این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
پژوهش های علوم و فناوری چوب و جنگل، جلد ۲۹، شماره ۳، صفحات ۱۳۵-۱۵۰
عنوان فارسی ارزیابی اثر احداث دو نوع آبرو عرضی روباز بر میزان رسوب‌دهی و هدررفت مصالح رویه جاده‌های جنگلی در طرح جنگلداری دکتر بهرام‌نیا
چکیده فارسی مقاله سابقه و هدف: شرایط اقلیمی حاکم بر جنگل‌های هیرکانی و همچنین لحاظ نکردن اعتبارات مورد نیاز به واسطه توقف بهره‌برداری از جنگل باعث گردیده تا عملیات حفاظت و نگهداری جاده‌های جنگلی تقریباً متوقف و در نتیجه شاهد زوال مصالح روسازی و زیرسازی جاده‌های جنگلی به‌ویژه در دامنه‌های پرشیب باشیم. در این شرایط رویه متراکم جاده‌های جنگلی در هنگام بارندگی‌های شدید سبب تولید رواناب و شستشوی مصالح سست و ریزدانه شده که به شکل گیری رسوب می‌انجامد.مواد و روش‌ها: در این پژوهش اثر سه تیمار شامل نوع آبروهای عرضی روباز، فاصله نصب آبروهای عرضی و مقدار بارندگی بر مقدار هدررفت مصالح رویه قطعات پرشیب جاده‌های جنگلی (9-6 درصد) مورد بررسی قرار گرفت و در پایان نیز کارایی اقتصادی آبروهای عرضی ارزیابی شد. آبروهای عرضی روباز شامل آبروهای جوی و پشته‌ و آبروهای لاستیکی با سه تکرار تا عمق بستر جاده و با زاویه 40 درجه نسبت به آکس راه و در فواصل 30 و 60 متری از رأس قوس‌های قائم (محل ظهور رواناب) قطعاتی از شبکه جاده‌های طرح جنگلداری دکتر بهرام‌نیا نصب و اجرا گردید. در کنار این قطعات، قطعات 60 متری از جاده بدون نصب آبروهای عرضی روباز تحت عنوان شاهد مشخص شدند. مقدار رسوب خروجی از آبروها پس از وقوع 3 رویداد بارندگی طبیعی با مقدار بارندگی 27، 33 و 70 میلیمتر در تله‌های نمونه‌برداری اندازه‌گیری شد. سپس نسبت به محاسبه مقدار هدررفت مصالح اقدام گردید.یافته‌ها: نتایج نشان داد که نوع آبروهای عرضی روباز، فاصله نصب و همچنین اثرات متقابل بین آنها تأثیر معنی‌داری بر مقدار هدررفت خاک یا مصالح رویه جاده‌های جنگلی نداشت. بیشترین میزان هدررفت مصالح رویه مربوط به تیمار شاهد و همچنین رویداد سوم بارندگی بود. افزایش فاصله نصب آبروها هیچ تأثیر معنی‌داری بر مقدار هدررفت مصالح نداشت اما به‌طور کل، مقدار هدررفت مصالح با افزایش فاصله نصب آبروها، کمی افزایش یافت. میانگین هدررفت مصالح در فواصل نصب 30 متر و 60 متر برای تیمار آبرو جوی و پشته به ترتیب 5/183 و 9/184 گرم در مترمربع و برای تیمار آبرو لاستیکی به ترتیب 8/171 و 3/188 گرم در مترمربع بود. ارزیابی هزینه‌های ساخت، نصب و اجرای تیمارها نشان داد که آبرو جوی و پشته کارکرد اقتصادی مطلوب‌تری نسبت به آبرو لاستیکی دارد.نتیجه‌گیری: با توجه به عملکرد مشابه دو آبرو روباز و همچنین مقرون به‌صرفه بودن آبروهای جوی و پشته‌ لازم است این نوع آبرو جهت مدیریت رواناب و رسوب جاده‌های با شیب 9-6 درصد منطقه مورد مطالعه به دستگاه‌های اجرایی معرفی شود. همچنین در هر دو فاصله 30 و 60 متر، جریان سطحی قبل از آنکه سبب آبشویی و کانالیزه کردن رویه جاده شود در زمان مناسب به خارج عرض عبور هدایت شد. لذا می‌توان با بیشتر کردن فواصل نصب آبروها، تغییر احتمالی رفتار رواناب و رسوب را بررسی نمود.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله آبرو جوی و پشته، آبرو لاستیکی، مقدار بارندگی، هدررفت خاک، تله‌های نمونه‌برداری،
عنوان انگلیسی Evaluating the construction of two types open-top culverts in sedimentation and soil loss of forest road surface materials in Dr. Bahramnia's forestry plan
چکیده انگلیسی مقاله Background and objectives: The climatic conditions governing the Hyrcanian forests and also the decrease in the income of forestry projects due to the cessation of forest exploitation caused the protection and maintenance of forest roads to be almost stopped and as a result, the deterioration of the roads especially in steep slopes. In this situation, the dense surface of the forest roads during heavy rains causes the production of runoff and the washing of loose and fine-grained materials, which leads to the formation of sediment.Materials and methods: In this research, the effects of three treatments including type of open-top culverts, installing distance of open top culverts and amount of rainfall on road materials loss from steep sections (6-9%) were investigated and then the economic efficiency was evaluated. Open top culverts including grooved and ridged culverts and rubber culverts with three repetitions up to the depth of the road bed and at an angle of 40 degrees to the road axis and at distances of 30 and 60 meters from the top of the dome arches (where the runoff originates), parts of the network The roads of Dr. Bahramnia's forestry plan were installed and implemented. Several road segments with a length of 60 meter and without installation of open-top culvert were determined as control plots. The amount of sediment coming out of the drains after 3 rainfall events (27, 33 and 70 mm) was measured in the sampling traps. Then the amount of material wastage was calculated.Results: The results showed that the type of open-top embankments, the installation distance and also the mutual effects between them did not have a significant effect on the amount of soil loss or surface materials of forest roads. The highest amount of top material loss was related to the control treatment and also the third rain event. The increase in the distance between the installation of the beams did not have any significant effect on the amount of material wastage, but in general, the amount of material wastage slightly increased with the increase of the installation distance of the beams. The average loss of materials at the installation distances of 30 meters and 60 meters was 183.5 and 184.9 grams per square meter for the furrow and ridge treatment, respectively, and 171.8 and 188.3 grams per square meter for the rubber treatment, respectively. The evaluation of the costs of construction, installation and implementation of the treatments showed that the groove and stack has a more favorable economic function than the rubber one.Conclusion: Considering the similar performance of the two open culverts and also the cost-effectiveness of the groove and pile culverts, it is necessary to introduce this type of culvert to the executive bodies for the management of runoff and sediment in road segment of 6-9% in study area. Also, at both distances of 30 and 60 meters, the surface flow was directed outside the crossing width at the right time before it caused the washing and channelization of the road surface. Therefore, it is possible to increase the installation distance of the culverts to assess the runoff and sediment behavior.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله آبرو جوی و پشته, آبرو لاستیکی, مقدار بارندگی, هدررفت خاک, تله‌های نمونه‌برداری
نویسندگان مقاله آیدین پارساخو |
دانشیار ، گروه جنگلداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

ایوب رضایی مطلق |
دانشجوی دکتری مدیریت جنگل، دانشکده علوم جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان.

نشانی اینترنتی https://jwfst.gau.ac.ir/article_6246_917e9048e5b277e28966f0db71da501c.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات