این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
کاوش نامه زبان و ادبیات فارسی، جلد ۱۰، شماره ۱۸، صفحات ۹-۴۸
عنوان فارسی نکته هایی از روایات پایانِ کارِ ضحّاک
چکیده فارسی مقاله مشهورترین روایت پایانِ کار ضحاک در سنّت حماسی-اساطیری ایران به بند کشیده شدنِ او در بن غاری در دماوند است که در شاهنامه و بسیاری دیگر از منابع آمده. مطابق متون پهلوی ضحّاک تا روز رستاخیز در آنجا زندانی است و در آن هنگام بند می گسلد و پس از زیانکاری کشته می شود. درباره علّت کشته نشدن و زنده زندانی گشتن ضحّاک توضیحاتی در سنّت زرتشتی و روایات عامیانه آمده است و پژوهشگران نیز فرضیّات مختلفی در این باره مطرح کرده اند. نظریه دیگر این است که با توجّه به شواهد داستانیِ یک بن مایه هند و اروپایی و سامی، ضحّاک برای تحمّل رنج و عذاب این جهانی و سپس انجام دادنِ خویشکاری رستاخیزی زنده می ماند. غیر از فریدون و نیز سام یا گرشاسپ به عنوان بند کنندگان و کشندگان ضحّاک، در شماری از روایات رسمی و عامیانه، نریمان، کاوه و حضرت سلیمان(ع) هم از جمله دستگیر کنندگان این شهریار پتیاره فش معرّفی شده اند. در غالب روایات، محلّ زندان ضحّاک غار یا چاهی در دماوند است و بر پایه اشاره بعضی منابع فریدون او را با زهی از پوستِ خودِ وی می بندد. این کار -که نمونه های دیگری نیز در داستانهای ایرانی و غیر ایرانی دارد- احتمالاً از آن روی است که موجوداتی چون ضحّاک را با هر بندی غیر از پوست یا یکی از اجزا، اندامها و متعلّقات آنها یا نزدیکانشان ببندند، می توانند آن بند را بگسلند. با این حال فریدون به گزارش برخی مآخذ برای جلوگیری از گریز ضحّاک از زندان نگهبانانی بر او می گمارد. از جمله: نگاره یا پیکره خویش، آهنگرانِ سندان کوب، گروهی از پریان، طلسمی به هیأت دو مرد و دسته ای از محافظان با سالاری ویژه. تفصیل مطالب مذکور و برخی دیگر از نکات و جزئیّاتِ روایات پایانِ کارِ ضحّاک در سه بخشِ: الف) زنده ماندن یا کشته شدن ضحّاک ب) به بند کشنده و کُشنده ضحّاک ج) بند و بندجای ضحّاک؛ بررسی شده است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله ضحّاک، فریدون، روایات حماسی-اساطیریِ ایران، شاهنامه،
عنوان انگلیسی An Investigation on Zahhak’s Fate
چکیده انگلیسی مقاله The imprisonment of Zahhak by Fereydun is the most famous narrative of Zahhak’s fate in the Iranian epic tradition. Based on the texts left from old time, Zahhak will be imprisoned till Resurrection (day) then he will be killed. About his imprisonment some opinions have been offered according to Zoroastrian tradition. Regarding the research done in the field, some believe that Zahhak lives to suffer the torture of this world and to perform a devilish function in Resurrection. This eternal torture and resurrectional role is an Indo-European motif. In this paper, issues like place of Zahhak’s prison, chain of Zahhak, guards of Zahhak’s prison and those who imprison Zahhak would be discussed.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله ضحّاک, فریدون, روایات حماسی-اساطیریِ ایران, شاهنامه
نویسندگان مقاله سجاد آیدنلو |
دانشیار دانشگاه پیام نور ارومیه

نشانی اینترنتی http://kavoshnameh.yazd.ac.ir/article_2463_2ba338691b05a5a669f063bd5d318a4e.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات