این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
مرتع، جلد ۱۷، شماره ۱، صفحات ۱۰۴-۱۱۸
عنوان فارسی حد بهره‌برداری مجاز ۵ گونه کلیدی مرتعی (مطالعه موردی: مراتع ییلاقی زاغه لرستان)
چکیده فارسی مقاله سابقه و هدف: گونه‌های مرتعی حساسیت متفاوتی نسبت به چرای دام دارند. این تاثیر گاه با کمک شرایط اقلیمی بسیار مهمتر می‌شود، اگر جمعیت و شدت چرای دام در هر اکوسیستم متناسب با ظرفیت چرایی و حد مجاز بهره‌برداری باشد، حفظ گونه‌های مرغوب مرتعی و خوشخوراک و ترکیب گیاهی و همچنین دوام تولید در اکوسیستم مرتعی تضمین می‌گردد. بنابراین آگاهی از میزان تولید و حدمجاز برداشت یکی ار اساسی‌ترین اطلاعات پایه‌ای در مدیریت این زیست‌بوم‌ها به‌شمار می‌رود. این مقاله با هدف تعیین حد بهره­برداری مجاز 5 گونه کلیدی مراتع ییلاقی استان لرستان نگارش گردید. مواد و روش‌ها: برای تعییین حد بهره‌برداری مجاز گونه تعداد 50 پایه متوسط ویکسان از گونه‌هایAstragalus curvirostris  Bromus tomentellus ، Festuca ovina، Onobrychis melanotricha، Picris strigosaانتخاب شد. این پروژه به‌مدت 5 سال (90-1385) انجام گردید. به این صورت که پایه‌های شماره 1 تا 10 بدون برداشت یا تیمار شاهد، پایه‌های شماره 11 تا 20 تیمار 25%، پایه‌های شماره 21 تا 30 تیمار 50%، و پایه‌های شماره 31 تا 40 تیمار 75% اعمال گردید. علاوه بر آن تعداد 10 پایه متجانس دیگر انتخاب شده و پس از تکمیل رشد به‌عنوان شاهد سالانه قطع و با استفاده از ترازوی الکتریکی با دقت 01/0 گرم وزن شدند. با جمع کردن علوفه حاصل از ماه‌های برداشت با باقیمانده تولید در پایان فصل رویش مقدار کل علوفه تولید شده هر پایه برای هر سال مشخص شد. همزمان با اعمال تیمار‌ها، ویژگی‌های دیگری نیز مانند بنیه و شادابی، مرگ و ارتفاع گیاه مورد اندازه‌گیری و ارزیابی قرار گرفتند. این آمار در سطح 40 هکتار قرق محصور و موجود برداشت گردید. پس از تکمیل آماربرداری با استفاده از نرم‌افزار تخصصی MSTAT- C داده‌ها تجزیه و تحلیل شدند. نتایج: نتایج نشان داد تولید گونه O. melanotricha تحت اثر چرای 25% رشد مجدد بیشتری دارد ولی برداشت‌های50 و 75% باعث تحلیل و مرگ پایه‌ها می‌شود. در گونهB. tomentellus  برداشت­های 25، 50 و 75 درصد باعث افزایش تولید گیاه بروموس در مقایسه با قرق می‌شود. در بررسی اثر اجرای تیمارهای مختلف برداشت بر تولید، گونهF. ovina  نسبت به برداشت اندام‌های هوایی مقاومت بیشتری دارد. نسبت به سایر گونه‌ها از خود نشان داده است ولی با مقایسه میانگین‌های تولید سالیانه تولید در پایه‌های شاهد و تیمار برداشت 75٪ نسبت به تیمارهای برداشت 25 و 50٪ در طبقه بالاتر قرار دارد. گونه A. curvirostris نسبت به چرای سنگین حساس است و ادامه چرای سنگین باعث عدم تکمیل رشد کامل آن در سالهای آتی می‌شود که نشان می‌دهد این‌گونه نباید بیش از 50٪ مورد چرا قرار گیرد ولی در چرای سبک یا 25٪ بهترین نتیجه را خواهیم داشت. مشخص گردید که، گونه P. strigosa نسبت به تیمارهای چرایی در مراحل گلدهی و پس از آن حساسیت چندانی ندارد اما به چرای اول فصل بسیار حساس است. اگر برگچه‌های اولیه بطور کامل حذف شوند گیاه در همان مرحله از بین خواهد رفت. نتیجه‌گری: در بررسی اثر متقابل گونه، زمان و درصد برداشت، به‌طور خلاصه حد مجاز برداشت گونه‌‌ها را می‌توان چنین بیان نمود. گونهF. ovina  مقاومترین گونه نسبت به برداشت اندام‌های هوایی و تا 75% مقاوم است. گونه O. melanotricha 25%، گونه A. curvirostris  25 تا 50%، گونه B. tomentellus  50% و گونه P. strigosa 25 تا 50% را می‌توانند تحمل نمایند.‌ البته رعایت فصل چرا بسیار اهمیت دارد.  
کلیدواژه‌های فارسی مقاله گونه‌های کلیدی، ضریب برداشت، چرای دام، شبیه‌سازی چرا، تولید.
عنوان انگلیسی Allowable use of 5 key species of alpine rangelands in Lorestan
چکیده انگلیسی مقاله  Background: Range species have different sensitivities to livestock grazing and this effect sometimes becomes much more important with the help of climatic conditions. If the amount of pasture exploitation is appropriate, Preservation of high-quality pasture and edible species and plant composition, as well as the durability of production in the pasture ecosystem, are guaranteed. Therefore, the knowledge of the amount of production and the allowable use is considered one of the basic information in the management of these ecosystems. This article was written with the aim of determining the allowable use of key species of alpine rangelands.   Methodology: To determine the allowable use of the species, the number of 40 average stands of the species Astragalus curvirostris – Bromus tomentellus – Festuca ovina – Onobrychis melanotricha, Picris strigosa Selected. This project was carried out for 5 years (2011-2016). In such a way that stands number 1 to 10 without harvest or control treatment, stands No. 11 to 20 were treated with 25%, stands No. 21 to 30 were treated with 50%, and stands No. 31 to 40 were treated with 75%. In addition, another 10 similar plants were selected and after the completion of growth, they were cut off as an annual witness and weighed using an electric scale with an accuracy of 0.01 grams. By adding the obtained from the harvest remaining production at the end of the growing season, the total amount of forage produced by each stand for each year was determined. At the same time as the treatments, other characteristics such as vigority, mortality and plant height were measured and evaluated. After completing the statistics, this data was collected at the level of 40 hectares of fenced and existing Exclosure, the data were analyzed using MSTAT-C specialized software.   Results: The results showed that the production of O. melanotricha species increases by 25% it has more regrowth, but harvesting 50 and 75% causes the stands die. In Bromus tomentellus species, harvests of 25, 50 and 75% increase the production of Bromus plant compared to no harvest (Exclosure). In the study of the effect of different harvesting treatments on production, Festuca ovina has shown more resistance to harvesting than other species. But by comparing the annual production averages, the production in the control bases and the 75% harvest treatment is in a higher class than the 25% and 50% harvest treatments. A. curvirostris species is sensitive to heavy grazing and the continuation of heavy grazing will not complete its full growth in the coming years. Therefore, it should not be grazed more than 50%, but we will get the best results in light grazing or 25%. It was found that the species P. strigosa is not very sensitive to grazing in the flowering stages and after, but it is very sensitive to grazing in the first season. If the primary leaves are completely removed, the plant will die at the same stage and in the early stages of vegetative growth, it cannot tolerate even a 25% harvest rate.   Conclusion: In examining the interaction effect of species, time and percentage of harvesting, in short, the allowable use, In short, allowable use of species can be expressed as follows. F. ovina is the most resistant species to harvest aerial organs and up to 75%. O. melanotricha 25%, A. curvirostris 25 to 50%, B. tomentellus 50% and P. strigosa 25 to 50% can tolerate. Of course, observing the grazing season is very important.  
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Key species, harvest rate, livestock grazing, grazing simulation, production.
نویسندگان مقاله رضا سیاه منصور | Reza Siahmansour
, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، خرم آباد، ایران

نادیا کمالی | Nadia Kamali
, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran

نشانی اینترنتی http://rangelandsrm.ir/browse.php?a_code=A-10-205-2&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده تخصصی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات