این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
کتابداری و اطلاع رسانی، جلد ۲۳، شماره ۳، صفحات ۱۱۹-۱۴۴
عنوان فارسی استناد، دانلود، اشاره و نشانه گذاری کتاب های الکترونیکی علمی: مطالعه موردی کتاب های اشپرینگر با استفاده از پلتفرم بوکمتریکس
چکیده فارسی مقاله هدف: پژوهش حاضر با هدف مطالعه میزان استناد، دانلود، اشاره و نشانه­‌گذاری کتاب‌­های الکترونیکی منتشر شده از سوی اشپرینگر در چهار حوزه موضوعی علوم پایه، مهندسی، علوم پزشکی و علوم اجتماعی در یک بازه زمانی سه ساله پس از انتشار کتاب­‌ها انجام گرفته است. روش پژوهش: این پژوهش نوعی مطالعه توصیفی - همبستگی است که با استفاده از شاخص‌­های استنادی، دگرسنجی و کاربرد انجام شده است. نمونه پژوهش شامل 1184 کتاب الکترونیکی در چهار حوزه موضوعی علوم پایه، علوم اجتماعی، مهندسی و پزشکی که در سال 2013 توسط مؤسسه انتشاراتی اشپرینگر منتشر شده­‌اند. داده­‌های پژوهش از طریق بوکمتریکس، پلتفرم اختصاصی اشپرینگر جهت نمایش عملکرد کتاب­های الکترونیکی، گردآوری شد. تجزیه و تحلیل داده­‌ها با استفاده از نرم افزار اس‌پی‌اس‌اس انجام شد. یافته‌­ها: نتایج پژوهش نشان داد که بیشترین میزان استناد به کتاب­‌های علوم پایه تعلق دارد، بیشترین میزان اشاره در رسانه­‌های اجتماعی به کتاب‌های علوم پزشکی و بیشترین میزان دانلود و نشانه‌­گذاری به کتاب­‌های مهندسی تعلق داشته است. تمامی کتاب­‌های مورد بررسی حداقل یک بار دانلود شده­‌اند، در حالی که سهم کتاب­‌های نشانه­‌گذاری شده معادل 90/2 درصد، سهم کتاب­های استناد شده معادل 67/9 درصد و سهم کتاب­‌های اشاره شده در رسانه­‌های اجتماعی تنها معادل 19/5 درصد بوده است. همچنین بیشترین سهم دانلود کتاب­‌های الکترونیکی در هر چهار حوزه موضوعی، شش ماه تا هجده ماه بعد از انتشار کتاب­‌ها اتفاق افتاده است. نتایج آزمون همبستگی نشان دهنده وجود رابطه آماری معنی‌دار و مثبت میان تعداد استناد، دانلود، اشاره و نشانه‌­گذاری کتاب­‌های الکترونیکی در هر چهار حوزه موضوعی مورد مطالعه است. نتیجه‌­گیری: شاخص­‌های جایگزین مانند میزان دانلود، اشاره و نشانه‌­گذاری کتاب­‌های علمی می‌­توانند در کنار شاخص­‌های سنتی استنادی، جهت مطالعه اثرگذاری کتاب­‌های الکترونیک مورد استفاده قرار گیرند. از این رو آشنایی کتابداران و جامعه پژوهشی کشور با شاخص‌­های جایگزین حائز اهمیت است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله کتاب الکترونیکی، اشپرینگر، بوکمتریکس، استناد، دانلود، نشانه‌گذاری، دگرسنجی، شاخص‌های مبتنی بر کاربرد،
عنوان انگلیسی Citations, Downloads, Mentions and Bookmarks of Scholarly E-Books: A Case Study of Springer Nature’s Books Using Bookmetrix Platform
چکیده انگلیسی مقاله Objective: This research investigates the citation, usage, reach and readership of scholarly books published by Springer Nature in four areas of Pure Sciences, Engineering, Medical Sciences, and Social Sciences within three years after publication. Methodology: The current study is a descriptive – correlational research which is conducted using citation, altmetrics and usage-based indicators. The sample of study is comprised of 1184 electronic books from Springer published in 2013. The data was collected from Bookmetrix, Springer’s platform for monitoring the performance of books, which shows the number of citations in Crossref, the number of downloads in SpringerLink, the number of mentions in social media tools and the number of bookmarks in Mendeley. Data analysis was conducted using SPSS. Findings: Results of the study revealed that Springer books in pure sciences were more frequently cited than the other three subject areas. Like citation data, download statistics varied between scientific areas and the highest download count belonged to engineering books. Results showed that books in medicine received more social media attentions compared with those in social sciences, pure sciences and engineering. Regarding Mendeley bookmarks, the engineering books demonstrated the highest number of bookmarks among four studied research areas.All the studied books have been downloaded at-least once, while the proportion of bookmarked, cited and mentioned books was 90.2%, 67.9% and 19.5%, respectively. The highest number of downloads in all four subject areas was occurred 6 to 18 months after publication time. The results of running a series of correlation tests revealed statistically significant and positive associations among the number of citations, downloads, mentions and bookmarks in all four disciplines. Findings revealed that books with more download statistics also accumulated higher citation counts. The relationship between citations and downloads could be bilateral. On the one hand, early download may lead to more citations. On the other hand, documents may gain more attention and be downloaded because they acquire more visibility when they are cited. Conclusion: The results of the current study provide evidence that usage-based and social media-based metrics could act as the complement of traditional citation-based measures for assessing the impact of books and book chapters in a multidimensional way. This study also provides insights into different types of impact that scholarly books have and how they are being cited, downloaded and discussed in book-oriented and article-oriented disciplines. Librarians’ and researchers’ familiarity with alternative metrics are mandatory.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله کتاب الکترونیکی, اشپرینگر, بوکمتریکس, استناد, دانلود, نشانه‌گذاری, دگرسنجی, شاخص‌های مبتنی بر کاربرد
نویسندگان مقاله زهره مقیسه |
دانشجوی دکتری سیاست‌گذاری علم و فناوری و کارشناس دفتر علم سنجی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران.

مهسا مرادیان |
کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران ایران

محمد امین عرفان منش |
استادیار علم اطلاعات و دانش‌شناسی، تحلیلگر پژوهش و سیاست‌گذاری، کمیسیون آموزش عالی شرق کانادا، نیوبرانزویک، کانادا.

نشانی اینترنتی https://lis.aqr-libjournal.ir/article_58001_febcfcff6d106e8cd7a60c432155665a.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات