این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
شناخت، جلد ۱۵، شماره ۲، صفحات ۵۱-۷۵
عنوان فارسی «کاربردشناسی صوری» فراتر از نظریۀ معنا
چکیده فارسی مقاله ابرماس، در اندیشۀ متأخر خویش، در تلاش برای رفع نقصان نظریۀ انتقادی و تدارک بنیادی برای نظریۀ اجتماعی با الهام از الگوی کارکردهای زبان کارل بوهلر و نظریۀ افعال گفتاری، نظریۀ «کاربردشناسی صوری» را ارائه می‌دهد. کاربردشناسی صوری، با اصل اولیه قراردادن زبان به‌مثابه رسانۀ خاصِ حصول فهم، ضمن رفع محدودیت‌های نظریه‌های رایج معناشناسی و استفاده از نقاط قوت آن‌ها، نقشی فراتر از صِرف یک نظریۀ معنا ایفا می‌کند؛ به این طریق که هم در مباحثِ جاری فلسفی در خصوصِ صدق، عقلانیت و معنا نقش‌آفرینی می‌کند و هم شالودۀ نظریۀ جامعه‌شناختی کنشِ ارتباطی را فراهم می‌آورد. این نظریه برپایۀ درهم‌تنیده‌بودنِ معنا و دعاوی عامِ اعتبار، یعنی، صدق، درستی هنجاری و صداقت عمل می‌کند. سه دعویِ عامِ اعتبارِ مذکور برای هر دو آموزۀ فلسفۀ زبان و اجتماعی هابرماس استلزاماتی به همراه دارد. از سویی، اساسِ متقاعدکننده‌تری برای طبقه‌بندی افعال گفتاری نسبت به پیشنهادهای آستین یا سنخ‌شناسی نظری سرل فراهم می‌آورد و، از سوی دیگر، با طرح آموزۀ ارتباط درونی زبان با دعاوی عام اعتبار، امکان بازتولید مفهوم خاصی از نظم اجتماعی ازطریقِ کنش ارتباطی را پیش می‌کشد. به‌این‌ترتیب، کاربردشناسی نه صرفاً نظریۀ معنا و منحصر به فلسفۀ زبان، بلکه به‌مثابۀ بنیاد نظریِ حوزه‌های متفاوت شناخت رخ می‌نماید. این مقاله با روایتی از فرایند شکل‌گیری این نظریه، چیستی، اهمیت و فراروی کاربردشناسی صوری از صرف نظریۀ معنا را نشان می‌دهد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله هابرماس، کاربردشناسی صوری، نظریه‌های معنا، افعال گفتاری، اظهار، اعتبار،
عنوان انگلیسی Formal Pragmatics, Beyond the Theory of Meaning
چکیده انگلیسی مقاله  In the late period of his thought, Habermas presents his theory of formal pragmatics, inspired by the model of language functions of Karl Bühler and the theory of speech acts, in an effort to solve the deficiency of critical theory and provide a foundation for his social theory. By placing language in primacy as a special medium for gaining understanding, while removing the limitations of common theories of semantics, and using their strengths, formal pragmatics offers a theory beyond the theory of meaning in the way that it can play a role in current philosophical debates about truth, rationality and meaning, and it creates the foundation of the sociological theory of communicative action. This theory operates on the basis of the intertwining of meaning and universal validity claims, which have implications for both Habermas’s social and language philosophy. On the one hand, it provides a more convincing basis for the classification of speech acts than Austin’s proposals or Searle’s theoretical taxonomy. On the other hand, by proposing the doctrine of the internal connection of language with universal validity claims, it offers the possibility of reproducing a specific concept of social order through communicative action. In this way, pragmatics is not just a theory of meaning and unique to the philosophy of language, but is a normative foundation in all fields of knowledge. By narrating the process of forming, the article shows what it is, why it is important and how it goes beyond just a theory of meaning.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله هابرماس, کاربردشناسی صوری, نظریه‌های معنا, افعال گفتاری, اظهار, اعتبار
نویسندگان مقاله امیدرضا جانباز |
استادیار گروه فلسفه، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه یاسوج

نشانی اینترنتی https://kj.sbu.ac.ir/article_103298_6b755cc0ca8a27db1f40a85415bcb0c6.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات