این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
تاریخ علم، جلد ۱۸، شماره ۲، صفحات ۴۸۷-۵۱۹
عنوان فارسی خاک و بارورسازی آن در فلاحت دورۀ اسلامی
چکیده فارسی مقاله بررسی میراث فلاحتی دورۀ اسلامی با تمرکز بر دو موضوع خاک و شیوه‌های بارورسازی آن و ردیابی و مقایسۀ آن با ریشه‌های کلاسیک یونانی و رومی، نمودار تلاش دانشوران و علمای کشاورزی اسلامی برای تکمیل و تنوع‌بخشی در حوزۀ «علوم خاک» است. چه در کنار تکرار بخش بزرگی از آثار متقدمان، نگاشته‌های فلاحتی دورۀ اسلامی در این سرفصل‌ها، حاوی داده‌هایی جدید مرکب از توضیحات استقرائی و نظری، به همراه تجارب زراعی و مشاهدات شخصی است. چندان که این بخش را می‌توان یکی از مهم‌ترین محورهای نوآوری‌ متون فلاحتی دورۀ اسلامی قلمداد کرد. از آن میان رساله‌های تدوین شده در اندلس و به‌طور مشخص آثار ابن بصال و ابن عوام زمینه‌ساز تعریف معیارهای جدیدی برای تشخیص کیفیت و مرغوبیت خاک و معرفی دسته‌بندی‌های جدیدی از آن گردید. به طوری که دسته‌بندی ده‌گانۀ مرسوم در متون رومی برای انواع خاک‌ها، به دست‌کم 25 نوع ارتقاء یافت. در گام بعدی این معیارها در ایران و در فلاحت‌نامه‌های فارسی با رویکردی کاملاً بدیع و اجتهادی و ناظر به کاربرد عملی آن‌ها تدوین و ارائه شد. با این حال این تلقی‌های متفاوت ابتر بود و در قلمرو جهان اسلام و حتی در غرب لاتین پی‌گیری نشد و حتی برای پژوهشگران امروزی تاریخ علم دورۀ اسلامی نیز ناشناخته باقی مانده است. بررسی تطور متون فلاحتی با تمرکز بر این موضوع جزئی و ردیابی دلایل احتمالی تغییرات آن هدف این مقاله است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله خاک‌شناسی،فلاحت دورۀ اسلامی،فلاحت‌نامه‌های اندلسی و فارسی،میراث رومی در علوم اسلامی،
عنوان انگلیسی Pedology and Fertilization in the Islamic Agronomy
چکیده انگلیسی مقاله The study of agronomy heritage of the Islamic period, focusing on the two issues of soil and the methods of soil fertilization and tracing it to find classical Greek and Roman roots, illuminates the efforts of Islamic agricultural scholars to promote and diversify the pedology. In addition to repeating a large part of the earlier works, the Filāḥa texts in those chapters contain new data consisting of inductive and theoretical explanations, along with agricultural experiences and personal observations. As that field can be considered one of the most important aspects of innovation in the Filāḥa texts of Islamic period. Among them, the treatises compiled in Al-Andalus and specifically the works of Ibn Baṣṣāl and Ibn al-ʿAwwām paved the way for defining new criteria for determining soil quality and the introduction of new categories of it. So that the decuple common classifications in Roman texts for different types of soils were upgraded to at least 25 types. In the next step, these criteria were developed and presented in Iran in Persian agronomy with a completely innovative approach and focused on their practical application. However, these different interpretations were incomplete and were not followed in the Islamic world and even in the Latin West, and even for contemporary researchers of the history of Islamic science remains unknown. The purpose of this article is to study the evolution of agricultural texts by focusing on that minor issue and to trace the possible reasons for its changes.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله خاک‌شناسی,فلاحت دورۀ اسلامی,فلاحت‌نامه‌های اندلسی و فارسی,میراث رومی در علوم اسلامی
نویسندگان مقاله صادق حجتی |
پژوهشگر تاریخ علم دوره اسلامی / پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

نشانی اینترنتی https://jihs.ut.ac.ir/article_80863_1beeff69ecad493d8168af0081b082cf.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات