این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات، جلد ۳۹، شماره ۱، صفحات ۳۱-۶۱
عنوان فارسی پیش بینی روند همکاری های علمی ایران در پرتو پیوستن به معاهدات بین المللی: شبیه سازی سناریوهای محتمل با رویکرد مدلسازی عامل محور
چکیده فارسی مقاله طی دو دهه اخیر، برخی از معاهدات بین‌المللی نقش تعیین‌کننده‌ای در تسهیل همکاری علمی بین کشورهای عضو ایفا نموده‌اند. به همین جهت، مطالعه حاضر درصدد پیش‌بینی اثر عضویت ایران در این نوع از معاهدات بر سه مورد است: اول، میزان همکاری علمی ایران با اعضای هر معاهده؛ دوم، میزان کل همکاری‌های علمی بین‌المللی ایران؛ سوم، میزان وابستگی ایران به همکاری علمی با آمریکا به‌عنوان کلیدی‌ترین کنشگر شبکه همکاری علمی بین‌المللی. براساس پیشینه پژوهش، معاهداتی که تأثیر معناداری بر روابط همکاری علمی بین کشورها دارند عبارت‌اند از: جی هفت، جی بیست، اتحادیه اروپا، سازمان همکاری و توسعه اقتصادی، اوپک، اَپک و بریکس. این مطالعه مبتنی بر روش شبیه‌سازی (با رویکرد مدلسازی عامل محور) است. از این روش برای شبیه‌سازی شبکه همکاری‌های علمی بین کشورهای مستقل دارای بیش از یک میلیون نفر جمعیت در بازه 2042-2023 استفاده شد. داده‌های ثانویه موردنیاز برای شبیه‌سازی از پایگاه وب آو ساینس و پایگاه داده سازمان ملل گردآوری شد. فرضیات مرتبط با سناریوهای محتمل برمبنای مدل آماری تفاوت در تفاوت آزمون شدند. کلیه محاسبات اعم از شبیه‌سازی شبکه و آزمون فرضیات در محیط نرم‌افزار R انجام شد. یافته‌های پژوهش نشان داد که پیوستن ایران به جی بیست، سازمان همکاری و توسعه اقتصادی و اَپک سبب افزایش معنادار همکاری علمی ایران با اعضای هرکدام از این معاهدات خواهد شد. اما عضویت در بریکس تأثیر معناداری بر همکاری ایران با اعضای این معاهده ندارد. همچنین، پیوستن ایران به هرکدام از این چهار معاهده موجب افزایش معنادار میزان کل همکاری‌های علمی بین‌المللی ایران خواهد شد. با این وجود، میزان افزایش حاصل در سناریوی جی بیست بیشتر و در سناریوی بریکس کمتر از سایر معاهدات است. درعین‌حال، عضویت ایران در جی بیست و بریکس منجربه افزایش معنادار وابستگی ایران به همکاری علمی با آمریکا خواهد شد. در مقابل، عضویت ایران در سازمان همکاری و توسعه اقتصادی و اَپک نقش بارزی در کاهش وابستگی ایران به همکاری علمی با آمریکا خواهد داشت. مزیت دیگر عضویت ایران در سازمان همکاری و توسعه اقتصادی، تقویت همکاری‌هایش با دو مورد از کنشگران کلیدی اروپا (فرانسه و ایتالیا) است. از مزایای فرعی پیوستن ایران به اَپک نیز افزایش معنادار همکاری‌های علمی ایران با کنشگر کلیدی شرق آسیا (چین) است. نتایج حاکی از اینکه پیوستن ایران به اَپک و سازمان همکاری و توسعه اقتصادی هم به افزایش رؤیت پذیری آن در شبکه همکاری علمی بین‌المللی و هم به کاهش وابستگی‎اش به همکاری علمی با آمریکا کمک خواهد نمود.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله همکاری علمی، معاهده بین‌المللی، شبیه‌سازی، مدلسازی عامل محور، ایران،
عنوان انگلیسی Predicting Iran's Scientific Collaboration Trend in the Light of Joining International Treaties: Simulating Possible Scenarios Using an Agent-based Modeling Approach
چکیده انگلیسی مقاله During the last two decades, some international treaties have played a decisive role in facilitating scientific collaboration between member countries. For this reason, the study aims to predict the effect of Iran's membership in these treaties on three things: First, the amount of scientific collaboration between Iran and the members of each treaty; Second, the total amount of Iran's international scientific collaboration; Third, the extent of Iran's dependence on scientific collaboration with the USA, as the most key actor in the international scientific collaboration network. According to the background, the treaties that have a significant impact on international scientific collaboration are G7, G20, EU, OECD, OPEC, APEC, and BRICS. This study is based on the simulation method (with an agent-based modeling approach). This method was used to simulate the network of scientific collaboration between independent countries with more than one million people in the period of 2023-2042. The secondary data required for the simulation were collected from the Web of Science database and the United Nations database. Hypotheses related to possible scenarios were tested based on difference-in-difference statistical model. All calculations, including network simulation and hypothesis testing, were performed in the R software environment. The findings showed that Iran's joining G20, OECD, and APEC will significantly increase Iran's scientific collaboration with the members of each treaty. However, Iran's membership in the BRICS will not have a significant effect on its collaboration with the BRICS members. Also, Iran's joining each of these four treaties will significantly increase the total amount of Iran's international scientific collaboration. However, the increase in the G20 scenario is higher, and in the BRICS scenario is lower than other treaties. At the same time, Iran's membership in the G20 and BRICS will lead to a significant increase in Iran's dependence on collaboration with the USA. In return, Iran's membership in the OECD and APEC will play a significant role in reducing Iran's dependence on collaboration with the USA. Another advantage of Iran's membership in the OECD is strengthening its collaboration with two of the key players in Europe (France and Italy). One of the side benefits of Iran's joining APEC is the significant increase in its collaboration with the key player in East Asia (China). The results indicated that Iran's joining OECD and APEC will help to increase Iran's visibility in the international scientific collaboration network and reduce Iran's dependence on collaboration with the USA.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله همکاری علمی, معاهده بین‌المللی, شبیه‌سازی, مدلسازی عامل محور, ایران
نویسندگان مقاله مهسا صادقی نژاد |
گروه علوم اجتماعی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

محسن نوغانی دخت بهمنی |
دانشگاه فردوسی مشهد

احمدرضا اصغرپور ماسوله |
گروه علوم اجتماعی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

نشانی اینترنتی https://jipm.irandoc.ac.ir/article_704802_b1adbd7ca929f3eaa76fb3cfca092d3c.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات