این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
تاریخ علم، جلد ۱۹، شماره ۲، صفحات ۵۴۱-۵۷۰
عنوان فارسی تحریر فارسی الصیدنه و پدیدآور آن
چکیده فارسی مقاله الصیدنه یگانه اثر شناخته شدۀ ابوریحان بیرونی در داروشناسی و به گمان نزدیک به درست، آخرین اثر اوست که گویا کار نگارش آن ناتمام مانده و هرگز از سواد به بیاض درنیامده است. در حدود 611ق/1214م، ابوبکر بن علی بن عثمان کاسانی تحریری فارسی از الصیدنه در دهلی پدید آورد که گذشته از ارزش زبانی، به لحاظ در بر داشتن بخش‌های افتاده از یگانه دست‌نویس شناخته شدۀ روایت عربی، ارزشی دوچندان یافته است. کهن‌ترین دست‌نویس این روایت فارسی، محفوظ در کتابخانۀ مغنیسا، ساختاری دوپاره دارد که پارۀ دوم به خواص ادویۀ مفرده اختصاص یافته است، در حالی که در چهار دست‌نویس کمابیش کامل این اثر، محتوای هر مدخل از پارۀ دوم دست‌نویس مغنیسا در پایان مدخل‌های مشابه پارۀ نخست آمده‌است. پژوهشگران با معیار انگاشتن ساختار دوپاره، پدیدآور پارۀ دوم را به اعتبار عبارتی در همان دست‌نویس، فردی به نام «قاضی جلال کاسانی» و متمایز از «کاسانیِ مترجم الصیدنه» انگاشته‌اند. اما بررسی‌های مندرج در این جستار نشان از آن دارد که «قاضی جلال کاسانی» نامی است که کاتب دست‌نویس مغنیسا هم برای مترجم الصیدنه و هم برای پدیدآور پارۀ دوم به‌کار برده و در نتیجه باور صیدنه‌پژوهان به وجود «دو کاسانی متمایز مرتبط با الصیدنه» نادرست است. این جستار همچنین نکاتی را در بارۀ روزگار و زندگی و نام و نسب درست محرر فارسی در بر دارد و شماری از اشتباهات رایج در این باب را تصحیح کرده است. در پایان نکاتی نیز در بارۀ شیوۀ بهره‌گیری از تحریر فارسی به عنوان «متن موازی» در تکمیل افتادگی‌های دست‌نویس یگانۀ روایت عربی یاد شده است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله ابوبکر بن علی بن عثمان کاسانی،ابوریحان بیرونی،ترجمۀ فارسی الصیدنه،الصیدنه فی الطب،قاضی جلال کاسانی،متون موازی الصیدنه،
عنوان انگلیسی Persian Redaction of Biruni's Al-Saydanah and Its Composer
چکیده انگلیسی مقاله
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله ابوبکر بن علی بن عثمان کاسانی,ابوریحان بیرونی,ترجمۀ فارسی الصیدنة,الصیدنة فی الطب,قاضی جلال کاسانی,متون موازی الصیدنة
نویسندگان مقاله سارا فرض پور ماچیانی |
دانش‌آموختۀ کارشناسی ارشد تاریخ علم- پژوهشکدۀ تاریخ علم- دانشگاه تهران استادیار-گروه تاریخ علم- بنیاد دایره المعارف اسلامی

یونس کرامتی |
دانشگاه تهران، پژوهشکدۀ تاریخ علم

نشانی اینترنتی https://jihs.ut.ac.ir/article_89589_ad52e98f50a368f309c50516f59cc7a5.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات