این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
آمایش جغرافیایی فضا، جلد ۱۰، شماره ۳۶، صفحات ۶۳-۷۶
عنوان فارسی نقش رویکرد مدیریت سیلاب بر تاب‌آوری جوامع محلی. مطالعۀ موردی: روستاهای سیل‌زدۀ حوضۀآبخیز گرگانرود
چکیده فارسی مقاله منطقۀ مورد مطالعه در دو روستای دشت واقع در استان خراسان شمالی و روستای بش­اویلی در استان گلستان است. هدف از انجام این پژوهش بررسی اثرات اقدامات مختلف مدیریت سیلاب در دو روستای سیل­زده دشت (با مجموعه­ای از اقدامات سازه­ای و غیر سازه­ای) و روستای بش­اویلی (جابه­جایی سکونتگاه و اسکان مجدد) بر میزان تاب­آوری جوامع محلی است. جامعۀ آماری این پژوهش ساکنان روستای دشت کالپوش واقع در استان خراسان شمالی به میزان 391 خانوار و ساکنان روستای بش­اویلی واقع در استان گلستان به میزان 129 خانوار می­باشد. پرسش­نامه­های پژوهش مشتمل بر متغیرهای مرتبط با موضوع تحقیق در چهار بُعد اجتماعی (9 مولفه)، بُعد اقتصادی (مؤلفۀ 9)، بُعد روانی (5 مؤلفه) و بُعد زیست محیطی (6 مؤلفه) است. برای پرسش­نامه­های مورد استفاده ازرسش­های بسته با پاسخ­های در طیف لیکرت پنج مقیاسی استفاده شده­است. در گام دیگر پس از تکمیل پرسش­نامه­ها و رفع نواقص احتمالی، اطلاعات مورد نیاز از پرسش­نامه­ها استخراج شده و جهت رسیدن به اهداف پژوهش، مورد بررسی و تحلیل آماری قرار گرفت. بدین منظور از روش آماری مقایسۀ میانگین­ها و طرح پانل گذشته­نگر مبتنی بر نگرش­سنجی از جامعۀ نمونه در دو دورۀ قبل و بعد از اجرای اقدامات مدیریت سیلاب استفاده گردید. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل آزمون تی­تک نمونه­ای الگوهای مورد مطالعه بیانگر وجود اختلاف معنی­دار در سطح اطمینان 95 درصد در الگوی سازه­ای و غیر­سازه­ای در تمامی ابعاد اجتماعی، اقتصادی، روانی و زیست­محیطی می­باشد؛ همچنین نتایج بیانگر وجود اختلاف معنی­دار در الگوی اسکان مجدد در ابعاد اجتماعی، روانی و زیست­محیطی می­باشد، ولی یافته­ها بیانگر عدم معنی­داری الگوی اسکان مجدد در بُعد اقتصادی است. نتایج آزمون تی دو نمونه مستقل عدم وجود اختلاف معنی­دار در بُعدهای اجتماعی و زیست­محیطی و وجود اختلاف معنی­دار در بُعدهای اقتصادی و روانی را بین دو الگوی مورد مطالعه نشان می­دهد. با توجه به وضعیت نامطلوب تاب­آوری اقتصادی در روستای جابه­جا شده بش­اویلی پیشنهاد می­گردد ضمن توجه به سازگاری و تناسب فضای زیستی با الگوهای زیستی، نسبت به در نظر گرفتن منابع معیشتی جایگزین اقدام گردد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله تاب‌آوری، مدیریت سیلاب، دشت، بش‌اویلی، حوضۀ آبخیز گرگانرود،
عنوان انگلیسی The Role of Flood Risk Management Approach on Resilience of Local communities (Case Study: Flooded villages of Gorgan-Rud watershed)
چکیده انگلیسی مقاله The study area in this research is Dasht village located in North Khorasan Province and Besh Oily Village in Golestan Province. The purpose of this study was to investigate and compare the various flood management practices in two flood plain villages (with a set of structural and non-structural measures) and Besh Oily village (displacement of settlement and resettlement). So, as with most surveys, by focusing on a limited sample of the entire community and using the questionnaire, the required data was gathered. The statistical population of this study is the residents of Dasht plain located in North Khorasan province (a set of managing and structural measures for flood control) equal to 391 households and also residents of Besh Oily village in Golestan province (displaced in a limited extent) equal to 129 households. The questionnaires include four variables related to the subject of research, including social (9 components), economic (9 components), psychological (5 components) and bioenvironmental dimensions (6 components). Questionnaires have been basically formed of closed questions with answers in the five-point Likert scale. In the next step, after filling in the questionnaires and removing probable deficiencies, the required information was extracted from the questionnaires and analyzed to achieve the objectives of the research. For this purpose, the statistical method of comparing the means and the panel design based on the attitude of the sample population in the two periods before and after the implementation of flood management measures were used. The results of the analysis of the single-sample t-test of the studied patterns showed a significant difference in both patterns in terms of social, psychological and bioenvironmental dimensions. Also, the findings from the aggregation of the explanatory items of the economic dimension indicate a significant difference in this dimension in the structural and nonstructural model and the average level of the items. Also, the results of independent samples t-test revealed that there is no significant difference in social and bioenvironmental dimensions, however there is a significant difference in the economic and psychological dimensions between the two studied patterns.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله تاب‌آوری, مدیریت سیلاب, دشت, بش‌اویلی, حوضۀ آبخیز گرگانرود
نویسندگان مقاله بتول بابایی |
دانشجوی کارشناسی ارشد آبخیزداری، دانشگاه گنبد کاووس

امین محمدی استادکلایه |
عضو هیات علمی

سید مرتضی سیدیان |
استادیار گروه مرتع و آبخیزداری دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبد

عبدالسعید توماج |
گروه آمار و ریاضی، دانشکده علوم پایه و فنی و مهندسی، دانشگاه گنبد، گنبد، ایران

نشانی اینترنتی https://gps.gu.ac.ir/article_91920_266a4a48d49989804358f9814f5ea04d.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات