این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
ژئوفیزیک ایران، جلد ۱۴، شماره ۲، صفحات ۱۵-۳۲
عنوان فارسی بررسی ارتباط تاوه قطبی پوشن‌سپهری با ساختار وردایست دینامیکی در منطقه جنوب‌غرب آسیا همراه با دو مطالعه موردی
چکیده فارسی مقاله نتایج پژوهش­های انجام­شده حاکی از آن است که پیش‌بینی­پذیری وضع هوا در مقیاس­های زمانی فراتر از دو هفته، با جفت­شدگی دینامیکی بین گردش­های وردسپهر و پوشن­سپهر امکان­پذیر است. بنابراین شناخت و درک کامل سازوکار جفت­شدگی پوشن­سپهر- وردسپهر، نیاز به مطالعات بیشتر و جامع­تری دارد. هدف اصلی پژوهش حاضر، مطالعه این سازوکار با تمرکز بر منطقه جنوب­غرب آسیا است. در این پژوهش، داده­های روزانه بازتحلیل NCEP/NCAR از سال 1968 تا 2015 به‌کار­رفته است. منطقه بررسی­شده، شامل ایران و مناطق واقع در غرب آن تا شرق دریای مدیترانه است. طی این دوره، 42 رخداد تاوه قوی و 46 رخداد تاوه ضعیف شناسایی شد. نتایج مربوط به سه کمیت وردایست مشتمل بر فشار، ارتفاع ژئوپتانسیلی و دمای پتانسیلی نشان می­دهد که طی رخدادهای تاوه قطبی ضعیف، بخش­های زیادی از منطقه مورد مطالعه و ایران در ناحیه شکست امواج راسبی قرار داشتند و درنتیجه، آثار ناشی از تاوه­ها بر این منطقه زیاد نیست. اما در رخدادهای تاوه قوی، عرض­های بالاتر در منطقه مورد مطالعه و برخی نواحی از عرض­های میانی آن، در محدوده درون تاوه واقع هستند؛ بنابراین به­دنبال رخدادهای تاوه قوی می­توان تغییرات ناشی از تاوه قطبی را در کمیت­های وردایست بر فراز منطقه مورد مطالعه انتظار داشت. همچنین بررسی همبستگی بین شاخص تاوه قطبی تامپسون با سه کمیت وردایست فوق بیانگر همبستگی مستقیم میان فشار و همبستگی معکوس ارتفاع ژئوپتانسیلی و دمای پتانسیلی با بی­هنجاری شدت تاوه در منطقه ایران با تأخیرهای زمانی مختلف بین هشت تا ده روز است. به­علاوه، بر مبنای نتایج، یکی از دلایل احتمالی ایجاد یا تقویت تاشدگی­های وردایست و متعاقب آن چرخندزایی سطح زمین، تاوه قطبی پوشن­سپهری است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله تاوه قطبی پوشن‌سپهر، وردایست، جنوب‌غرب آسیا، جفت‌شدگی دینامیکی،
عنوان انگلیسی Investigation of the relationship between the stratospheric polar vortex and dynamical tropopause structure in the southwest Asia along with two case studies
چکیده انگلیسی مقاله The recent studies suggest that the predictability of the surface weather, in medium and long-range time scales, is influenced by the dynamic coupling of the tropospheric and stratospheric circulations. Therefore, the main goal of the present study with the central focus on the southwest Asia is investigation of the details of coupling mechanisms. The NCEP/NCAR reanalysis data are used, including temperature, geopotential height and horizontal wind components at different pressure levels from 1968 to 2015. The region of study includes Iran and extends westward to the Mediterranean Sea. The iso-potential vorticity surface of 2 PVU (a PVU equals ) is taken to represent the dynamical tropopause and the potential temperature, geopotential height and pressure are interpolated at the 2 PVU surface. First, with a method similar to that of Thompson et al. (2002), the dates corresponding to the occurrence of stratospheric polar vortex were identified and classified into cases of strong and weak polar vortices. The anomalies of pressure, geopotential height and potential temperature were then computed with respect to the long-term mean for the cases of polar vortex. Analysis of the results shows that in the southwest Asia, associated with the cases of strong vortex increase in pressure and decrease in potential temperature and geopotential height are observed at the tropopause. Further, in cases of weak vortex, the southwest Asia is mainly in the surf zone and less influenced by the polar vortex compared to the cases of strong vortex which enclose a significant portion of the region. The fact that a larger part of the southwest Asia is located within the inner part of the strong vortices makes their impact on the tropopause more marked. In the second part of the study, the focus is on the most extreme cases of strong and weak events in the long-term period which occurred in February 1974 and November 2009, respectively. In addition to presenting the details of the life cycle of the two cases, the time-lagged correlation coefficients were computed between the tropopause quantities in the region and the geopotential height anomaly at 10hPa between 60°N and 90°N degrees, which is the index introduced by Thompson et al. (2002). The time series of the correlation coefficients averaged over Iran reveals a meaningful delay of about eight to ten days for the impact of the strong polar vortex felt on the tropopause in Iran. Given that this time delay is within the limit of medium-range prediction, further studies on the impact of polar vortex are needed to improve the predictability of the surface weather in the region.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله تاوه قطبی پوشن‌سپهر, وردایست, جنوب‌غرب آسیا, جفت‌شدگی دینامیکی
نویسندگان مقاله نجمه برهانی |
دانش‌آموخته کارشناسی ارشد، گروه فیزیک فضا، موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، تهران، ایران

فرهنگ احمدی گیوی |
دانشیار، گروه فیزیک فضا، موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، تهران، ایران

علیرضا محب الحجه |
استاد، گروه فیزیک فضا، موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، تهران، ایران

محمد میرزائی |
استادیار، گروه فیزیک فضا، موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، تهران، ایران

نشانی اینترنتی https://www.ijgeophysics.ir/article_107465_fedc9439e5b51692f733c6c37670b902.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات