این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
تاریخ علم، جلد ۱۸، شماره ۱، صفحات ۱۳۱-۱۵۲
عنوان فارسی مدل‌های داستانی و مدل‌های استعاری: نگاهی انتقادی به داستان‌انگاری مدل‌های علمی
چکیده فارسی مقاله داستان‌انگاری مدل‌های علمی رویکردی فلسفی است که طبق آن دستۀ مهمی از پرسش‌های فلسفی ناظر به مدل‌ها (مانند چیستی ماهیت مدل، چرایی وجود احکام صادق و کاذب در مدل‌های علمی و چگونگی دسترسی معرفتی به حقایقی تازه در بارۀ جهان از راه به‌کارگیری مدل‌های علمی) از طریق «داستان» انگاشتن مدل‌ها پاسخ می‌یابد، بدون اینکه تعهدی هستی‌شناختی به وجود مدل‌ها وجود داشته باشد. در این رویکرد فلسفی، «داستان» در معنایی خاص به کار می‌رود و مشتمل بر نوع خاصی از تخیل است که در آن مشارکت‌کننده به دلیل حضور چیزی که «اسباب‌صحنه» نامیده می‌شود در کنش «وانمود» کردن وارد می‌شود: او برخی احکام کاذب را صادق می‌انگارد و در جهان داستانی ساخته‌شده مشارکت می‌کند. در این نوشته، پس از تشریح نگاه کندل والتون به مقولۀ داستان و بازی‌های وانمودی و تلاش او برای تبیین «استعاره» در همین چهارچوب، با بررسی نقدهای الیزابت کمپ به این نتیجه خواهیم رسید که چهارچوب پیشنهادی والتون برای تشریح و تبیین دستۀ خاصی از داستان‌ها و بازی‌ها، یعنی داستان‌ها و بازی‌های استعاری، کفایت لازم را ندارد. آنگاه استفادۀ کسانی مانند رومن فریگ از چهارچوب نظری والتون برای تحلیل مدل‌های علمی را بررسی می‌کنیم و خواهیم دید که ضعف چهارچوب مفهومی والتون در تشریح استعاره عیناً خود را در نظام مفهومی فریگ نیز نشان می‌دهد و این الگو از عهدۀ تبیین مدل‌های استعاری برنمی‌آید.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله استعاره،باورآوری،تخیل،داستان،داستان‌انگاری،مدل علمی،وانمود،
عنوان انگلیسی Fictional models and metaphorical models: a critical view on fictionalism about scientific models
چکیده انگلیسی مقاله Fictionalism about scientific models is a philosophical approach according to which many important questions about the nature and function of models can be answered by taking models as fiction, without any ontological commitments to models. In this approach, fiction is a technical term denotes on a particular kind of imagination in which the participant due to the presence of prop is engaged in the pretence action: she takes some false statements as true and participates in the constructed fictional world. In this paper, after elaborating Walton's account of fiction and make-believe games and his aim to cover metaphors by the same mechanism of pretence, and by focusing on Camp's criticisms and her point to distinguish metaphorical imaginations from fictional ones, we will reach the conclusion that Walton's account is not appropriate to cover metaphors. Next, we will consider Frigg's use of Walton's account to analyse scientific models. It will argued that Frigg's framework is inadequate to cover metaphorical models, which in parallel with fictional ones play a crucial role in science.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله استعاره,باورآوری,تخیل,داستان,داستان‌انگاری,مدل علمی,وانمود
نویسندگان مقاله حسین شیخ رضایی |
استادیار، مؤسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفۀ ایران

نشانی اینترنتی https://jihs.ut.ac.ir/article_77925_aec20c4714808c8e036a902f8a79b741.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات