این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
مرتع، جلد ۱۶، شماره ۳، صفحات ۶۰۸-۶۲۰
عنوان فارسی عوامل اقتصادی موثر بر مهاجرت روستا به شهر مرتعداران در استان اردبیل
چکیده فارسی مقاله سابقه و هدف: مهاجرت عبارت است از حرکت افراد از یک منطقه اکولوژیکی به منطقه دیگر که ممکن است به صورت موقت یا دائمی باشد. مهاجرت یک مکانیسم انتخابی است که از نظر اقتصادی، اجتماعی، تحصیلی و ویژگی‌های جمعیتی، افراد و خانواده‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد و پدیده­ مهمی است که مورد توجه بسیاری از برنامه­ریزان اقتصادی به خصوص در کشورهای در حال توسعه قرار گرفته است. با توجه به شرایط نسبتا متفاوت در نواحی روستایی استان اردبیل، در این تحقیق پنج شهرستان (در داخل هر شهرستان یک حوزه آبخیز شامل چندین روستا) انتخاب شدند و عوامل اقتصادی موثر بر مهاجرت روستا به شهر جوامع مرتعدار مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روش‌ها: تحقیق حاضر در استان اردبیل در سال 1399 انجام شد. در ابتدا پنج شهرستان اردبیل، نیر، نمین، سرعین و کوثر در نظر گرفته شدند و سپس در هر شهرستان یک حوزه آبخیز که در آن پروژه‌های آبخیزداری و اصلاح مرتع انجام شده بود، انتخاب شد. در گام بعد در حوزه آبخیز کفتارق اردبیل 4 روستا، در حوزه آبخیز سقزچی‌چای نمین 3 روستا، در حوزه آبخیز درویش‌چای سرعین 9 روستا، در حوزه آبخیز لیکوان‌چای کوثر 9 روستا و در حوزه آبخیز سیاهپوش نیر 8 روستا) به عنوان جامعه آماری انتخاب شدند. در مجموع، جامعه آماری شامل مرتعداران 5 حوزه آبخیز و 33 روستا در استان اردبیل بود. روش تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی و ابزار جمع‌آوری اطلاعات پرسشنامه، مشاهده، مصاحبه‌ حضوری و آمارهای جمعیتی روستاها بود. پرسشنامه شامل برخی ویژگی‌های توصیفی روستا، ساکنان روستا و همچنین 11 شاخص اقتصادی بود. بر اساس فرمول کوکران حجم نمونه 372 نفر برآورد شد. سپس، سهم هر حوزه آبخیز از حجم نمونه کل مشخص شد و در گام بعد از طریق مصاحبه عمیق و تکمیل پرسشنامه، اقدام به جمع‌آوری اطلاعات شد. در تحلیل داده‌ها، به‌منظور استخراج خصوصیات جامعه آماری از آمار توصیفی و برای بررسی وضعیت کلی شاخص‌های اقتصادی موثر بر مهاجرت مرتعداران از آزمون t تک نمونه استفاده شد. همچنین، برای اولویت­بندی مهم‌ترین مؤلفه­های موثر در مهاجرت، آزمون فریدمن و برای بررسی تفاوت بین روستاییان از نظر شاخص‌های اقتصادی موثر بر مهاجرت از آزمون کروسکال-والیس استفاده شد. نتایج: نتایج نشان داد که 3/0 درصد پاسخگویان با کمترین فراوانی شغل اصلی کشاورزی و 5/85 درصد با بیشترین فراوانی به‌طور مشترک شغل اصلی دامداری و کشاورزی داشتند. میانگین درآمد در بخش کشاورزی برابر با 6/167 میلیون ریال و در بخش دامداری برابر با 1/309 میلیون ریال است. درآمد در بخش دامداری نزدیک به دو برابر درآمد در بخش کشاورزی است، این موضوع نشان می‌دهد که اقتصاد مرتعداران منطقه مورد مطالعه بیشتر وابسته به دامداری و مرتعداری است. همچنین، نتایج نشان داد که مهم‌ترین شاخص‌های اقتصادی موثر بر مهاجرت روستا به شهر به‌ترتیب عدم علاقمندی نسل جوان به استمرار و گسترش فعالیت­های کشاورزی و دامداری (میانگین رتبه=78/9)،  فرصت­های اقتصادی بیشتر و دسترسی به مشاغل با درآمد بالاتر در شهر (میانگین رتبه=56/9) و نابرابری امکانات شهر و روستا و خدمات رفاهی و معیشتی (میانگین رتبه=88/8) بودند. نتیجه‌گیری: با توجه به اینکه بخش‌ زیادی از جوامع روستایی استان اردبیل دامدار هستند، اقتصاد مرتعداران منطقه بیشتر وابسته به دامداری است. به‌طور کلی، بر اساس نتایج تحقیق حاضر عدم علاقمندی نسل جوان به ادامه شغل کشاورزی و دامداری، فرصت­های اقتصادی بیشتر و درآمد بالاتر در شهر و نابرابری امکانات شهر و روستا مهم‌ترین عوامل اقتصادی موثر بر مهاجرت مرتعداران به شهرها بودند.  
کلیدواژه‌های فارسی مقاله مهاجرت روستا به شهر، شاخص اقتصادی، مرتعداران، اردبیل.
عنوان انگلیسی The impact of economic factors on rural-urban migration of ranchers in Ardabil province
چکیده انگلیسی مقاله Background and objectives: Migration is the movement of people from one ecological region to another, it may be on temporary or permanent basis. Migration is a selective mechanism that impacts individuals and households economically, socially, educationally, and demographically, and it is an important phenomenon that many economists, particularly in developing countries, have addressed. Due to the varying situations in Ardabil province's rural areas, five counties (each with one watershed containing several villages) were chosen for this study, and the economic factors affecting rural-urban migration to ranchers were investigated. Methodology: The current research was carried out in the Ardabil province, in 2020. The five counties of Ardabil, Nir, Namin, Sarein, and Kosar were initially evaluated, then, a watershed was selected in each county where watershed management and rangeland restoratoin projects were carried out. In the next step, four villages from Ardabil's Kaftaragh watershed, three villages from Namin's Saqezchichae watershed, nine villages from Sarein's Darvishchae watershed, nine villages from Kosar's Likvanchae watershed, and eight villages from Nir's Siahpoosh watershed were chosen as statistical communities. In total, the statistical community includes ranchers from five counties and 33 villages in Ardabil province. The research method was descriptive-analytical and the data collection techniques were questionnaire, observation, face-to-face interview and village population statistics. The questionnaire included some descriptive features of the villages, village residents and also 11 economic factors. The sample size based on Cochran's formula was estimated to be 372 people. Following that, the proportion of each watershed in the total sample size was calculated, and information was gathered through in-depth interviews and the completion of a questionnaire. Descriptive statistics were employed to extract the features of the statistical population. A single-sample t-test was used to assess the overall status of economic factors affecting ranchers' migration. In addition, the Friedman test was utilized to rank the most important factors affecting migration and the Kruskal-Wallis test was performed to look for significant differences between villages in terms of economic factors that influence migration. Results: The results showed that 0.3% of the respondents with the lowest frequency had agricultural job and 85.5% with the highest frequency had the main job of livestock and agriculture. According to the findings, the average income in the agricultural sector is 167.6 million Iranian Rial, while the average income in the livestock sector is 309.1 million Iranian Rial. The income from livestock is nearly double that from agriculture, indicating that the research ranchers' economy in the study area is more dependent on livestock. Moreover, the findings revealed that the most important economic factors affecting rural-urban migration were the lack of interest of the youth in continuing and expanding agricultural and livestock activities (mean rank = 9.78), more economic opportunities and access to higher-paying jobs in urban (mean rank = 9.56) and inequality of urban and rural facilities and welfare and livelihood services (mean rank = 8.88). Conclusion: Considering that a large part of the rural communities of Ardabil province are ranchers, the economy of the pastoralists in the region is more dependent on livestock. In general, according to the results of the current research, the lack of interest of the youth to continue farming and ranching, more economic opportunities and higher income in the city, and the inequality of city and village facilities were the most important economic factors affecting the migration of pastoralists to cities.  
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله rural-urban migration, economic factors, ranchers, Ardabil.
نویسندگان مقاله مهدی معمری | Mehdi Moameri
Department of Plant Sciences and Medicinal Plants, Meshgin Shahr Faculty of Agricultre, University of Mohaghegh Ardabibli, Ardabil
گروه علوم گیاهی و گیاهان دارویی، دانشکده کشاورزی مشگین‌شهر، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل

فیروز هژبر | Firooz Hozhabr
Department of Range and Watershed Management, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil
گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل

اردوان قربانی | Ardavan Ghorbani
Department of Range and Watershed Management, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil
گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل

نشانی اینترنتی http://rangelandsrm.ir/browse.php?a_code=A-10-58-12&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده تخصصی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات