما در بیش‌تر موارد، به نمادپردازی از چشم‌اندازهای محیطی پرداخته‌اند. به طوری که می-توان گفت: ترسیم چشم‌انداز در اینگونه آثار را بر اساس اهمیت نمادین آن‌ها انجام گرفته‌است.همچنین بررسی کمّی نقوش روی سفالینه‌های شهرسوخته نشان می‌دهد که تصویرگری از آب و عناصر مرتبط با آن بیش‌ترین و آثار انسان‌ساخت کمترین تعداد را به خود اختصاص داده‌اند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله شهرسوخته، سفال، چشم اندازجغرافیائی، عناصر اقلیمی، عناصر جغرافیایی،
عنوان انگلیسی The Reflection of Ecological and Geographical Features on the Painted Pottery from Shahr-e Sukhteh
چکیده انگلیسی مقاله Studying the human settlements and the range of natural resources consumption is a part of research done in the Geographical landscape field which is part of historical geography. In such studies, however, human’s attitude towards the landscape and the way it reflects in human-made artifacts has not received serious attention yet. Pottery ware, in this regard, is considered the oldest objects remained from ancient civilizations decorated with various motifs. Geographical and environmental elements are among the commonest motifs applied on such ware. Shahr-e Sukhteh in Sistan and Baluchistan Province is an ancient settlement in Iran plateau where many pottery works have been gained in excavations. The way ecological and geographical features reflected on the pottery ware obtained from Shahr-e Sukhteh is the main subject to be discussed in this research. Therefore, the main question would be this: What are the ecologically- and geographically-inspired motifs painted on the pottery from Shahr-e Sukhteh? And which phenomena and features have been particularly emphasized? A qualitative analysis of the motifs shows that although the artists had been occasionally dedicated to the realistic representation of environmental elements, such procedure in most cases has been performed symbolically. Therefore, painting the landscapes on the works had been done according to their symbolic significance.Quantitative study of the motifs on the burnt city pottery shows that the depiction of water and its related elements has the highest number and the man-made works have the lowest number.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله شهرسوخته, سفال, چشم اندازجغرافیائی, عناصر اقلیمی, عناصر جغرافیایی
نویسندگان مقاله سکینه‌خاتون محمودی |
استادیار، دکتری هنر اسلامی، عضو هیأت علمی گروه حفاظت و مرمّت آثار تاریخی، دانشکده هنر و معماری دانشگاه زابل

مرضیه قاسمی |
استادیار، دکتری تاریخ تطبیقی، تحلیلی هنر اسلامی، عضو هیأت علمی گروه پژوهش هنر، دانشکده هنر و معماری،دانشگاه سیستان و بلوچستان

نشانی اینترنتی https://gdij.usb.ac.ir/article_6324_8dfce0c350ad3de85ce7fc24764fb25a.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات