این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
نثر پژوهی ادب فارسی، جلد ۲۶، شماره ۵۴، صفحات ۲۶۷-۳۰۲
عنوان فارسی کارکرد معناشناسی « تقابل » در حکایتی از تاریخ بیهقی
چکیده فارسی مقاله به باورساختارگرایان تمامی پدیده‌ها به نظامی ساختاری تعلّق دارندکه عناصرو اجزای سازنده آن‌ها با یکدیگرارتباطی منسجم و تعاملی هدفمنددارند وفهم این ارتباط تنهاازطریق کشف تفاوت‌ها میسّراست. از مهم‌ترین این رابطه‌ها تقابل‌های دوگانه است. تقابل‌های معنایی از فروع تقابل‌های دوگانه درسطح واژه است که درآن واژه، با توجه به جفت متضادّخودمعنا می‌یابد. بار ارزشی قطب‌ها در تقابل‌های معنایی مهم و اغلب یکی دارای بار منفی و دیگری مثبت است.

حکایت «هارون‌الرشید و دو زاهدِ»تاریخ بیهقی در زمره شاخص‌ترین روایات این کتاب است.این حکایت از تقابل معناییِ کلانِ «زهد ریایی / زهد راستین» تشکیل شده و به مددتقابل های معنایی خُرد همچون «طمع / قناعت»، «فقر / ثروت» و «توکّل / ترس»، تقویت شده است.

پژوهش حاضر به شیوه توصیفی ـ تحلیلی درپی استخراج انواع تقابل‌های معنایی و تبیین جایگاه و کارکرد آن‌ها درروایت مذکور است.حاصل آنکه بیهقی آموزه‌های زهد رادو دسته کرده و برای تفهیم هریک،از تقابل های معنایی متناسب استفاده کرده است. دسته‌ای از مفاهیم همچون: « فقر و یا عدم ارتباط با حکّام وقت» به زعم او اساسی‌تر است. بنابراین از «تقابل مکمّل» که متضمّن معنای قطعیّت و صراحت است استفاده کرده؛ بدین معنا که می بایست این آموزه‌ها بی چون و چرا پذیرفته شود.امّا دسته‌ای از مفاهیم همچون:«گریه،مصاحبت خلق و کمیّت نماز»؛را فرعی دانسته بنابراین از تقابل‌های معنایی «مدرّج و ضمنی»استفاده کرده است.تعداد بیشتر تقابل‌های معنایی مدرّج و ضمنی درمتن نشانگر آن است که بیهقی به زهدِهمراه با تساهل و انعطاف متمایل‌تر است ودر تقیّدیا عدم تقیّد به مفاهیم فرعی آن به مخاطب آزادی عمل بیشتری داده است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله تقابل‌های‌ معنایی، حکایت هارون و دو زاهد، تاریخ بیهقی، تقابل مدرّج، تقابل مکمّل،
عنوان انگلیسی The function of the semantics of "opposition" in the story of tarikh Beyhaqi
چکیده انگلیسی مقاله In semantics, there is a special conceptual relationship between the parts of a part of speech, which is used in that part according to different situational contexts, and causes any certainty of a single meaning to be challenged, and the text confronts the discourse. Various things take on new meanings. One of the most important bases of these conceptual relationships is "semantic opposition" which is divided into several types from a linguistic point of view. By finding contrasts within each text and recognizing which strain is more privileged, it is possible to understand the idea supported by the text.The story of "Harun al-Rashid and two ascetics" of Beyhaqi history is one of the most significant narrations of this book, in which the author has tried to use his mastery over linguistic subtleties and using small semantic contrasts such as "greed / contentment", " poverty/wealth" and "trust/fear", to explain the grand opposition of "hypocritical asceticism/true asceticism".The present research is descriptive-analytical in order to explain that in advancing this process, Bayhaghi looked at mutual concepts from two perspectives. He considered one group to be fundamental, fixed and having inherent contradictions and contrasts, and the other group, despite the contradictory appearance, considered the perfection of the other pole. Also, to teach those fundamental and inevitable teachings of asceticism such as: "avoidance of the most basic means of comfort or attacking an oppressive ruler" he used
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله تقابل‌های‌ معنایی, حکایت هارون و دو زاهد, تاریخ بیهقی, تقابل مدرّج, تقابل مکمّل
نویسندگان مقاله فرشته محجوب |
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

مریم حقی |
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

نشانی اینترنتی https://jll.uk.ac.ir/article_4039_31be566cc3b92baddd00eceea445c5a7.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات