این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات، جلد ۳۸، شماره ۴، صفحات ۱۱۲۹-۱۱۵۳
عنوان فارسی بررسی تأثیر منبع کنترل و اخلاق پژوهشی بر پیشگیری از سرقت علمی مطالعه موردی خبرگان علوم جنایی ایران
چکیده فارسی مقاله سرقت علمی به‌عنوان مصداق بارز فساد آکادمیک، اخلاق پژوهشی را نقض می‌کند. با وجود جرم‌انگاری سرقت علمی در قانون حمایت حقوق مؤلفان و مصنفان و هنرمندان، کمّی‌گرایی پژوهش در ایران موجب رشد این رفتار شده است. در این شرایط، لزوم توجه به رهیافت‌های پیشگیرانه یک مسئله حیاتی است. گرچه متغیرهای مختلفی در پیشگیری از سرقت علمی نقش دارند، اما دو متغیر منبع کنترل و اخلاق پژوهشی در این حوزه می‌توانند دارای اثر باشند. منبع کنترل که چگونگی درک افراد در خصوص کنترل بر محیط و وقایع پیرامونی را تبیین می‌کند، نظامی از ارزش‌ها و باورهاست که در آن فرد، موفقیت‌ها و شکست‌های خود را به عوامل درونی یا بیرونی نسبت می‌دهد. اخلاق پژوهشی نیز یک رشته معرفت‌محور است که بر انجام مطالعات نظام‌مند و امانت‌دارانه تأکید می‌کند. ازاین‌رو، در پژوهش حاضر تأثیر دو متغیر منبع کنترل و اخلاق پژوهشی در پیشگیری از سرقت علمی ارزیابی شد. جامعه آماری پژوهش، کلیه اعضای گروه و کانال تلگرامی مدرسه علوم جنایی به‌عنوان خبرگان حقوق جزا و جرم‌شناسی ایران بودند که از این میان و با استفاده از فرمول کوکران، 212 نفر به‌عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامه منبع کنترل «راتر» بود که در آن کنترل درونی و بیرونی بررسی شد. همچنین در خصوص اخلاق پژوهشی و سرقت علمی، پرسشنامه محقق‌ساخته طراحی شد و روایی صوری و محتوایی آن‌ها با استفاده از نظرات متخصصان تأیید و پایایی آن‌ها برای پرسشنامه‌های اخلاق پژوهشی و پیشگیری از سرقت علمی با ضریب آلفای کرونباخ 82/0 و 87/0 محاسبه شد. بر اساس یافته‌ها میان کنترل درونی و بیرونی و پیشگیری از سرقت علمی رابطه‌ای وجود نداشت. نبودِ ارتباط میان کنترل بیرونی و پیشگیری از سرقت علمی بدان‌ معناست که عوامل بیرونی همچون تقدیر، شانس و به‌طور کلی، جبرگرایی نقشی در پیشگیری از جرم ندارد. با این حال، فقدان رابطه میان منبع کنترل درونی و پیشگیری از سرقت علمی مؤید این نکته مهم است که خودکنترلی و اخلاق‌گرایی در پیشگیری از این جرم مؤثر نیست. بدین‌ترتیب، شاید بتوان گفت که جرم‌انگاری سرقت علمی و پیش‌بینی مجازات برای ارتکاب این جرم در کنار توسعه نرم‌افزارهای هوشمند تشخیص سرقت علمی همچون سامانه همانندجوی «پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران» و سامانه مشابه‌یاب متون «سمیم نور» که احتمال کشف جرم را افزایش می‌دهد، موجب بازدارندگی از جرم شده است. همچنین یافته‌ها نشان داد که متغیرهای اخلاق پژوهشی، سن، موقعیت دانشگاهی و وضعیت استخدامی با پیشگیری از سرقت علمی رابطه‌ای معنادار و مثبت دارند؛ بدین ‌معنا که به ‌موازات افزایش سن، بهبود موقعیت دانشگاهی و ارتقای اخلاق پژوهشی، پیشگیری از جرم به نحوی بهتر تضمین می‌شود. با این حال، یافته‌ها ثابت کرد که زنان استعداد و توانایی ذهنی بیشتری برای ارتکاب جرم دارند. یافته‌های حاصل از تحلیل رگرسیون گام‌به‌گام نیز ثابت کرد که از میان پنج متغیر اصلی اخلاق پژوهشی، جنسیت، سن، موقعیت دانشگاهی، و وضعیت استخدامی، سه عامل اخلاق پژوهشی، موقعیت دانشگاهی و جنسیت، توانایی تخمین پیشگیری از جرم را دارند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله سرقت علمی، منبع کنترل، اخلاق پژوهشی، بازدارندگی، پیشگیری،
عنوان انگلیسی Investigating the Effect of Locus of Control and Research Ethics on Preventing Plagiarism Case Study of Iranian Criminal Science Experts
چکیده انگلیسی مقاله Plagiarism as a clear example of academic corruption violates research ethics and slows down the production of science. Despite the criminalization of plagiarism in the Law on the Protection of the Rights of Authors, Writers and Artists, the quantitative nature of research in Iran has led to the growth of this behavior. Due to the importance of the discussion, this study aimed to investigate the relationship between the control source and research ethics in the prevention of plagiarism. The statistical population of the study is all members of the group and the Telegram channel of the School of Criminal Sciences as experts in Iranian criminal law, of which 212 people were selected as the final volume using the Cochran's formula. The data collection tool is the Ratter Control Source Questionnaire in which internal and external controls are checked. Also regarding research ethics and plagiarism, a researcher-made questionnaire was designed and their face and content validity using the opinions of three experts confirmed and their reliability for research ethics and plagiarism questionnaires with Cronbach's alpha coefficient of 0.82 and 0.87 was calculated .According to the findings, there is no relationship between internal and external control and prevention of plagiarism. Given that external control is used to justify unsuccessful behaviors and that not committing a crime is a successful behavior, the lack of a link between external control and plagiarism prevention is justified, but the lack of a link between internal control and plagiarism prevention suggests that self-control and morality have no role in preventing plagiarism. Thus, it can be said that the criminalization of plagiarism and the development of intelligent plagiarism detection software such as the software of Iranian Research Institute for Information Science and Technology by increasing the costs of crime has led to deterrence. The findings also show that the variables of research ethics, age, academic status and employment status have a significant positive relationship with the prevention of plagiarism. This means that crime prevention is better guaranteed by increasing the age, improve academic standing and promote research ethics. However, studies show that gender has a significant negative relationship with the prevention of plagiarism. This means that women are more talented and willing to commit crimes. Findings from stepwise regression analysis also proved that among the five main variables, three factors of research ethics, academic status and gender are able to estimate crime prevention.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله سرقت علمی, منبع کنترل, اخلاق پژوهشی, بازدارندگی, پیشگیری
نویسندگان مقاله حمیدرضا دانش ناری |
استادیارگروه حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه فردوسی مشهد،مشهد،ایران

نشانی اینترنتی https://jipm.irandoc.ac.ir/article_704477_410da09448cf1689e5d1095cc8c27559.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات