این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
علوم قرآن و حدیث، جلد ۴۷، شماره ۱، صفحات ۹۹-۱۲۰
عنوان فارسی نقد دیدگاه مسکویه درباره شاخصه انسانیت و رابطه آن با فضیلت و سعادت بر مبنای قرآن و حدیث
چکیده فارسی مقاله مسکویه «عقل» را ذات و جوهر نفس مجرد انسان می‌داند و «فضیلت» را حاکمیت عقل بر قوای نفس و اعمال آن، ذکر می‌کند که نتیجه‌ی آن، آزادی عقل در پرداختن به تأملات نظری است و ره‌آورد این تأملات که عبارت است از «حکمت»، همان «سعادت» نفس است. بنابراین سعادت، مستند به جنبه نظری عقل است، و فضیلت که حاصل شأن عملی عقل است، نقشی مقدمی برای آن دارد. اما در آیات و روایات، فضیلت و سعادت انسان از طرفی ریشه در عقل دارد و از طرف دیگر اراده و انتخاب‌گری انسان میان فجور و تقوا، موجب تزکیه (فضیلت) و در نتیجه فلاح (سعادت) است. از این رو حوزه معنایی عقل در لغت و لسان دین، و همچنین شاخصه محوری فضیلت و سعادتِ انسان در قرآن، سؤالات کلیدی این تحقیق بوده‌اند که پس از تعیین «انسان به منزله عامل انتخابگر» به‌عنوان آن شاخصه محوری، و بازشناسی معنای عقل و اذعان به منشأ بودن آن در فضیلت و سعادت از طریق تمییز میان حق و باطل و تدبیر و عاقبت‌اندیشی، به این نتیجه رسیدیم که بر خلاف رأی مسکویه، فضیلت نقش مقدمی برای سعادت ندارد بلکه ملاک فضیلت و سعادت یک چیز است و آن اتخاذ «تقوا» است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله قرآن، حدیث، مسکویه، شاخصه انسانیت، عقل، فضیلت، سعادت،
عنوان انگلیسی Critique of Miskawayh’s Viewpoint concerning Humanity’s Index and its Relation to Virtue and Happiness on the Basis of the Qur’ān and Ḥadīth
چکیده انگلیسی مقاله Miskawayh regards intellect as the essence and non-material substance of human soul and mentions “virtue” as the sovereignty of intellect over the faculties of the soul (nafs) and its actions, the resul of which is the freedom of intellect in dealing with theoretical contemplations and the outcome of these contemplations is “wisdom”, that is the “happiness” of the soul. Therefore, happiness relies on the theoretical aspect of intellect; and virtue, which is the outcome of the practical mode of intellect, functions as its prelude. However, in the verses and traditions, human virtue and happiness is, on one hand, rooted in intellect and, on the other, man’s will and power of choice between vices and virtue leads to purification (virtue) resulting in salvation (happiness). Thus, the semantic dominion of intellect in the lexicology of religion and the pivotal index of human virtue and happiness in the Qur’ān, have been the key questions of this research. As such, after determining “man as the opting factor” depicted as the above pivotal index, and after recognizing the meaning of intellect and admitting its originality in virtue and happiness through distinction between truth and falsehood and providence, we have concluded that, contrary to Miskawayh’s opinion, virtue does not functions as a prelude to happiness; rather, the criterion for virtue and happiness is one and the same, i.e. acquiring “God-wariness”
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله قرآن, حدیث, مسکویه, شاخصه انسانیت, عقل, فضیلت, سعادت
نویسندگان مقاله محمد مصطفائی |
دانشگاه فردوسی مشهد

حسن نقی زاده |
دانشگاه فردوسی مشهد

عباس جوارشکیان |
دانشگاه فردوسی مشهد

غلامرضا رئیسیان |
دانشگاه فردوسی مشهد

نشانی اینترنتی https://jquran.um.ac.ir/article_27936_ef77cbf768d7fe9b865ec58a47f60f8c.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات