این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
مطالعات عرفانی، جلد ۱۰، شماره ۲، صفحات ۴۱-۷۰
عنوان فارسی الاهیات تنزیهی در عاشقانه‌های عطار
چکیده فارسی مقاله ماجرای کشمکش بین تشبیه و تنزیه ذات، صفات و افعال خداوند را می‌توان دیرپای‌ترین و گسترده‌ترین مناقشه کلامی پیروان ادیان ابراهیمی دانست. در عالم اسلام امثال کرّامیه‌، حشویه و اشاعره به تشبیه ذات حق و در مقابل معتزله، شیعه، و عارفان مسلمان، به همانند دانستن اوصاف و افعال حق با آدمیان قایل بوده‌اند. این مقاله رویکرد عارف شوریده نیشابور، فریدالدین محمد عطار(618-540 ق./1221 -1145 م. ) را در موضوع مذکور در سه اثر او‌(الهی‌نامه، مصیبت‌نامه و منطق‌الطیر) بررسی می‌کند. این جستار نشان می‌دهد که فریدالدین حتی در حال و هوای سرایش اشعارش نیز رویکرد تنزیهی دارد و بارها بدان تصریح می‌کند. عطار برخلاف اشاعره‌، صفات و ذات حق را از هم جدا نمی‌داند. وی پای خرد را در شناخت کنه ذات، صفات و افعال خداوند شکسته دانسته، و او را حتی از به نام خواندن هم منزه می‌داند و معتقد است آنچه بندگان در می‌یابند، در واقع بازتاب خیال خود آنان است: «قسم خلق از وی خیالی بیش نیست». در منطق‌الطیر نیز پرندگان در پایان توانشان، سیمرغ را سی مرغ دیدند: «حضرتی دیدند بی وصف و صفت». این رویکرد تنزیهی فریدالدین که حتی به مرز الاهیات سلبی نیز نزدیک می‌شود، یادآور خطبه نخست امام علی(ع) در نهج البلاغه است. از سوی دیگر خرده‌گیری‌های عطار بر رحمت الاهی نیز که بر زبان دیوانگان جاری شده است، نشان می‌دهد که وی به حسن و قبح عقلی افعال باور دارد و خداوند را فوق چون و چرا نمی‌داند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله فریدالدین عطار نیشابوری، تشبیه خداوند، تنزیه خداوند، عاشقانه‌های عطار، کلام اسلامی،
عنوان انگلیسی Transcendental Theology in ‘Attār Romances
چکیده انگلیسی مقاله The story of the struggle between assimilation and transcendence of the Essence Attributes and Acts of God can be considered as the earliest and most widespread verbal dispute among the followers of the Abrahamic religions. In the Islamic world, sects such as Karrāmiyyah, Hashviyyah and Ash‘arites have been accused of assimilation of God’s essence, contrary to Mu'tazilites, Shi‘ites, and Muslim theosophists who have been accused of equating the Attributes and Acts of God with those of man. This essay aims to study the approach of the distraught theosophist of Nishabour, Farīd al-dīn Muhammad ‘Attār (540-618 A.H. / 1145- 1221 A.D.) considering the above mentioned subjects in his three everlasting works (Elāhī Nāmah, Muṣībat Nāmah and Manṭiq al-Ṭayr). This research suggests that even in the mood of composing his poems, Farīd al-Dīn has also a transcendental approach as he frequently expresses. Unlike Ash'arites, ‘Attār doesn’t differentiate between the Attributes and Essence of God. He believes that the reason lags behind the cognition of substance of the Essence, Attributes and Acts of God and also thinks that God is pure against being called by name, he believe whatsoever the servants perceive, in fact, reflects their own imagination: “man perceives no more of him than imagination". Also in Manṭiq al-Ṭayr, the Simurgh was seen as thirty birds by the birds at the end of their journey: "they saw unspeakable and nonattributable Holiness". The Farīd al-dīn’s transcendental approach that even gets close to the leading edge of negative theology, reminds us of the first sermon of Imam Ali (AS) in Nahj al-Balāghat. On the other side, ‘Attār’s cavils at the Divine mercy which has been uttered by the distressed shows that he believes in rationale for good and evil deeds and he considers God not indisputable.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله فریدالدین عطار نیشابوری, تشبیه خداوند, تنزیه خداوند, عاشقانه‌های عطار, کلام اسلامی
نویسندگان مقاله حسین حیدری |


بتول فـلاح برزکی |


نشانی اینترنتی https://s-erfani.kashanu.ac.ir/article_113107_615a8b2fdfe7d95e955cb272ca0f7875.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات