این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
مرتع، جلد ۱۷، شماره ۳، صفحات ۳۶۱-۳۷۵
عنوان فارسی تاثیر سه گونه ی چوبی .Prunus scoparaia (Spach) C.K.Schneid، Acer monspessulanum L و .Daphne mezerum L بر ویژگی‌های کیفی خاک زیراشکوب (منطقه مورد مطالعه: مراتع کرخنگان)
چکیده فارسی مقاله سابقه و هدف: گیاهان بوته ­ای چند ساله از طریق ریزش لاشبرگ و تأثیر ریشه­ هایشان موجب تغییر کیفیت خاک رویشگاه خود می­شوند. با توجه به اهمیت کشت گونه­ های چوبی به منظور اصلاح و احیای پوشش گیاهی، این تحقیق در مراتع نیمه خشک جنوب استان یزد انجام گردید. مطالعه­ ی این مراتع که دارای محیط­ های اکولوژی حساس، شکننده و مستعد بیابان­ زایی هستند از هر حیث، با اهمیت می ­باشد. از طرفی به منظور مقابله با گسترش بیابان و خطرات ناشی از آن­ها، طرح­ های احیا و اصلاح مراتع با کاشت گونه­ های مختلف اجرا می ­گردد که می ­توانند ویژگی ­های خاک را تحت تأثیر قرار دهند. بنابراین هدف از این مطالعه، بررسی اثر کاشت گونه­ های درختچه ­ای مختلف بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک زیر اشکوب و اندازه­ گیری شاخص­ های کیفیت خاک در مراتع کرخنگان بوده است. مواد و روش­ها: این پژوهش تأثیر سه گونه­ ی چوبی Acer monspessulanum،Prunus scoparia . وDaphne mezerum.  بر ویژگی­های کیفی خاک سطحی زیراشکوب در مراتع کرخنگان مورد بررسی قرار داده است. بدین منظور، در پایان فصل رویش، پس از بررسی مقدماتی اقدام به شناسایی رویشگاه نموده و پس از انتخاب 15 سایت نمونه­ برداری که در هر سایت از خاک زیر تاج­ پوشش سه گونی چوبی A. monspessulanum، P. scoparia و D. mezerum و از خاک بیرون تاج پوشش به عنوان شاهد با اُگِر از عمق 5-0 سانتی متری نمونه­برداری انجام گردید و ویژگی­ های فیزیکی و شیمیایی 60 نمونه خاک سطحی اندازه ­گیری شد. جهت مقایسه ویژگی­ های خاک زیر اشکوب با یکدیگر و همچنین با تاج پوشش علفی بیرون از اشکوب، از آزمون ANOVA و دانکن استفاده شد.  نتایج: نتایج به­ دست آمده حاکی از وجود اختلاف معنی­ داری عناصر غذایی در زیر اشکوب گونه ­های چوبی با بیرون تاج پوشش (شاهد) است. بررسی عملکرد گونه­ ها نشان داد که گونه­ های A. monspessulanum و P. scoparia نقش پررنگ ­تری در بهبود خصوصیات شیمیایی خاک و عملکرد مرتع نسبت به گونه­ی D. mezerum دارد. درصورتی که میزان نیتروژن در خاک زیر اشکوب گونه­ ی A. monspessulanum، P. scoparia وD. mezerum بیشتر از خاک بیرون تاج پوشش بوده است. همچنین نتایج فسفر نشان داد که میزان فسفر A. monspessulanum، P. scoparia بیشتر از D. mezerum و بیرون تاج پوشش است. در خصوص میزان پتاسیم  در خاک زیر اشکوب گونه­ های چوبی A. monspessulanum، P. scoparia، D. mezerum و بیرون تاج پوشش دارای سطح اختلاف معنی­ داری مشاهده شد. همچنین میزان کلسیم در خاک زیراشکوب گونه­ ها A. monspessulanum، P. scoparia و D. mezerum بیشتر از بیرون تاج پوشش است. میزان منیزیم در خاک زیر تاج پوشش A. monspessulanum بیشتر از P. scoparia، D. mezerum و بیرون از تاج پوشش مشاهده گردید. میزان ماده ­ی آلی خاک زیر اشکوب گونه ­های چوبی A. monspessulanum، P. scoparia  و D. mezerum  بیشتر از خاک بیرون از تاج پوشش آنها بود. همچنین خاک­ های بیرون از تاج پوشش میزان قلیاییت بیشتری نسبت به خاک­ های زیر تاج پوشش گونه ­های D.mezerum، P. scoparia و A.monspessulanum داشت. هدایت الکتریکی خاک زیر اشکوب گونه ­های چوبی A. monspessulanum وP. Scoparia   بیشتر از خاک زیر اشکوب گونه D. mezerum و خاک بیرون از تاج پوشش است. نتیجه گیری: در مجموع نتایج این تحقیق نشان داد که گونه­ ی چوبی مختلف در عرصه­ های مرتعی تاثیرات متفاوتی بر خصوصیات خاک زیر اشکوب خود می­گذارند. به طوری که در این مطالعه مشاهده گردید گونه­­ی A. monspessulanum نسبت به سایر گونه ­های مورد بررسی اثرگذاری بیشتری بر روی خصوصیات خاک منطقه ­ی مورد مطالعه دارند. لذا با شناخت روابط موجود میان گونه ­های چوبی و خاک می­توان کمک شایانی به برنامه‌ریزی صحیح این بوم­سازگان­ ها در راستای فعالیت ­های اصلاح و توسعه نمود.  
کلیدواژه‌های فارسی مقاله نیتروژن، ماده‌­ی آلی، فسفر، تاج پوشش و مناطق خشک
عنوان انگلیسی The effect of three woody species of Acer monspessulanum L.،Prunus scoparaia (Spach) C.K.Schneid. and Daphne mezerum L. on soil quality characteristics under the canopy (study area: Karkhangan rangelands)
چکیده انگلیسی مقاله Background and objectives: Perennial shrubs alter the soil quality of their habitat through leaf fall and the impact of their roots. Due to the importance of cultivating woody plant species in order to improve and rehabilitate rangelands, this study was conducted in semi-arid rangelands in the south of Yazd province. The study of these rangelands, which have ecologically sensitive and fragile environments and are prone to desertification, is important in different aspect. On the other hand, in order to deal with desertification and its hazardous consequences, rangeland rehabilitation and improvement projects are implemented by planting different species that can affect soil characteristics.  Therefore, the goals of this study are to study the effects of canopy cover of native woody species on qualitative soil parameters in Karkhangan rangelands. Methodology: For this purpose, at the end of the growing season, after a preliminary study, the habitat was identified and after selecting 15 sites, soil sampling was performed under canopy cover and out of the canopy with a auger from a depth of 0-5 cm. Then soil physico-chemical parameters were measured in the laboratory (totally 60 soil samples). One-way ANOVA and Duncan tests were used to compare the soil characteristics under the canopy cover with each other and also with the out of the canopy (control). Results: The results indicated that there was a significant difference between nutrients under the woody species canopy and the control. Investigating the performance of the species showed that A. monspessulanum and P. scoparia have a stronger role in improving soil chemical properties and rangeland performance than D. mezerum. Conclusion: Overall, the results of this study showed that the woody species, Acer monspessulanum, has a more prominent effect on the soil characteristics of the study area compared to the other species. Therefore, by recognizing the relationships between woody species and soil, we can help to the proper planning of these ecosystems in order to improvement and development activities.  
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Nitrogen, organic matter, phosphorus, canopy cover, arid areas
نویسندگان مقاله مسلم یزدانی | Moslem Yazdani


رضا عرفانزاده | Reza Erfanzadeh
Department of Rangeland Management, Faculty of Natural Resources, Tarbiat Modares University
گروه مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس

اصغر مصلح آرانی | Asghar Mosleh Arani
Department of Environmental Engineering, Yazd University, Yazd, Iran.
گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه یزد

نشانی اینترنتی http://rangelandsrm.ir/browse.php?a_code=A-10-1276-2&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده تخصصی
نوع مقاله منتشر شده کاربردی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات