این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
کیمیای هنر، جلد ۳، شماره ۱۱، صفحات ۴۸-۵۷
عنوان فارسی نگاشت مجازی هنر خلاقه از منظر فرهنگ انقلابی اسلامی
چکیده فارسی مقاله با این فرض که هنر در تلاقی امر محسوس و امر معقول نضج می‌گیرد، این مقاله بر آن است تا در گفتمان هنر پس از انقلاب ایران، صورت‌بندی این دو متغیر را بررسی کند. مطالعه میان رشته‌ای مقاله حاضر، با بهره‌گیری از مدل توپولوژیک «دونات» و «دونات تیزه‌ای » در پی ارائه شمایی از تحولات نظری هنر معاصر ایران است. در فضای هنری پیشا انقلاب حاکمیت وقت، اوامر و منویات خود را به صورت دستورالعمل‌هایی از قبیل تجدد و تمدن به جای امر معقول در می‌آورد و به تبع آن، با توسل به روش تشویق و تنبیه، امر محسوس را نیز تحت سیطره خود در می‌آورد. بنابراین، هنر، خصوصا هنرهای تجسمی، در انطباق کامل امر معقول و امر محسوس مجال بروز پیدا می‌کنند. اما انقلاب، نظم از پیش موجود را برمی‌آ‌شوبد و این دو را در وضعیتی بیرون نظام سلسله‌مراتبی قبل قرار می‌دهد. با تکیه بر روش‌شناسی تحلیل انتقادی گفتمان، در چنین شرایطی بین آنچه بیان می‌شود و آنچه می‌توان بیان کرد شکافی به وجود می‌آید که در بدو امر، به نظر می‌رسد امر معقول و امر محسوس، از هیچ نقطه تلاقی دیگری به جز مادیت اثر هنری برخوردار نیستند. حال آن که در بازنگری سیر تطور هنرهای تجسمی در می‌یابیم که «فرهنگ» ایده‌ای است که از هنر مادیت زدایی می‌کند و توامان نظام سلسله‌مراتبی پیشین را به شکل دوایر متحد المرکزی در می‌آورد که در چهار سطح علم، معرفت، حکمت و شهود از حرکتی افقی نیز برخوردارند. این حرکت که در ظاهر، عاری از هر نظمی است، در مدار آشوبیِ خود به مفهوم فرهنگ می‌انجامد. در این مقاله میان فرهنگ و وجه ظهور فرهنگ تمایز نظری برقرار است. خط فارق این دو مقوله، حلول خلاقیت یا به تعبیر دقیقتر «امر نو » توامان در دو ساحت کنش فردی و جمعی است. بر این مبنا، امر معقول به وجه اندیشیده نیندیشیده‌ها تبدیل می‌شود و در ادامه، امر محسوس نیز وجه نیندیشیده اندیشه‌ها را نمایندگی می‌کند. بدین منوال، این مقاله پرسشی ذو وجهین را مطمح نظر دارد: 1) اگر تفکر با خلاقیت سر سازگاری نداشته باشد، تجربه هنر در تجربه زیسته به چه صورت در می‌آید؟ و 2) اگر خلاقیت مستغنی از تفکر باشد، بسط و گسترش آن با چه موانعی روبرو است؟ این دو پرسش در متن گفتمان هنر پیش از انقلاب ایران به منزله دونات توپولوژیکی هستند که مسیر افقی «امر محسوس» و مسیر عمودی «امر معقول»، جز در نقطه عزیمت هیچ تقاطع دیگری ندارند. اما بر اساس مدل پیشنهادی این پژوهش، تیزه (به منزله ظهور خلاقیت در فرهنگ) - که در توپولوژی مدرن همواره از مساحتی متناهی و محیطی نامتناهی برخوردار است - امر معقول و امر محسوس را به تا خوردگی دچار می‌کند. از این رو، به جای دو تایی‌های متضاد «امر محسوس» و «امر معقول» با تا خوردگی‌های این دو به شکل مجموعه‌های نو شونده نامتناهی (محسوسیت امر معقول، معقولیت امر محسوس، محسوسیت امر محسوس ...) روبرو خواهیم بود. به بیان ساده‌تر آشوب محسوسات در فضای هنری با میانجی «خلاقیت» آن قدر پیش می‌رود تا در «پنجره نظم»، آبشار بی پایانی فضای نوینی موسوم به فر هنگ را رقم زند. در فضای فرهنگ، فرصت‌ها و تهدیدها از نوع دیگری است. چنان که پیدا است این مقاله با رویکرد تحلیل انتقادی گفتمان و بهره‌گیری از نظریه زیباشناسانه دلوز و رانسیر، نسبت میان خلاقیت و ادراک هنری را در بازه زمانی یک دهه قبل و بعد از انقلاب اسلامی مداقه می‌کند. مخلص کلام این که، هنر شبیه به یک در، دری نه هنوز در، در امر محسوس یا میل مفرط اتصال یافتگی «زیستنی‌ها » با یکدیگر وقف های تامل آفرین ایجاد می‌کند و متعاقباً هنر شبیه به یک پل، پلی نه دیگر پل، در امر معقول یا میل مفرط انفصال یافتگی «زیسته‌ها» سیلانی خلاقانه فراهم می‌آورد. این است که در عرصه فرهنگ دو مقوله متناهی سبب ساز جهشی نامتناهی می‌شوند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی Topographic - based Model of the Creative Art through Revolutionary Culture in Iran
چکیده انگلیسی مقاله If we accept this idea that in talking about art, there is a chasm between thought and unthought debating on art theory in the sociohistorical context of after revolutionary Iran requires at least two items in which understanding and creating art meet one another: 1) Art as door separates intelligible from sensible, rational from irrational, and logos from pathos as well and 2) Art as bridge not only joins together the sense and mind, but also folds and concocts these two areas of human being life. Doors divide lands into ostensibly independent parts. By doors we can recognize ‘out’ and ‘in’. But the bridges links the land with another land in spite of the geographical limitations like water, rocks, etc. According to door metaphor, art makes a borderline between thought and unthought. Artists begin their activities based upon unconsciousness the social and political status quo have effect on them indirectly. Reversely, the bridge metaphor refers to unthinking thought and thinking unthought aspects of art creating. Thus, changing the frame of reference polarizes the entire art issue. After revolution, these two dimensions of art have been amalgamated in a concept named: ‘culture’.Simultaneously, culture has partially covered the variety of art activities and necessarily constituted an identity-centered front against the others’ cultures. In the nation-state, art supports the idea of unity. Out of the nation-state, art initiates itself as the particular characteristic of our own culture among the other cultures. Apparently, the ambivalent usage of the culture culminates the polarization between creating and understanding art. Argumentatively, this paper attempts to deduce a model of theoretical basis by using contemporary aesthetic achievements toward reconciliation the conceptual thought with perceptual art creatively.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله سید غلامرضا اسلامی | seyed gholamreza islami
associate professor, faculty of architecture. university college of fine arts. university of tehran

سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه تهران (Tehran university)

پویا رفویی | rofouei pouya
post-graduate student of ‘supreme art studies’. university college of fine arts. university of tehran

سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه تهران (Tehran university)

نشانی اینترنتی http://kimiahonar.ir/browse.php?a_code=A-10-1-78&slc_lang=en&sid=fa
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1534/article-1534-254389.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده تخصصی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات