این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
فرهنگ ایلام، جلد ۲۱، شماره ۶۸.۶۹، صفحات ۳۴-۶۲
عنوان فارسی افسانه چِنگِ ‌پَری، نمونه‌ای از اسطوره‌شناسی علوم زمین در فرهنگ عامه (مطالعۀ موردی: شهرستان ایوان غرب، استان ایلام)
چکیده فارسی مقاله در گذشته، انسان‌ها به اقتضای شرایط زمانه با طبیعت پیرامون خود رابطۀ نزدیک‌تری داشته‌اند و همواره بسیاری از پدیده‌ها و رویدادهای گوناگون کرۀ زمین، ذهن و توجه آنها را درگیر خود کرده است؛ چنانکه در پی یافتن پاسخی روشن برای تبیین آنها برمی‌آمدند و هرگاه در این امر ناتوان می‌ماندند به ناچار از اسطوره‌ها کمک می‌گرفتند. معمولاً شخصیت‌های اسطوره‌ها موجوداتی فرازمینی هستند که تقدس، شرارت یا خیرخواهی دارند. افسانه‌های زمین‌شناختی که عوام‌شناسان آنها را افسانه‌های علت و معلولی یا توضیحی می‌نامند رایج‌ترین نوع فرهنگ عامیانه هستند که از پدیده‌های ژئومورفولوژیکی و زمین‌شناسی الهام گرفته‌اند؛ سنگواره‌ها نیز از این پدیده‌ها به شمار می‌روند که در ارتباط با آنها، باورها و اسطوره‌های گوناگونی رواج یافته است. در فرهنگ عامۀ شهرستان ایوان غرب، اصطلاح «چنگ پری» به نمونه‌ای از سنگواره‌های دوکفه‌ای‌ها گفته می‌شود که نمونه‌ای از ژئومیتولوژی در این شهرستان است. امروزه نیز اسطوره‌های محلی مربوط به پدیده‌های علوم زمین در قالب ژئومیتولوژی بررسی می‌شوند. در فرهنگ عامۀ شهرستان ایوان، این سنگواره‌ها مورد احترام هستند و از اهمیت قدسی و روحانی بالایی برخوردارند و به طور کلی در ارتباط با آنها، سه داستان و افسانۀ محلی در بین مردم رواج دارد. بر پایۀ بررسی‌های انجام‌شده و یافته‌های پژوهش حاضر، مراحل لازم برای شکل‌گیری اسطوره‌های علوم زمین در فرهنگ عامه، عبارتند از: ارتباط متقابل انسان و محیط، مشاهده و برانگیخته‌شدن حس کنجکاوی، ناتوانی در فهم چگونگی شکل‌گیری پدیده‌ها، توجیه موضوع با دلایل فرازمینی، پیدایش باورهای افسانه‌ای، پذیرش اولیه و فراگیری تدریجی در جامعه، پذیرش نهایی و تثبیت در فرهنگ عامه، استمرار نسلی و مقید بودن به باور پدیدآمده.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله ژئومیتولوژی، ژئومورفولوژی فرهنگی، اسطوره، چنگ پری، فرهنگ عامه، ایوان غرب،
عنوان انگلیسی The Legend of Cheng-e Pari, an Example of the Geomythology in Folklore (Case Study: Eyvan-e Qarb Township, Ilam Province)
چکیده انگلیسی مقاله ABSTRACT In the past, men have had a closer relationship with the natural environment around them due to the conditions of the time. Over time, many different phenomena and events on the earth have involved the minds and attention of human beings; and they tried to explain how they were formed. With the inability of early people to understand how phenomena form, they have inevitably sought the help of myths. Myths and geology are related in several ways. Some myths are the result of man's attempts to explain noteworthy features of his environment, such as striking landforms or unusual smaller features, whereas others try to account for conspicuous natural processes, such as earthquakes, volcanic phenomena, and floods. The characters of myths are usually supernatural beings and are always associated with holiness, evil and benevolence. The geomyths, or explanatory, myths are what folklorists call etiological, are the most common type of geologically inspired folklore. Early or primitive people always have been familiar with various fossils and they also have variety utilized, so that over time associated with them, including therapeutic-healing properties and other diverse applications of fossils, beliefs, myths and allegories diversity among them has vogue. For example, one can mention the term of Cheng-e Pari among local people of Eyvan-e Qarb Township as fossils in the limestone are applied. Today, the local-ethnic stories or myths about the phenomenon of Geosciences, named geomythology are being studied. Geomythology is the study of etiological oral traditions created by pre-scientific cultures to explain, in poetic metaphor and mythological imagery, geological phenomena such as volcanoes, earthquakes, floods, fossils, and other natural features of the landscape. Geomythology explores the relationship between geology and various kinds of folklore. In this article an example of geomythology in oral culture Eyvan-e Qarb Township in Ilam province was discussed. In popular culture, these fossils are of great sacredness and spiritual importance and are respected. Based on the results and studies, the necessary steps for the formation of geomyths in popular culture are: Human-environment interaction; Observation and curiosity; Inability to understand the formation of the phenomena; Justification of the issue with supernatural reasons; The early emergence of mythological beliefs; Primary acceptance and gradual extending in the community; Final acceptance and fixation in folklore; Continuity in generation and belief to the myth emerged.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله ژئومیتولوژی, ژئومورفولوژی فرهنگی, اسطوره, چنگ پری, فرهنگ عامه, ایوان غرب
نویسندگان مقاله رضا منصوری |
گروه جغرافیای طبیعی/ ژئومورفولوژی، دانشکده جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران.

نشانی اینترنتی https://www.farhangeilam.ir/article_133908_aa1b66403305c1a1afc4868faf87b225.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات