این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
پترولوژی، جلد ۱۱، شماره ۴، صفحات ۹۱-۱۱۰

عنوان فارسی مینرال‌‌‌شیمی، کانی‌‌‌شناسی و رفتار عنصرهای کمیاب و خاکی کمیاب تورمالین در پگماتیت‌‌‌های ناحیه تاشینا (شمال سرکان، استان همدان)
چکیده فارسی مقاله ناحیه تاشینا به‌عنوان بخشی از پهنه ماگمایی- دگرگونی سنندج- سیرجان در ده کیلومتری شمال شهر سرکان و در دامنه جنوبی کوه گاوبار جای دارد. مهم‌ترین واحد زمین‌‌‌شناسی، گرانیت پورفیروییدی به سن ژوراسیک میانی است. تورمالین به‌‌‌صورت توده‌‌‌ای همراه با پگماتیت‌‌‌ها و به‌صورت رگه‌‌‌های کوارتز تورمالین درون گرانودیوریت‌‌‌ها دیده می‌‌‌شود. تورمالین‌‌‌های توده‌‌‌ای در پگماتیت‌‌‌ها به‌صورت کروی و بیضوی، کشیده و شعاعی دیده می‌شود و گاهی مقدار آن به اندازه‌‌‌ای است که می‌‌‌تواند از نوع تورمالینیت باشد. در مقیاس میکروسکوپی، تورمالین‌‌‌های توده‌‌‌ای به‌‌‌صورت قهوه‌‌‌ای- سبز، گاهی با رنگ تداخلی (اینترفرانس) بسیار شدید و تورمالین‌‌‌های رگه‌‌‌ای از نوع قهوه‌‌‌ای- سبز و آبی (ایندیکولیت) هستند. ایندیکولیت مربوط به فاز تأخیری تورمالین و جدیدتر از تورمالین‌‌‌های قهوه‌‌‌ای- سبز است. برپایه داده‌های تجزیه کانی تورمالین با ریزکاو الکترونی و نمودارهای گوناگون، تورمالین‌‌‌هایِ این ناحیه آهن‌‌‌دار و از نوع شورل هستند. تورمالین درون پگماتیت بیشتر قلیایی با گرایش به سمت جایگاه خالی و تورمالینِ رگه‌‌‌های کوارتز تورمالین از نوع جایگاه خالی هستند. شکل‌داربودن و نبود منطقه‌‌‌بندی شیمیایی، بالابودن مقدار Al و Fe/Fe+Mg، نقصان در جایگاه X تورمالین‌‌‌‌‌‌ها و فراوانی تورمالین در سنگ میزبان گرانیتوییدی فقیر از Li نشان‌دهنده ماگمایی‌بودن خاستگاه تورمالین‌‌‌ها و غنی‌‌‌شدگی آنها از ‌‌‌B است. برپایه تجزیه‌های زمین‌‌‌شیمیایی، وجود بی‌‌‌هنجاری منفی Ba، Eu، Nb و Sr در نمونه‌‌‌های منطقه و جدایش پلاژیوکلاز و پتاسیم‌‌فلدسپار، عامل مهمی در تحول ماگمایی سنگ‌‌‌های منطقه به‌شمار می‌رود. بررسی‌های انجام‌شده نشان‌‌‌دهنده سازگاری خوب میان نتایج بررسی‌های سنگ‌نگاری، شیمی عنصرهای کمیاب و خاکی کمیاب هستند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله پگماتیت، شورل، عناصر نادر خاکی، تاشینا، سرکان،

عنوان انگلیسی Mineral chemistry, mineralogy and the behavior of trace and rare earth elements of tourmaline in pegmatites of Tashina area (North of Serkan, Hamedan Province)
چکیده انگلیسی مقاله Tashina area, as a part of the Sanandaj- Sirjan magmatic- metamorphic Zone, located 10 kilometers north of Serkan city and on the southern slope of Kuhe- Gavbar. The most important geological unit is the porphyroid granite belonging to the Middle Jurassic. Tourmaline is observed as massive in pegmatites and as quartz tourmaline veins within the host granodiorite. The massive tourmalines are spherical, elliptical, elongated, and radial, and sometimes it is so abundant that it can be as the tourmalinite type. Optically, the massive tourmalines show brown- green in color, sometimes very intense intefrance whereas the tourmaline veins are brown- green and blue (indicolite). Indicolite related to the tourmaline delayed phase and is newer than brown- green tourmalines.The studied tourmalines are Fe- rich and schorl type, base on EPMA data as well as several diagrams. The tourmaline in the quartz- tourmaline veins are the vacancy type while the second type is often alkaline with tendency to this group. Euhedral forms and the lack of chemical zoning, with high Al and Fe/Fe+Mg contents, deficiency in X sites, and plentiful tourmaline in host granitic rock which is Li poor are all indicative of the magmatic origin of tourmaline enriched in B. The presence of Ba, Eu, Nb, and Sr negative anomalies in the studied samples and the separation of plagioclase and K- feldspar can be accounted as important factors in magmatic evolution of the studeid rocks. Overall, the results of petrographic studies are well in accordant with trace and REE geochemistry data.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله پگماتیت, شورل, عناصر نادر خاکی, تاشینا, سرکان

نویسندگان مقاله سیدوحید شاهرخی |
گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، واحد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم آباد، ایران

رضا زارعی سهامیه |
گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران


نشانی اینترنتی https://ijp.ui.ac.ir/article_25456_b0d95d619b1a2806c4cad465ddecd61e.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات