این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
پترولوژی، جلد ۱۲، شماره ۲، صفحات ۲۳-۴۲
عنوان فارسی ماگماتیسم بازالتی دونین البرز مرکزی شاهدی بر کافت‌زایی پالئوتتیس
چکیده فارسی مقاله در شمال‌خاوری استان تهران و در پهنه البرز مرکزی در مرز سازند جیرود با سازند مبارک در اطراف دهکده جیرود و در نواحی دربندسر تا گرمابدر، افق ضخیم بازالتی رخنمون دارد که ‌نشان‌دهنده مرز ناپیوسته دونین- کربونیفر در این منطقه است. این افق سنگی شامل تناوبی از روانه‌‌های بازالت، تراکی‌بازالت و تراکی‌آندزیت با بافت غالب پورفیری و دیاباز با بافت افیتیک و ساب‌افیتیک به‌شکل دایک‌‌های تغذیه‌کننده است که سرشت آلکالن سدیک نشان می‌دهند. در نمودارهای عنصرهای خاکی کمیاب بهنجارشده به ترکیب کندریت، یک کاهش تدریجی از سوی عنصرهای خاکی کمیاب سبک به سوی خاکی کمیاب سنگین دیده می‌شود. افزون‌براین، در نمودار عنکبوتی بهنجارشده به ترکیب گوشته اولیه، الگوی نمونه‌‌های بررسی‌شده همانند الگوی مذاب‌‌های برخاسته از ‌خاستگاه بازالت‌های جزیره‌های اقیانوسی است. نمونه‌‌های بررسی‌شده در نمودارهای تمایز زمین‌ساختی در قلمرو بازالت‌‌های درون‌ورقه قاره‌ای جای می‌گیرند. نتایج تعیین عنصرهای کمیاب و همچنین، برخی عنصرهای اصلی نشان‌دهنده ذوب‌بخشی کمتر از 10 درصدِ خاستگاهی گارنت‌لرزولیتی با خاستگاه ستون گوشته‌‌ای در حال صعود در ژرفای نزدیک به 90 تا 110 کیلومتری است. برپایه داده‌‌های زمین‌شیمیایی گمان می‌رود بازالت‌‌های گرمابدر در زمان دونین پسین (و زمان‌‌های پیش از آن) در حاشیه‌ای غیرفعال در امتداد مرز جنوبی پالئوتتیس متأثر از زمین‌ساخت کششی و یا فعالیت ستون گوشته‌ای پدید آمده باشند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله بازالت، زمین‌شیمی، سازند جیرود، دونین، گرمابدر، البرز،
عنوان انگلیسی Devonian basaltic magmatism of Central Alborz: An evidence for Paleo- Tethys rifting
چکیده انگلیسی مقاله In the north east of Tehran province and in the Central Alborz zone, a thick basaltic horizon occurs at the boundary of Jeiroud and Mobarak Formations near the Jeiroud village and Darbandsar and Garmabdar areas, indicating a nonconformity boundary of Devonian- Carboniferous in this region. The rock horizon comprises basalt, trachybasalt and trachyandesite representing dominantly porphyry texture and diabase as feeding dike with ophitic and subophitic textures; all displaying alkaline sodic nature. Both Chondrite- normalized rare earth element (REE) patterns enriched in LREE with respect to HREE and normalized to primitive mantle spider diagram are similar to those of oceanic island basalts (OIB). The studied samples plot in within plate basaltic field in the tectonic discrimination diagrams of basalts. Trace element and some major element contents show low degree partial melting (< 10%) of a deep (90- 110 km) garnet- bearing mantle source. As the basaltic samples of Garmabdar area geochemically show intra- plate tectonomagmatic setting it seems that during the late Devonian (and earlier times), Alborz has been as a passive continental margin in the southern border of Paleo- Tethys and its magmatism was more probably affected by extensional tectonism or mantle plume activity related to earlier stages of Neo- Tethys ocean development.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله بازالت, زمین‌شیمی, سازند جیرود, دونین, گرمابدر, البرز
نویسندگان مقاله امیرعلی طباخ شعبانی |
گروه زمین‌شیمی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

مرتضی دلاوری کوشان |
گروه زمین‌شیمی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

زهرا عبدلی اربط |
گروه زمین‌شیمی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

نشانی اینترنتی https://ijp.ui.ac.ir/article_25573_d5c16bce8a4b363d4999ad2e644f2b71.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات