این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
مطالعات و تحقیقات اجتماعی ایران، جلد ۹، شماره ۴، صفحات ۷۷۱-۷۹۷
عنوان فارسی مرزگذاری فرهنگی و اجتماعی در دورۀ قاجار: مطالعۀ موردی از درباریان مظفر‌الدین شاه
چکیده فارسی مقاله هدف اصلی مقاله پیش رو بررسی نحوه برساخت مرز و مرزگذاری فرهنگی و اجتماعی در سفرنامه ظهیرالدوله (همراه مظفرالدین‌شاه به فرنگ) است. این سفرنامه که در بحبوحه انقلاب مشروطه نگاشته شده، از لحاظ جایگاه اجتماعی- سیاسی نگارنده حائز اهمیتی ویژه است. بحث توسعه‌یافتگی و مدرنیزاسیون جامعه ایرانی، لاجرم در ارتباط با کشورهای غربی پیوندی تنگاتنگ داشته است. به‌طور تاریخی و حتی در دوران معاصر، همیشه این سؤال مطرح بوده است که چگونه می‌توانیم ضمن برقراری و حفظ رابطه با غرب، الگویی مطلوب برای توسعه جامعه ایرانی فراهم کنیم؟ این رابطه برای جامعه ایران با مسائل و پیچیدگی‌های فراوانی همراه بوده و از دوره قاجار تاکنون هیچ‌گاه از این پیچیدگی‌ها و تنش‌ها کاسته نشده است. با جستن ریشه‌های تاریخی و فرهنگی و پژوهش درباره اساس شکل‌گیری این رابطه در بستری تاریخی می‌توان به درک همه‌جانبه‌تری از هویت درحال شکل‌گیری جامعه ایران دست یافت. همچنین تلاش بر این است که با تحلیل محتوای قسمت‌های منتخب سفرنامه مذکور، نخستین لحظه‌هایی که در آن انواع مرزهای اجتماعی و فرهنگی به شکل‌دهی مفهومی «هویت ایرانی» دامن زده‌اند، ثبت شود. به‌علاوه نشان داده شده است که چگونه در این قبیل سفرنامه‌ها محور توجه از پیشرفت کشورهای مقصد به نقص‌های جامعه ایران معطوف شده است و بیشتر از آنکه دیگری ستایش شود، خود ملامت و سرزنش می‌شود.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله امر بیگانه،برساخت،دوران قاجار،دیگری،سفرنامه ظهیرالدوله،شکل‌گیری گروه و هویت جمعی،مرزبندی اجتماعی و فرهنگی،
عنوان انگلیسی Performing Cultural Boundary-Making in the Qajar-Era: A Case-Study
چکیده انگلیسی مقاله Introduction: Starting with the 19th century‘s European expansion and colonization, the contact between Europe and the non-European world has been disproportional. As emerging from Bitterli’s typology (1976) of a cultural encounter, this contact can be captured by two inseparable dimensions: the socio-political and the cultural. In the past forty years, the intercultural aspect of colonialism has gained currency in scholarship. Bitterli claims that history of colonialism must reorient itself completely. By this, he means that it cannot be explained solely by the changes in power and interest and the resulting political, administrative, and economic change. Similarly, Mary Louis Pratt (1992) argues that the analysis of the cultural contacts between Europe and the other parts of the world, which has influenced the colonial power relations, has been omitted from the analysis of power, and particularly so in the case of analyses starting from the non-European side. Method: The present study is to explore the specificity of cultural boundary-drawing by Iranians traveling to Europe in the turn of the 20th century. The process of the cultural boundary-making and the boundary itself shall be observed and be described in its historical context. Travel writing, as a literary genre, and its practice by 19th and beginnings of the 20th century by Persians traveling to Europe can contribute to the understanding of how social actors construct groups as similar and different and how it shapes their understanding toward such groups. Results and discussion: In Iran’s Qajar period, travel activities increased greatly, cumulating into a kind of golden era of Persian travel literature. In the numerous Persian reports of Europe, produced in this era, we find examples illuminating the tension between the motivation of assimilation on one side and the resistance towards import of stranger’s perceptions on the other side. Since fear and fascination have always been the ambivalent tendency of Iranians towards foreign cultures. Especially the travel report of Ẓahīr-ad-dawleh (1900), who traveled as a companion of Mụẓaffar-ad-dīn-šāh to Europe at the turn of the 20th century, is going to reveal much of the turbulences in Iranian society before the Constitutional Revolution of 1906. Despite Ẓahīr-ad-dawleh’s high political status at the court of Mụẓaffar-ad-dīn-šāh, his narrative appears critical and far from self-censorship. In similar conditions, other persons in the court who had the equal position did not dare to speak, not only because of losing their high rank but also because of losing their lives. What is interesting about Ẓahīr-ad-dawleh’s report is the comparative perspective that he maintains in his observations of the modern European conditions on one hand and the societal situation in Iran on the other hand. At the same time, however, he remains sober about the prospects of a complete acculturation with the European culture. Conclusion: it can be argued that the travel writings have a lot to say but not discussed before. Despite this report’s unique thematic and formal properties, this travel writing has been rarely studied before. Particularly for a Persian travelogue like that of Ẓahīr ad-Dawleh, which was configured in regard to a European Other and during the novel experience of alterity, it would be very helpful to examine empirical qualitative data analysis and way it had come to the process of boundary-drawing. This act is one of the first steps towards constructing something that we name it in the future “the Iranian identity” and the (re)construction of a common history. 
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله امر بیگانه,برساخت,دوران قاجار,دیگری,سفرنامة ظهیرالدوله,شکل‌گیری گروه و هویت جمعی,مرزبندی اجتماعی و فرهنگی
نویسندگان مقاله سارا فریدزاده |
دکتری جامعه‌شناسی از دانشگاه هومبلت برلین

نشانی اینترنتی https://jisr.ut.ac.ir/article_78935_e9da5d2fe5bb3df37fa03ccbb14dfc2d.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات