این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
مطالعات و تحقیقات اجتماعی ایران، جلد ۹، شماره ۴، صفحات ۹۳۱-۹۶۶
عنوان فارسی کنش فرهنگی زنان پس ‌از انقلاب اسلامی: تحلیل گفتمان مطالبات فمینیسم اسلامی در جمهوری اسلامی ایران
چکیده فارسی مقاله وقوع جمهوری اسلامی در ایران، فرصت ویژه‌ای برای کنشگری فرهنگی مبتنی بر آموزه‌های اسلام و نگاه ضدامپریالیستی به زنان بخشید. این امر عامل توانمندسازی جریان‌های مدنی زنان نیز بوده است. یکی از این جریان‌ها که در ادبیات بین‌الملل با عنوان فمینیسم اسلامی شناخته می‌شود، مدعی بازتفسیر ادبیات دینی مبتنی بر مفهوم مدرن برابری جنسیتی است. تدوین قوانین و تکوین هنجارهای اجتماعی، از جمله روابط زن و مرد در عرصه خانواده و اجتماع مبتنی بر قواعد اسلامی پس‌ از انقلاب اسلامی، به‌زعم فمینیست‌های اسلامی جایگاه فرودستی برای زنان ایجاد کرده است و آن‌ها از همان مجاری دینی خواستار بازتعریف برخی قوانین و هنجارهای فرهنگی هستند. مقاله حاضر با بررسی منابع متعدد دانشگاهی و مطبوعاتی که گفتمان فمینیسم اسلامی را برساخته است، دال‌های مرکزی این گفتمان را در مواجهه با جمهوری اسلامی در ایران بیان کرده است. در اینجا، فمینیسم اسلامی بر مبنای نظریه مارگات بدران تعریف شده است و با استفاده از رویکرد لاکلا و موف در تحلیل گفتمان انتقادی دال‌های مرکزی بازشناسی شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد، نقد رویکرد جمهوری اسلامی به تقلیل هویت زنانه به خانواده و اجتماع، تأکید بر برابری ارزشی زن و مرد برای دستیابی به تشابه حقوقی، توقف قانون‌گذاری نابرابر میان زنان و مردان مبتنی بر تفاسیر دینی و توسعه مشارکت زنان در جامعه مدنی از جمله موارد انتقاد فمینیسم اسلامی به جمهوری اسلامی است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله ایران،برابری جنسیتی،زنان،فمینیسم اسلامی،
عنوان انگلیسی Women’s Cultural Agency, Post Islamic Revolution: A Discourse Analysis on Islamic Feminists’ Demands in Iran
چکیده انگلیسی مقاله Introduction: The historic revival of the political Islam late 1970s and the establishment of the Islamic Republic in Iran as an unprecedented form of government has attracted many international scholars for four decades. From the very beginning of this socio-political transition in Iran, the status of women and their rights and empowerment have been of high priority under an Islamic government. The Islamic Republic has become an enabling force to bring an exceptional opportunity for Iranian women to acknowledge their position in individual and social capacities. Simultaneously, the definition of womanhood and women’s social mission and role taking has changed a lot based on new Islamic cultural values and laws in the Islamic Republic. In parallel, some new and different interpretations came to surface in particular during Mohammad Khatami’s presidency and under the title of dynamic jurisprudence was giving way to Islamic feminism. Islamic feminists claim to re-interpret Quran and the Prophet’s Sunnah in terms of modern gender equality and women’s socio-political participation. However, “Islamic” and “feminism” sounds paradoxical to many critics, “Islamic feminism” is a named phenomenon and a theorized body of knowledge that got its climax in 1990s as it sounds to remain significant in the 21st century. Method: The present study is an attempt to seize the focal discursive nodes of Islamic feminism regarding both academic and journalistic literature with acknowledging the fact that many of the current Islamic feminists are not even located in Iran as they produce and publish such knowledge in European and American universities. The present study, thus, addresses various academic and journalistic publications to unveil the focal nodes that constructs the discourse of Islamic feminism in Iran. It has covered a vast literature including 40 articles, book chapters and books in the Islamic feminism genre to unveil its discursive construction in Iran. It employs Laclau and Mouffe’s approach to critical discourse analysis: it finds the most frequent concepts that imply the re-reading of Islam in terms of gender equality and women’s rights and empowerment. Results and discussion: The study indicates that Islamic feminism that has developed in response to the political Islam discursively focuses on four major themes, including a) criticizing the Islamic Republic for reductionism in women’s identity into the domestic and communal roles, b) emphasis on human dignity to achieve the legal equality, c) demand on halting gender-based discriminatory legislature, and finally, d) fostering women’s participation in civil society. Conclusion: To provide a compatible version of Islam with women’s modern needs and wishes is a dilemma with which many Muslim scholars and activists are faced. Islamic feminists in Iran challenge the pervasive narrative of womanhood post Revolution since they believe it has undermined women’s position as individuals and reinforced men’s power and control over women. Studies such as the present one paves the way for a vigorous dialogue between Islam and modernity in the field of gender. It draws the complex status of modern Muslim women in border thinking between Islam and modernity.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله ایران,برابری جنسیتی,زنان,فمینیسم اسلامی
نویسندگان مقاله زهره نصرت خوارزمی |
استادیار گروه مطالعات آمریکا، دانشگاه تهران

فاطمه قاسمپور |
استادیار مرکز تحقیقات زن و خانواده

حنانه نصرت خوارزمی |
کارشناس ارشد فقه و حقوق، دانشگاه الزهرا

نشانی اینترنتی https://jisr.ut.ac.ir/article_78941_179f37d3179f5e855f6fa29cb0e581b1.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات