این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
باغ نظر، جلد ۱۸، شماره ۹۷، صفحات ۳۱-۴۶
عنوان فارسی نقش آب در ریخت‌شناسی شهر تاریخی قزوین (دوره قاجار)
چکیده فارسی مقاله بیان مسئله: کمبود آب به‌عنوان چالشی همیشگی در ایران وجود دارد. با وجود این اکثر شهرهای ایران سالیان دراز توسط برداشت از آب‌های زیرزمینی و به‌وسیله قنات دوام یافته‌اند و دارای ویژگی‌های خاصی در ریخت‌شناسی (مورفولوژی) شهری هستند. زیرساخت سنتی آبی در اکثر شهرهای ایران دارای اثر زیادی در شکل‌گیری بافت شهری بوده است و نمونه موردی شهر تاریخی قزوین است. هدف پژوهش: پژوهش سعی بر شناساندن نقش آب در عناصر ریخت‌شناسی شهری است. به عبارت دقیق‌تر آب که خود در عامل بستر طبیعی شهر قرار دارد بر سه عامل دیگر شکل شهر یعنی نظام ارتباطی، نظام قطعات و نظام ساختمان تأثیر می‌گذارد. هدف این پژوهش میزان تأثیرگذاری آب بر این سه عامل است. روش تحقیق: شهر تاریخی قزوین نمونه موردی این پژوهش است. اطلاعات مورد نیاز در خصوص عناصر شکل شهر تاریخی قزوین در دوره قاجار از طریق مشاهدات میدانی و بررسی مدارک و همچنین انجام مصاحبه با ساکنان قدیمی قزوین و متخصصان در این زمینه جمع آوری شد. سپس تحلیل داده‌ها هم از طریق تحلیل نقشه‌های به‌دست‌آمده از تحقیق و هم از طریق پردازش آمارهای منتج از مصاحبه‌ها توسط نرم‌افزارهای مربوط انجام گرفت. نتیجه‌گیری: با بررسی نحوه حضور آب در چهار عنصر شکل شهر نتیجه شد که آب که خود عنصری متعلق به بستر طبیعی شهر است به‌عنوان یک عامل مستقل تأثیر زیادی بر شکل شهر یعنی نظام معابر و نظام ساختمان دارد و البته تأثیر عامل آب بر نظام قطعات از دو عامل دیگر کمتر است. به عبارت دیگر آب ابتدا تأثیر زیادی بر نظام ارتباطی و بعد نظام ساختمان و در آخر نظام قطعات شهر دارد و نادیده گرفتن این تأثیر در هنگام مداخله در بافت قدیم باعث می‌شود که تصمیم‌گیری جامع و کاملی در مورد بافت تاریخی صورت نگیرد و نتیجه کار واقعی و اصولی نباشد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله آب، ریخت‌شناسی شهری، زیرساخت آبی سنتی، شهر تاریخی قزوین،
عنوان انگلیسی The Contribution of Water to the Morphology of the Historic Qazvin City (Qajar Era)
چکیده انگلیسی مقاله Problem statement: Even though the dearth of water has long been a permanent challenge in Iran, a large majority of Iranian cities have managed to survive by harvesting underground water through the Qanat system. All these cities share some special features in terms of urban morphology and their traditional water infrastructures have influenced their urban texture to a large extent. Of these cities, the historic city of Qazvin has been selected as a case study. Research objective: This study attempts to examine the contribution of water to urban morphological elements. Since water as a natural element of the urban context determines urban forms (street, plot and building systems), this study seeks to identify such effects on these systems. Research method: The historic city of Qazvin was selected as the research site. Data related to the elements of the urban form of this city in the Qajar era were collected through field observation and interviews with old citizens of Qazvin and experts. Also, relevant documents were examined and analyzed. For data analysis, related software programs were used. Conclusion: Examining the presence of water in four elements of urban forms shows that water as an independent factor has had a large effect on urban morphology. It mainly affects street systems but this effect for building systems was much lesser. However, this effect on the plot systems has been very slight. Overlooking this effect while carrying out intervention in the historic urban texture might lead to some misunderstanding and result in an incorrect decision in the historic urban texture.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله آب, ریخت‌شناسی شهری, زیرساخت آبی سنتی, شهر تاریخی قزوین
نویسندگان مقاله نسیم ایران منش |
پژوهشگر دکتری، گروه شهرسازی، دانشکدة معماری و شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران.

محمدرضا پورجعفر |
استاد دانشگاه تربیت مدرس، گروه شهرسازی، دانشکدة شهرسازی و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

سید محمد رضا خطیبی |
استادیار گروه شهرسازی، دانشکدة معماری و شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران.

کرامت الله زیاری |
استاد جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشکدة جغرافیا، دانشگاه تهران، ایران.

نشانی اینترنتی http://www.bagh-sj.com/article_130953_9c4ec226a5c02c8d61906505e26a282d.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات