این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
پژوهشنامه علوم سیاسی، جلد ۱۵، شماره ۳، صفحات ۴۹-۷۵
عنوان فارسی تعلیق مشروطیت، وضعیت استثنا؛ کامیابی رضاشاه در کسب سلطنت
چکیده فارسی مقاله قانون اساسیِ مشروطه که در دوران زوال قاجار تدوین شد،‌ به‌عنوان نتیجه مستقیم مشروطیت، نخستین متن حقوق اساسی در تاریخ ایران است. اما علی‌رغمِ مجاهدت‌هایِ مشروطه‌خواهان و عزم آنان برای ابتناء امر سیاسی بر قانون به فاصله کوتاهی مسیر قدرت‌یابی رضاشاه از طریق ایجاد یک وضعیت استثنائی هموار شد. وضعیت استثنا موقعیتی خلاء‌گونه، مبیّنِ نوعی عدمِ تعادل میان امر سیاسی و حقوق عمومی و اهرمی است که به‌واسطه آن دارنده حقِ انحصارِ تصمیم‌گیری، می‌تواند با کنار زدن موانع قانونی و حتی خود قانون، به تمرکز قدرت به نفع خویش اقدام کند. در چنین وضعیت خلاگونه ای رضاشاه موقعیت را برای دستیابی به قدرت مناسب یافت. او که پشتوانه‌ای مشروعیت ساز برای توجیه سلطنت خود نداشت، قانون اساسی را نسخ نکرد، ‌بلکه با اعلام وفاداری خود به این قانون، کوشید با ایجاد یک وضعیت استثنایی زمینه را برای تعلیق و درنتیجه به دست گرفتن قدرت فراهم سازد. با چنین مفروضه‌ای پرسش این نوشتار این است: باوجود قانون اساسی مشروطه، سیرِ صعود سردار سپه به قدرت از وزارت جنگ تا پادشاهی چگونه هموار شد؟ در پاسخ به پرسش پژوهش، این فرضیه مطرح است: سردارسپه با استفاده از وضعیت اضطراریِ ایجادشده، مشروطه سازیِ قدرت سیاسی را به تعلیق کشاند و راه خود را برای رسیدن به سلطنت، سیطره بر حیات سیاسیِ شهروندان و انقیاد آنان هموار کرد. روش این پژوهش، تاریخی – تبینی و داده های آن از طریق مطالعات کتابخانه ای – اسنادی گردآوری شده است و در چارچوب نظریه وضعیت استثنایی آگامبن بررسی و تحلیل شده اند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله آگامبن، وضعیت استثنائی، قانون محاکم نظامی، تعلیق قانون اساسی مشروطه، رضاشاه،
عنوان انگلیسی Suspension of constitutionalism, state of exception; Reza Shah's success in gaining the monarchy
چکیده انگلیسی مقاله The constitutional movement, which was drafted during the decline of the Qajar dynasty, as an immediate consequence of constitutionalism, is one of the turning points in the contemporary history of Iran. Despite the struggles of the constitutionalists, the output of the first Iranian constitution was to weaken the idea of monarchy and to pave the way for Reza Shah to gain power by creating an exceptional situation. The state of exception is a vacuum, indicating a kind of imbalance between politics and public and leverage rights. Whereby the holder of the monopoly of decision-making can concentrate power in his favor by removing legal obstacles and even the law itself. In such a situation, Reza Shah found the opportunity to gain the power. He had no legitimizing support to justify his monarchy, not only did he not turn his back on the constitution and abrogate it, but also, by stating his allegiance to the law, he sought to create an exceptional situation to cover the way for the suspension and consequent seizure of power. Thus, the question of this article is: Despite the constitution, how did the rise of Sardar Sepah to power from the Ministry of War to the monarchy go smoothly? It is hypothesized that Sardar Sepah, using the created emergency situation, Suspended the constitutionalizing of political. The method used in this research is descriptive-analytical based on historical data and the framework of Agamben's theory of exceptional situation.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله آگامبن, وضعیت استثنائی, قانون محاکم نظامی, تعلیق قانون اساسی مشروطه, رضاشاه
نویسندگان مقاله سید مرتضی حافظی |
دانشگاه فردوسی مشهد

وحید سینائی |
عضو هیات علمی

نشانی اینترنتی http://www.ipsajournal.ir/article_407_7f13cb942fcf870a4f438035456c40f8.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات