این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
ژئوفیزیک ایران، جلد ۱۵، شماره ۲، صفحات ۱۶۷-۱۸۴
عنوان فارسی ارزیابی پویایی لرزه‌زمین‌ساختی در کمربند چین‌خورده و رانده زاگرس به کمک نسبت نرخ گشتاور لرزه‌ای به نرخ گشتاور ژئودتیک
چکیده فارسی مقاله در این پژوهش با تلفیق بررسی­های ژئودتیک و لرزه‌ای در سامانه­های دگرریختی، تصویری بهتر از پهنه در حال تکامل کمربند چین‌خورده و رانده زاگرس ارائه شده است. در زاگرس بخشی از کل انرژی ناشی از همگرایی مایل صفحه عربی- اوراسیا در زمین‌لرزه­ها آزاد می­شود، بخشی به‌صورت انرژی پتانسیل در گسل­ها ذخیره و بخش دیگر نیز به‌صورت دگرشکلی­های داخلی و خزش مصرف می­شود. برآورد نرخ گشتاور روش نوینی است که به بررسی نرخ فعالیت زمین­ساختی در مناطق مختلف می­پردازد. نرخ گشتاور ژئودتیک بر اساس اطلاعات به‌دست­آمده از شبکه جی‌پی‌اس و نرخ گشتاور لرزه‌ای بر اساس زمین‌لرزه­های تاریخی و دستگاهی برآورد شده است. بیشترین نرخ گشتاور محاسبه­شده در کل زاگرس، نرخ گشتاور ژئودتیک است که تقریباً معادل Nm/yr 1019 × 441/7 است. نرخ گشتاور لرزه‌ای زاگرس در حدود Nm/yr 1018 × 438/3 تخمین زده شده است. نسبت نرخ گشتاور لرزه‌ای به گشتاور ژئودتیک در کل منطقه زاگرس معادل 0429/0 است که نشان می­دهد تغییر شکل بی‌لرزه در کل منطقه زاگرس غالب است و نقش بیشتری نسبت به تغییر شکل لرزه‌ای دارد. این موضوع احتمالاً مربوط به تأثیر لایه­های شکل­پذیر زیرین هرمز و سایر سطوح جدایش میانی است. با مقایسه نرخ گشتاورهای لرزه‌ای و ژئودتیک در بخش­های مختلف زاگرس و با توجه به آزاد شدن مقدار بیشتر انرژی لرزه‎ای در شمال و شمال باختر، به نظر می­رسد خطرناک­ترین بخش پهنه زاگرس از لحاظ پتانسیل لرزه‌خیزی، جنوب و جنوب خاور ‎یعنی بخش­هایی از فارس و بندرعباس و بخش­هایی از زیرپهنه خوزستان باشد. مقایسه نتایج هر روش با روش­های دیگر، می­تواند دیدگاهی نو در پهنه دگرشکلی در حال تکامل لرزه­زمین‌ساخت زاگرس ایجاد کند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله نرخ گشتاور، گسل‌های فعال، دگرشکلی، زاگرس، لرزه‌زمین‌ساخت،
عنوان انگلیسی Evaluation of tectonic activity effect in the Zagros fold and thrust belt by seismic/geodetic moment rate ratio
چکیده انگلیسی مقاله In this study, an improved picture of the ongoing crustal deformation field for the Zagros as an evolving foreland fold and thrust belt is presented by using an extensive combination of geodetic and seismic analysis. The significant amount of oblique Arabia–Eurasia convergence is currently absorbed within the Zagros. Part of the total available energy is used in seismic deformations and part of it is stored in faults as potential energy. The remaining energy is consumed by the creeps and aseismic processes. Estimation of moment rate is comparatively reckoned as a new method for investigation of tectonic activities rate in different regions. In this research, geodetic moment rate (based on the GPS data) and seismic moment rate (based on the historical and instrumental earthquake data) are estimated for Zagros block in S-SW of Iran. Each approach has its own limitations. In all parts of the Zagros belt, the maximum estimated moment rate belongs to geodetic moment rate which is almost equal to 7.441×1019 Nm/yr. The seismic moment rate in Zagros belt is almost equal to 3.438×1018 Nm/yr. In this study, different parts of the Zagros Mountain range are investigated using three methods (structural, tectonosedimentary and 1°×1° grid) and the results are compared and analyzed. The seismic moment rate of simply-folded belt, high Zagros and Khuzestan plain are 1.56 × 1018 Nm/yr, 1.45 × 1018 Nm/yr and 6.24 × 1016 Nm/yr, respectively. It means that the maximum (minimum) released energy belongs to simply-folded belt (Khuzestan plain). In Izeh, Central Lorestan, interior Fars and Bandar Abbas hinterland sub-zones, the maximum amount of energy has been released during the earthquakes. The ratio of the seismic moment rate to geodetic moment rate is near 0 (0.0429) which indicates that the aseismic processes dominate the deformation, or stress accumulation is underway which can increase the level of the seismic hazard. Such aseismic deformation is probably related to the presence of the weak evaporitic Hormuz Series that prevents the occurrence of very large aseismic motion. According to the values of geodetic moment rates in the Zagros sub-zones and based on the value of the released seismic energy in the north and northeast part of the study area, it seems that in the future, the most of the seismic potential energy and seismic hazard are in the southeastern part of Zagros belt in Fars and Bandar Abbas hinterland and a part of Khuzestan sub-zone. Our study has implications for better comprehending the current seismotectonic pattern of Zagros fold and thrust belt as an evolving deformation area.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله نرخ گشتاور, گسل‌های فعال, دگرشکلی, زاگرس, لرزه‌زمین‌ساخت
نویسندگان مقاله سعید زارعی |
استادیار گروه ژئوفیزیک، دانشکده علوم و فناوری نانو و زیستی، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران

صدیقه مهدیپور |
کارشناسی ارشد، دانشکده علوم و فناوری نانو و زیستی، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران

سید رضا منصوری |
استادیار گروه ژئوفیزیک، دانشکده علوم و فناوری نانو و زیستی، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران

نشانی اینترنتی https://www.ijgeophysics.ir/article_134011_650d6afad08ebbf8b31bdc9447e2b9e6.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات