این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی، جلد ۱۴، شماره ۴۴، صفحات ۰-۰
عنوان فارسی اثر سطوح تنش شوری بر ژنوتیپ‌های نخود (Cicer ariethinum L.) در مرحله گیاهچه‌ای در شرایط هیدروپونیک
چکیده فارسی مقاله مقدمه و هدف: تنش شوری یک چالش جهانی در تولید محصولات زراعی است. نخود در دامنه وسیعی از شرایط اقلیمی رشد می‌کند و حساس به تنش شوری است. تنش شوری باعث ایجاد تنش‌های اسمزی، یونی و ثانویه می‌شود و فرآیندهای متابولیکی را در گیاهان مختل می‌کند و درنهایت باعث کاهش عملکرد گیاه می‌شود. استفاده از ارقام نخود متحمل به شوری به دلیل تثبیت بیولوژیکی نیتروژن می‌تواند به افزایش تولید و بهره‌وری در زمین‌های شور کمک کند. هدف از این مطالعه بررسی اثر تنش شوری بر ویژگی‌های فیزیولوژیک گیاهچه‌های 17 ژنوتیپ نخود بود. مواد و روش‌ها: به‌منظور بررسی تحمل به شوری ژنوتیپ‌های نخود آزمایشی به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در دانشگاه فردوسی مشهد روی 17 ژنوتیپ نخود کابلی و دو سطح شوری (12 وdS.m-116) و شاهد (dS.m-15/0) اجرا گردید. دو هفته بعد از کشت تنش شوری اعمال شد. چهار هفته پس از اعمال تنش شوری صفاتی شامل نشت الکترولیت‌ها، رنگ‌دانه‌های فتوسنتزی، فنل کل، کربوهیدرات‌های محلول، پرولین، پتانسیل اسمزی، درصد بقاء، میزان سدیم و پتاسیم اندام‌های هوایی و شاخص تحمل به شوری اندازه‌گیری شد. یافته‌ها: در تمامی ژنوتیپ‌ها با افزایش سطح تنش شوری درصد بقاء کاهش و درصد نشت الکترولیت‌ها افزایش یافت. در سطح تنش شوری dS.m-116 ژنوتیپ‌های MCC72، MCC108 و MCC112 به ترتیب با 5/86، 6/82 و 100 درصد بیشترین درصد بقاء را دارا بودند. در تنش شوری dS.m-116 ژنوتیپ MCC108 با 82 درصد کمترین درصد نشت الکترولیت‌ها را نشان داد و ژنوتیپ‌های MCC12، MCC58 و MCC27 کمترین، افزایش درصد نشت الکترولیت‌ها را نسبت به شاهد داشتند. ژنوتیپ‌ها واکنش متفاوتی نسبت به افزایش شوری ازنظر محتوای رنگ‌دانه‌های فتوسنتزی نشان دادند. در ژنوتیپ‌های MCC92، MCC108، MCC112 و MCC296 با افزایش تنش شوری به dS.m-116 محتوای کلروفیلa آن‌ها افزوده شد. محتوای کربوهیدرات‌های محلول و پرولین در تمامی ژنوتیپ‌ها با افزایش تنش شوری از شاهد به dS.m-116 افزایش و پتانسیل اسمزی منفی‌تر گردید. نتیجه‌گیری: به‌طورکلی بین ژنوتیپ‌های نخود تنوع زیادی ازنظر صفات فیزیولوژیک وجود داشت. تجزیه خوشه‌ای و مقایسه میانگین گروه‌ها با میانگین کل نشان داد که درصد بقاء در ژنوتیپ‌های MCC108 و MCC112 نسبت به میانگین کل برتر بودند، بنابراین مطالعات تکمیلی در شرایط مزرعه روی این دو ژنوتیپ توصیه می‌گردد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله بقاء، پتانسیل اسمزی، پرولین، کربوهیدرات‌های محلول، نشت الکترولیت‌ها
عنوان انگلیسی Effect of salinity stress on chickpea (Cicer ariethinum L.) genotypes in seedling stage under hydroponic conditions
چکیده انگلیسی مقاله Introduction and Objective: Salinity is a global challenge to crop production. Chickpea grow under a wide range of climatic conditions and is highly sensitive to salt stress. Salt stress causes osmotic, ionic, and secondary stresses, impairing various metabolic processes in plants and eventually decreases plant yield. Using salinity tolerant chickpea cultivars could be effective in increasing production and productivity of saline fields due to their ability in biological nitrogen fixation. The aim of the present study was to evaluate the effect of salinity on physiological responses of 17 chickpea genotypes in seedling stage. Materials and Methods: To determine the most tolerant genotype to salinity stress, an experiment was conducted as split plots based on randomized complete block design (RCBD) with three replications in Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran. 17 Kabuli chickpea genotypes, two salinity levels (12 and 16 dS.m-1 NaCl) and a control (0.5 dS.m-1) were evaluated. Salinity stress was applied two weeks after sowing. Four weeks after salinity stress was imposed, traits including electrolyte leakage, photosynthetic pigments, total phenol, soluble carbohydrates, proline content, osmotic potential, survival percentage, sodium and potassium content of shoots and salinity tolerance index were measured. In all genotypes, with increasing salinity stress level, survival percentage decreased and electrolyte leakage percentage increased. In the 16dS.m-1 NaCl treatment, MCC72, MCC108 and MCC112 genotypes had the highest survival percentage of 86.5, 82.6 and 100%, respectively. In salinity level of 16dS.m-1, MCC108 genotype showed the lowest percentage of electrolyte leakage (82%) and MCC12, MCC58 and MCC27 genotypes showed the lowest increase in the percentage of electrolyte leakage compared to the control. The chickpea genotypes showed different responses by increased salinity in terms of photosynthetic pigment content. In MCC92, MCC108, MCC112 and MCC296 genotypes, content of chlorophyll a increased as salinity level increased to 16dS.m-1. Soluble carbohydrates and proline content in all genotypes increased and osmotic potential became more negative as salinity levels increased from 0.5 (control) to 16 dS.m-1. In general, there was a wide variety among chickpea genotypes based on physiological traits. Cluster analysis and mean comparison showed that the survival percentage in MCC108 and MCC112 genotypes were higher than total mean, so supplementary field studies on these two genotypes are recommended.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Electrolyte leakage, Osmotic potential, Soluble carbohydrates, Survival, Proline
نویسندگان مقاله محمدرضا علیزاده مومن | Mohammadreza Alizadeh Momen
دانشگاه فردوسی مشهد

حمیدرضا خزاعی | Hamidreza Khazaei
Ferdowsi University of Mashhad
دانشگاه فردوسی مشهد

جعفر نباتی | Jafar Nabati
Ferdowsi University of Mashhad
دانشگاه فردوسی مشهد

نشانی اینترنتی http://jcb.sanru.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-1117-1&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده اصلاح برای تنش های زنده و غیرزنده محیطی
نوع مقاله منتشر شده کاربردی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات