این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
پژوهش های ادب عرفانی (گوهر گویا)، جلد ۱۴، شماره ۲، صفحات ۱۸۹-۲۱۰
عنوان فارسی بررسی تکثر معنایی در حکایت «شاه و کنیزک» مولوی براساس نظام رمزگان‌ روایی رولان بارت
چکیده فارسی مقاله روایت شاه و کنیزک، نخستین حکایت مثنوی مولانا پس از نی‌نامه، یکی از محوری‌ترین داستان‌های این منظومه به شمار می‌رود که اساسی‌ترین اندیشه‌های شاعر در آن گنجانده شده است. اهمیت بسیار این حکایت باعث شده است تا بسیاری از مثنوی‌پژوهان درباره تفسیر معانی و تشریح نمادهای آن اقدام کنند و همین موضوع باعث طرح دیدگاه‌های بسیار و کمابیش متعارض می‌شود. گروهی از شارحان، روایت شاه و کنیزک را داستانی نمادین دانسته و به ذکر نمادهای آن پرداخته‌اند؛ عده‌ای دیگر ضمن تأکید بر اهمیت حکایت، این نوع نمادیابی‌ها را نامناسب با ذوق و قریحه مولوی دانسته‌اند.داشتن قضاوت درست درباره این مواضع مختلف، مستلزم استفاده از روش‌های چارچوب‌مند خوانش متون ادبی و هنری است؛ در ‌این‌ میان، شیوه رولان بارت می‌تواند راهگشا باشد. بارت میان «متن خواندنی» و «متن نوشتنی» تمایز می‌گذارد و متن نوشتنی را نظامی متشکل از رمزگان‌های مختلف می‌داند که در پیوند با یکدیگر باعث ایجاد معانی متکثر می‌شود. بر ‌همین اساس به خواننده پیشنهاد می‌کند تا با استفاده از رمزگان‌های پنج‌گانه هرمنوتیکی، کنشی، معنابنی، نمادین و فرهنگی به واکاوی معنا در متن بپردازد. این مقاله به روش توصیفی ـ تحلیلی به نگارش درآمده و هدف آن دست‌یافتن به گفتمان‌های اصلی تقویت‌شده است که سطوح مختلف معنایی متن آن را ایجاد کرده است؛ زیرا از این رهگذر می‌توان به موضعی علمی در زمینه حل تعارض‌های میان مفسران درباره معنای نمادها و مفاهیم اساسی این حکایت رسید.نتایجبررسیرمزگان‌هایمتننشانمی‌دهدکهسهگفتمان «مرادی ـ مریدی»، «آن‌سریـاین‌سری» و «توکلـتبختر» گفتمان‌های اصلی متن هستند و همه رمزگان‌ها و سطوح معنایی، این گفتمان‌ها را تقویت می‌کند. در زمینه معنایابی نمادهای حکایت نیز باید گفت تمرکز بر دوگانه‌های اصلی متن نشان می‌دهد که این حکایت به‌شکل نمادین به بازنمایی پیوند ابعاد وجودی انسان پرداخته است؛ بنابراین با توجه به دیدگاه‌های ابن‌سینا درباره شیوه تعلق نفس به جسم خاکی، می‌توان نمادهای حکایت را اینگونه تفسیر کرد که شاه نماد نفس، کنیزک نماد جسم و زرگر نماد دنیاست.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله حکایت شاه و کنیزک، مثنوی مولوی، رمزگان رولان بارت، تکثر معنایی‎ ‎،
عنوان انگلیسی A Study of the Semantic Layers in Rumi’s Story of ‘the King and the Maid’ based on ‎Roland Barthes’ Code System
چکیده انگلیسی مقاله The narration of ‘the King and the Maid’ as the first anecdote of Rumi's Masnavi after the section of Ney Name is one of the most serious stories of this poem and the most basic ideas of the poet are included in it. The high importance of this anecdote has caused many Masnavi scholars to interpret the meanings and explain its symbols. This issue leads to the emergence of multiple and often conflicting views. A group of commentators have considered the story of ‘the king and the maid’ as a symbolic story focusing on its symbols while another group, though emphasizing the importance of the anecdote, considered this kind of symbolism inappropriate to Rumi's taste and ingenuity. Having a correct judgment about such different views requires the use of framed methods of reading literary and artistic texts. Using Roland Barthes's method, thus, can be helpful. While distinguishing between a ‘readable text’ and ‘written text’, Barthes considered a written text to be a system of different codes that, in conjunction with each other, give rise to multiple meanings. Accordingly, he suggests analyzing the meaning in the text using the five hermeneutic, action, semantic, symbolic, and cultural codes. The purpose of the present study is to investigate the main discourses reinforced by different semantic levels of the text using a descriptive-analytical method. In this way, a scientific position was reached on resolving conflicts between commentators over the meaning of the symbols and the basic concepts of this story. The results of the study of text cryptography show that the three discourses of ‘sheikh, seeker’, ‘top side, bottom side’ and ‘trust, pride’ are the main discourses of the text and all cryptographies and semantic levels reinforce these discourses. In the context of the meaning of the symbols of the story, the focus on the main dualities of the text shows that this story symbolically represents the connection between the dimensions of human existence. According to Ibn Sina's views on how the soul belongs to the earthly body, the symbols of the anecdote can be interpreted as follows: the king is the symbol of the soul, the maid is the symbol of the body, and the goldsmith is the symbol of the world.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله حکایت شاه و کنیزک, مثنوی مولوی, رمزگان رولان بارت, تکثر معنایی‎ ‎
نویسندگان مقاله ایوب مرادی |
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

سارا چالاک |
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تهران شرق، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

نشانی اینترنتی https://jpll.ui.ac.ir/article_25813_99d49076753f368bbfa24c617062eb38.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات