این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
پژوهشنامه تاریخ اسلام، جلد ۱، شماره ۳۶، صفحات ۱۱۳-۱۳۳
عنوان فارسی واکنش علما به سیطره حکومت پهلوی بر اوقاف (با تکیه بر اسناد)
چکیده فارسی مقاله پهلوی اول (حک. 1304ـ1320ش) به دنبال مدرن‌سازی تمام ارکان و اجزای جامعه بود. وقف یکی از اجزای جامعه و مهم‌ترین منبع درآمد روحانیان به شمار می‌آمد. رضاخان با انجام اقداماتی همچون تغییر تولیت اوقاف، تغییر در روش‌های اداره، نظارت، بهره‌برداری و در مواردی، تصرف عین موقوفات، در پی تسلط بر اوقاف بود. با روی‌کارآمدن پهلوی دوم (حک. 1320ـ1357ش)، سیطره بر اوقاف در سطحی کلان‌ و با شتاب بیشتری پی‌گرفته شد. به این ترتیب حکومت پهلوی به تضعیف مالی روحانیان پرداخت و در مقابل روحانیان نیز به مقاومت‌های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی در برابر حکومت پهلوی روی آوردند. سوال اصلی پژوهش این است که سیطره حکومت پهلوی بر اوقاف چه تأثیری در روابط علما با حکومت داشته است؟ پژوهش حاضر با بهره‌گیری از روش تاریخی و به شیوه کتابخانه‌ای و اسنادی، بر آن است تا با بررسی متغیر وابسته اوقاف، تصویری جامع از چالش‌های حکومت پهلوی با روحانیان، در عرصه اقتصاد و دگرگونی کارکردهای وقف، ناشی از مدرن‌سازی به دست دهد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد گسترش سیطره دولت بر اوقاف، کاهش درآمد سالانه حوزه‌های علمیه و ازدست‌رفتن زمین‌های بعضی از علمای صاحب‌زمین در جریان اصلاحات ارضی، سبب محرومیت نسبی اقتصادی و نارضایتی علما شد. این سیاست پهلوی و تنگنای اقتصادی روحانیان موجب موضع‌گیری آنها در مقابل حکومت پهلوی شد. در نهایت به‌نظر می‌رسد اتحاد طیف‌های مختلف روحانیان با دیگر نیروهای اجتماعی، موجب شکل‌گیری انقلاب اسلامی در ایران به رهبری امام خمینی شد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله انقلاب اسلامی ایران، اوقاف، پهلوی اول، پهلوی دوم، سلطنت پهلوی.
عنوان انگلیسی The reaction of the clergy to Pahlavi's domination over the endowments (relying on documents)
چکیده انگلیسی مقاله  First Pahlavi period (1304-1320 SH) sought to modernize all pillars and components of the society. The endowment considered as one of the components of society and the most important sources of income for the clergy. Reza Khan tried to dominate the endowments by changing the mastery of endowments, changing the managing methods, supervision, exploitation and in some cases, seizing endowments. By the rise of the second Pahlavi period (1320-1357 SH), domination over the endowments pursued to a greater level and with more acceleration. Therefore, Pahlavi dynasty weakened the clergy financially, and in return, the clergy also resisted politically, culturally and socially against the Pahlavi dynasty. The main question of the study is what effect the Pahlavi dynasty domination over the endowments had on relationships of the clergy with the government? The present study by using historical method and library and documentary approach tries to show a comprehensive picture from the challenges between Pahlavi dynasty and the clergy in economy and transformation of endowment functions due to modernization by examining the dependent variable of endowments. The results of this study indicate that the increase of government domination over endowments, reduction of annual incomes of the seminaries and the loss of lands of some of the clergy during the land reform, caused relative economic deprivation and dissatisfaction of the clergy. This policy of Pahlavi and the economic bottleneck of the clergy made them take a stand against the Pahlavi dynasty. Eventually, it seems that the :union: of different groups of the clergy with other social forces has led to the formation of the Islamic revolution under the leadership of Imam Khomeini in Iran.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Iran Islamic revolution, Endowments, First Pahlavi period, Second Pahlavi period, Pahlavi dynasty.
نویسندگان مقاله شهناز شعبانی‌پور | Shahnaz shabanipour
دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات

عباس احمدوند | Abbas Ahmadvand
شهید بهشتی

سینا فروزش | Sina Forouzesh
دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات

نشانی اینترنتی http://journal.isihistory.ir/browse.php?a_code=A-10-73-102&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده تخصصی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات