این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
مرتع، جلد ۱۷، شماره ۱، صفحات ۶۳-۷۵
عنوان فارسی اثر شدت تخریب مراتع مشجر بر مشخصه های ریشه و فعالیت های اکوشیمی خاک منطقه میرکلا نوشهر
چکیده فارسی مقاله سابقه و هدف: رویشگاههای کوهستانی، با توجه به شرایط اقلیمی که دارند، جزء مناطق بسیار حساس محسوب می­شوند و عموماً در مقایسه با ارتفاعات پایین­دست از تنوع گیاهی کمتری برخوردار می­باشند. متاٌسفانه در سالیان گذشته، به علت تعرض­های انسانی، بخش­هایی از این مناطق تخریب شده و اکنون در بعضی سطوح یا فاقد پوشش گیاهی می­باشند و یا اینکه از پوشش گیاهی بسیار کمی برخوردارند. از آنجایی که گونه­های ولیک و زرشک غالبیت پوشش­های درختچه­ای رویشگاههای کوهستانی شمال کشور را شامل می­شوند، در این پژوهش به مطالعه اثر شدت­های مختلف تخریب این پوشش­های گیاهی بر شاخص­های زیستی خاک پرداخته خواهد شد. مواد و روش­ها : بدین منظور در منطقه ییلاقی میرکلای بخش کجور در غرب استان مازندران مناطقی با درصد پوشش­های بین 90 تا 100، 70 تا 60، 40 تا 30 و 10 تا 0 درصد، به ترتیب به عنوان رویشگاه­های بدون تخریب و شدت تخریب­های سبک، متوسط و شدید انتخاب شدند. سه قطعه یک هکتاری (100 متر × 100 متر) در هر یک از این رویشگاهها مدنظر قرار گرفت. در داخل هر یک از  این قطعات، تعداد 5 نمونه خاک (از چهار گوشه و مرکز قطعات) از عمق­های 10-0، 20-10 و 30-20 سانتی­متری و در یک سطح 30 سانتی­متر × 30 سانتی­متر برداشت و به آزمایشگاه انتقال داده شد. در مجموع از هر یک از این رویشگاه­ها تعداد 45 نمونه خاک به آزمایشگاه انتقال داده شد. نتایج: بیشترین مقادیر زیتوده ریزریشه و درشت­ریشه­های خاک در رویشگاههای بدون تخریب مشاهده شد. بیشترین مقادیر محتوای کربن در درشت­ریشه­های رویشگاههای بدون تخریب مشاهده شد. رویشگاههای بدون تخریب و همچنین رویشگاههایی با شدت تخریب کم دارای بالاترین مقادیر محتوای نیتروژن و فسفر در ریشه­ها بود. بیشترین مقادیر کلسیم در ریزریشه­ رویشگاههای بدون تخریب و با تخریب کم مشاهده شد در حالی که رویشگاه بدون تخریب دارای بالاترین مقادیر کلسیم در درشت­ریشه­های خاک بود. کمترین مقادیر منیزیم در ریزریشه و درشت­ریشه رویشگاههایی با شدت تخریب شدید مشاهده شد. بیشترین فعالیت آنزیم اوره­آز در رویشگاههای بدون تخریب و لایه­های بالایی خاک مشاهده شد و با افزایش شدت تخریب فعالیت این آنزیم بطور معنی­داری کاهش یافت. بیشترین فعالیت آنزیم اسیدفسفاتاز خاک در رویشگاه بدون تخریب و کمترین مقادیر آن در رویشگاههایی با شدت تخریب شدید مشاهده شد. در رویشگاههایی با شدت تخریب متوسط، مقدار فعالیت آنزیم اسیدفسفاتاز در عمق­های مختلف خاک تفاوت آماری معنی­داری نشان نداد. افزایش شدت تخریب باعث کاهش معنی­دار فعالیت آنزیم­های آریل­سولفاتاز و اینورتاز خاک شد. عمق 10-0 سانتی­متری خاک دارای بیشترین مقادیر  آریل­سولفاتاز و اینورتاز خاک به ترتیب در رویشگاههای بدون تخریب و شدت­های تخریب سبک، متوسط و شدید بود. نتیجه­گیری: نتایج پژوهش حاضر حاکی از آنست که شدت­های مختلف تخریب پوشش­ گیاهی اثر قابل توجهی بر شاخص­های زیستی خاک دارند. در واقع می­توان اشاره داشت که حفاظت از پوشش گیاهی می­تواند اثرات مثبتی بر فعالیت اجزای زیرزمینی خاک داشته باشد. بنابراین یافته­های این پژوهش مؤید حفاظت از پوشش­های گیاهی طبیعی جهت افزایش مشخصه­های کیفی و سلامت خاک می­باشد. نتایج این پژوهش می‌تواند در خصوص ارزیابی توان اکولوژیک و چرخه عناصر غذایی پوشش­های گیاهی طبیعی در مناطق کوهستانی شمال ایران اطلاعات ارزشمندی در اختیار مدیران منابع طبیعی قرار داده و کمک شایانی نماید.  
کلیدواژه‌های فارسی مقاله منطقه کوهستانی، درشت ریشه، ریزریشه، فعالیت آنزیمی، عمق خاک
عنوان انگلیسی Effect of degradation intensity of wooded rangelands on root characteristics and soil ecochemical activities of Mirkola Region of Nowshahr
چکیده انگلیسی مقاله Background and objectives: Mountain habitats, due to their climatic conditions, are considered to be very sensitive areas and generally have less plant diversity compared to the lower elevations. Unfortunately, in the past years, due to human attacks, parts of these areas have been destroyed and now some areas are either devoid of vegetation or have very little vegetation. Since Crataegus and Berberis comprise the majority of the shrub cover in the mountainous habitats of the north of the country, this study will study the effect of different intensities of degradation of these vegetation covers on soil biological indicators. Methodology: For this purpose, areas with a percentage of cover between 90-100, 70-60, 40-30 and 10-0 percent, as non-degraded site and the habitats with degradation intensities of light, moderate and heavy, respectively, in Mirkola region of Kojoor district located in Mazandaran Province was elected. Three plots of one hectare (100 m × 100 m) were considered in each of these habitats. Inside each of these plots, there are 5 soil samples (from the four corners and the center of the plots) from the depths of 0-10, 10-20 and 20-30 cm and on a surface of 30 cm × 30 cm were taken. In total, 45 soil samples from each of these habitats were transferred to the laboratory. Results: The highest amounts of soil coarse and fine roots biomass were observed in non-degraded habitats. The highest values ​​of carbon content were observed in the coarse roots of the habitats without degradation. Habitats without degradation as well as habitats with low degradation intensity had the highest values ​​of nitrogen and phosphorus content in roots. The highest amounts of calcium were observed in the fine roots of the habitats without degradation and with low degradation, while the habitat without degradation had the highest calcium values ​​in the coarse roots. The lowest amounts of magnesium were observed in the coarse and fine roots of habitats with heavy degradation. The highest activity of urease enzyme was observed in habitats without degradation and upper soil layers, and the activity of this enzyme decreased significantly with increasing intensity of degradation. The highest activity of soil acid phosphatase enzyme was observed in habitats without degradation and the lowest values ​​were observed in habitats with heavy degradation. In habitats with medium degradation intensity, the amount of acid phosphatase enzyme activity in different soil depths did not show a statistically significant difference. The increase in degradation intensity caused a significant decrease in the activity of arylsulfatase and invertase enzymes in the soil. The soil depth of 0-10 cm had the highest amounts of soil arylsulfatase and invertase in habitats without degradation and light, moderate and heavy degradation intensities, respectively. Conclusion: The results of the current research indicate that different intensities of vegetation degradation have a significant effect on soil biological indicators. In fact, it can be mentioned that protection of vegetation can have positive effects on the activity of underground soil components. Therefore, the findings of this research support the protection of natural vegetation to increase the quality characteristics and health of the soil. The results of this research can provide valuable information to natural resource managers regarding the evaluation of the ecological capacity and nutrient cycle of natural vegetation in the mountainous areas of northern Iran.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله mountainous region, fine root, coarse root, enzymatic activity, soil depth
نویسندگان مقاله معصومه امانی | Masoumeh Amani
Tarbiat Modares University
دانشگاه تربیت مدرس

یحیی کوچ | Yahya Kooch
Tarbiat Modares University
دانشگاه تربیت مدرس

مهدی عابدی | Mehdi Abedi
Tarbiat Modares University
دانشگاه تربیت مدرس

نشانی اینترنتی http://rangelandsrm.ir/browse.php?a_code=A-10-1096-4&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده تخصصی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات