این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
ژئوفیزیک ایران، جلد ۱۷، شماره ۱، صفحات ۵۷-۸۸
عنوان فارسی بررسی ارتباط بین مؤلفه‌های تنش کشندی و رویدادهای لرزه‌ ای در حریم گسل مشا
چکیده فارسی مقاله مطالعات نشان می­دهد اجرام آسمانی با اِعمال نیروی گرانشی هرچند کم خود نسبت به نیروهای تجمیعی زمین‌ساختی می­توانند در ایجاد زمین‌‌لرزه مؤثر باشند. این نیروها در محیط سیال سبب افزایش فشار منفذی و تسهیل گسیختگی و چکانش زمین‌لرزه می­شوند. در این پژوهش پیوند زمین‌لرزه­ها با مؤلفه­های تنش کشندی در حریم گسل امتدادلغز چپگرد مشا بررسی شد. به این منظور از داده­های لرزه‌ایIIEES و NEIC، از سال 1975 تا 2020 استفاده شد. از تعداد کل 188 رویداد لرزه‌ای رخ‌داده در پیرامون گسل با بزرگای بیش از 2، پس از حذف پیش‌لرزه و پس‌لرزه به روش ریزنبرگ و درنظرگرفتن بزرگای کامل­شده (8/2 = Mc)، تعداد 84 رویداد بررسی شد. با توجه به گسلش سطحی و موقعیت کانونی زمین‌لرزه­ها و با این فرض که رویدادها در صفحه گسلی رخ داده‌اند، معادله ریاضی صفحه گسلی برازش و در قالب قطعات گسلی مدل شد. سپس مؤلفه­های تنش اصلی و برشی در چارچوب (قاب) صفحه با کمک ماتریس تبدیل گنجانده و محاسبه شد. نتایج نشان می­دهد مؤلفه افقی شمالی- جنوبی تنش کشندی، بیشترین تأثیر را بر نیروهای زمین‌ساختی گذاشته و آن بخش از این مؤلفه که به سمت جنوب عمل کرده است، سبب به چپ راندن پوش تنش گسیختگی مور و تسهیل در چکانش زمین‌لرزه شده است. رویدادها در قاب صفحه­های مدل­شده به روش آزمون شوستر و دوجمله‌ای، در دو حالت متعارف فاز 360 و 180± درجه از نظر آماری بررسی شدند. نتایج این آزمون در سطح آزمون 5%، همبستگی مناسبی را بین نیروهای کشندی و زمین‌لرزه­ها در محدوده بزرگای 9/4-8/2 نشان نمی­دهد، ولی با دسته‌بندی داده­ها، مشخص شد که مؤلفه­های تنش برشی کشندی با زمین‌لرزه­هایی با بزرگای 3 تا 9/3 مرتبط هستند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله تنش کشندی، گسل امتدادلغز مشا، مدل ریاضی گسل، آزمون شوستر،
عنوان انگلیسی Investigation of the relationship between tidal stress components and seismic events in the area of Mosha fault
چکیده انگلیسی مقاله Studies show that celestial bodies can be effective in triggering earthquakes from several perspectives by exerting gravitational forces, albeit less than cumulative tectonic forces. These forces in the fluid environment increase the pore pressure and facilitate the rupture and seismicity of the earthquake. Previously, no clear relationship between tidal forces and seismic events with strike-slip faults has been reported. In this study, the relationship between earthquakes and tidal stress components in the fault area along the sinistral strike-slip of Mosha was investigated. For this purpose, IIEES and NEIC seismic data from 1975 to 2020 have been used.After removing the foreshocks and aftershocks by the Reasenberg method and considering the magnitude of completeness (Mc=2.8), 84 seismic events out of 188, with a magnitude of more than 2 around the fault were studied. By considering the superficial fault information and the hypocenter of the earthquakes and assuming that the events occurred on the fault plane, the mathematical equation of the fault plane is fitted and modeled.According to the model of the presented fault segments, the main and shear stress components were included and calculated in the frame with the help of the conversion matrix. The results show that the north-south horizontal component of tidal stress has the greatest effect on tectonic forces and facilitates seismic shock. Based on the model of fault segments, the main tidal stress components (two horizontal components and one vertical component) and shear stress are framed into the modeled plane. Events are examined in the frame of modeled planes by Schuster’s test and binomial method, in two conventional modes of 360 and ±180 degrees of tidal phases. Outcomes of these results are a bit complex. However, the results of the Schuster’s test at the test level of 5% (significance level 95%) do not show the correlation between tidal forces and earthquakes in the general case (in magnitude range 2.8-4.9) and we could not assume a relation between earthquakes and tidal forces, but using the classified magnitudes confirms this relation at specific intervals for different tidal components. For example, the components of tidal shear stress framed in the fault plane (parallel to the rupture of the fault main plane) are associated with a magnitude range of 3-3.9. The binomial test also does not rule out seismic events in some phase cases, where we expect the greatest effect of tidal stress on the dynamic sections of the phase. The study of tidal components shows that the negative values of the north-south horizontal component (towards south) play an important role to decrease the minimum tectonic stress at the beginning of the rupture, which is northward and as a result, the Mohr envelope failure tends to shift to the left. It facilitates fault plane rupture and can cause earthquake triggering.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله تنش کشندی, گسل امتدادلغز مشا, مدل ریاضی گسل, آزمون شوستر
نویسندگان مقاله حمیدرضا سپاهیان |
دانشجوی دکترای دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده علوم، پردیس بین الملل، مشهد، ایران

ناصر حافظی مقدس |
استاد، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده علوم، گروه زمین شناسی ، مشهد، ایران

حسین صادقی |
دانشیار، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده علوم، گروه زمین شناسی ، مشهد، ایران

رضا خواجوی |
استادیار، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده علوم، گروه زمین شناسی ، مشهد، ایران

نشانی اینترنتی https://www.ijgeophysics.ir/article_151884_c30351032992bc0d4959880b2f4e80e7.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات