این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
پژوهش های خاک، جلد ۲۲، شماره ۲، صفحات ۱۶۵-۱۷۹
عنوان فارسی تأثیر لجن فاضلاب بر پروفیل شوری خاک
چکیده فارسی مقاله لجن فاضلاب به دلیل دارا بودن مقادیر زیادی از عناصر غذایی و مواد‌آلی و ارزانی قیمت، امروزه به طور وسیعی به عنوان کود و یا اصلاح‌کننده ویژگی‌های فیزیکی خاک مورد استفاده قرار می‌گیرد. از آن جایی که لجن فاضلاب حاوی مقادیر زیادی املاح محلول می‌باشد، لذا کاربرد آن احتمال افزایش شوری خاک را مطرح می‌کند. هدف از انجام این پژوهش بررسی تغییرات پارامترهای شوری در پروفیل خاک در اثر کاربرد لجن فاضلاب می‌باشد. این مطالعه در مزرعه تحقیقاتی لورک نجف آباد، با سه سطح (25، 50 و 100 تن لجن فاضلاب در هکتار) و شاهد (بدون لجن) به صورت طرح کرت‌های خرد شده با طرح پایه بلوک‌های کاملاً تصادفی اجرا شد. در سال اول (1378)، کل کرت (3×15 متر) لجن دریافت کرد، در سال دوم (1379)، هر کرت به دو قسمت (3×12 متر) و (3×3 متر) تقسیم شد و فقط به قسمت بزرگ‌تر برای بار دوم لجن اضافه شد، در سال سوم (1380)، قسمت 12 متری، به دو بخش (3×9 متر) و (3×3 متر) تقسیم شد و فقط قسمت 9 متری برای بار سوم لجن دریافت کرد و در سال چهارم (1381)، قسمت 9 متری، به دو بخش (3×6 متر) و (3×3 متر) تقسیم گردید و فقط به قسمت 6 متری برای بار چهارم لجن فاضلاب اضافه شد. این کرت‌ها در نیمه اول هر سال زراعی تحت کشت ذرت و در نیمه دوم هر سال تحت کشت گندم قرار گرفتند. نمونه‌برداری در سال 1382 از وسط هر قسمت 3 متری مربوط به یک سال مشخص کوددهی، تا عمق 100 سانتی‌متری به فواصل 20 سانتی‌متر، در پایان فصل رشد گندم صورت گرفت. نمونه‌های خاک به آزمایشگاه منتقل شده و پارامترهای شوری، pH، ظرفیت تبادل کاتیونی، درصد کربن آلی، آهک، سدیم محلول و تبادلی، پتاسیم محلول، کلسیم و منیزیم محلول، سولفات، کلرید، بیکربنات اندازه‌گیری شدند. افزودن لجن فاضلاب به خاک، باعث افزایش معنی‌دار هدایت‌الکتریکی در همه تیمارها و در همه اعماق گردید، اما بیشترین مقدار شوری در هر تیمار مربوط به عمق 80 - 40 سانتی‌متری می‌باشد و این نشان‌دهنده آبشویی زیاد املاح می‌باشد. با اضافه کردن لجن فاضلاب به خاک، غلظت سدیم محلول و تبادلی، کلسیم محلول و منیزیم محلول در همه اعماق افزایش یافت. بیشترین افزایش پتاسیم در سطح خاک است و با افزایش عمق از غلظت آن کاسته می‌شود. همچنین غلظت آنیون‌های کلرید، سولفات و بیکربنات نیز در خاک افزایش یافت. بیکربنات بیشتر در سطح خاک تجمع یافت و بالاترین مقدار بیکربنات در هر تیمار مربوط به لایه‌های سطحی می‌باشد. در مورد سایر آنیون‌ها بیشترین مقدار آن‌ها در عمق‌های بیش از 40 سانتی‌متری دیده می‌شود. تغییرات هدایت الکتریکی و هر یک از کاتیون‌ها و آنیون‌ها با عمق نشان‌دهنده آبشویی و انتقال املاح به اعماق پایین‌تر است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله لجن فاضلاب، کاتیون، آنیون، آبشویی،
عنوان انگلیسی Effect of Sewage Sludge on Soil Salinity Profile
چکیده انگلیسی مقاله Sewage sludge is widely used as a fertilizer and soil conditioner on agricultural lands. However because of high concentration of soluble salts in sewage sludge, it increases soil salinity. The objective of this study was to evaluate the residual and cumulative effects of sludge application on soil salinity. This study was conducted in Lavark experimental site with four rates (0, 25, 50 and 100 ton.ha-1) of sewage sludge. The plots received one, two, three or four years of sludge applications. Corn (Zea mays) and wheat (Triticum sativum) were planted in the first and second half of each year, respectively. Soil samples were collected at the end of wheat growing season at 20 cm increments to 100 cm depth from each plot. Soil samples were analyzed for EC, OC, Na, K, Mg, Ca, Cl, SO4 and HCO3. Sludge application significantly increased concentration of Na, Ca, K and Mg in the soil depths. Concentration of Cl, SO4 and HCO3 also significantly increased with sludge application. However, the effect of residual sludge application on soil salinity was minimal and because of leaching, soil EC did not reach the critical value that affect most plant growths.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله لجن فاضلاب, کاتیون, آنیون, آبشویی
نویسندگان مقاله مژگان یگانه |
دانشجوی سابق کارشناسی ارشد دانشگاه صنعتی اصفهان

مجید افیونی |
استاد گروه خاکشناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان

یحیی رضایی نژاد |
دانشیار گروه خاکشناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان

نشانی اینترنتی https://srjournal.areeo.ac.ir/article_126996_2485ad084a8d06c4f36c509c4fc49087.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات