این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
پژوهش های معماری اسلامی، جلد ۱۲، شماره ۱، صفحات ۰-۰
عنوان فارسی بررسی تغییر تناسبات گنبدخانه مساجد صفوی در زمینه‌های ایجاد آن
چکیده فارسی مقاله دوره صفوی علاوه بر شکوفایی کشور در زمینه­های مختلف و ایجاد یک حکومت ملی پس از دوره­ای طولانی، برای اولین بار در مقیاس وسیع، تشیع مذهب رسمی کشور گردید. اندیشه­های جاری در این دوره مبعث از رویکردهای ایرانی- شیعی از خصوصیات منحصر به فردی برخوردار بود. به دلیل نقش عمده مساجد در این دوره در ساختار سیاسی و اجتماعی کشور، انتظار می­رود معماری مساجد نیز متاثر از اندیشه­های مذکور باشد. این تحقیق با هدف پاسخ­گویی به این سوال شکل گرفته که رویکردهای حاکم بر دوره­ صفوی چه تغییراتی را در مشخصات فیزیکی گنبدخانه مساجد دوره صفوی سبب شده­اند و این تغییرات چه تاثیراتی بر ادراک انسان از فضای معماری داشته است.
هدف تحقیق از طریق مقایسه مشخصات فیزیکی گنبدخانه مساجد دوره صفوی، با مساجد قبل از این دوره به دست آمده است. از آنجا که مساجد گنبدخانه­ای از دوره سلجوقی رواج یافته­اند، جامعه آماری تحقیق، ده گنبدخانه­ سلجوقی، ده گنبدخانه­ ایلخانی، دوازده گنبدخانه­ تیموری و یازده گنبدخانه­ صفوی می­باشد که بر اساس ابعاد دهانه به دو گروه مساجد بزرگ و کوچک تقسیم شده­اند. این 43 مسجد، دربرگیرنده تعداد عمده­ای از کل جامعه آماری مستندشده می­باشند. به دلیل ماهیت تاریخی این تحقیق، روش تفسیری-تاریخی در ترکیب با روش­های کمی مورد استفاده قرار گرفته و داده­ها به شیوه استنتاج منطقی تحلیل گردیده­اند.
نتایج تحقیق نشان می­دهد ویژگی­های هندسی و تناسبات گنبدخانه­های دوره صفوی، بیشترین انطباق را با گنبدخانه­های سلجوقی نشان می­دهند. در گنبدخانه مساجد بزرگ صفوی تمامی مولفه­های فیزیکی مورد مطالعه نسبت به مساجد دوره­های قبل، در جهت خلق گنبدخانه­های رفیع­تر؛ افزایش قابل توجهی نموده­اند. مساجد بزرگ به نسبت مساجد کوچک، تفاوتهای ساختاری بیشتری را با مساجد دوره­های قبل خود نشان می­دهند. فارغ از ابعاد مسجد، کاهش محسوس تناسبات داخلی فضای گنبدخانه مساجد صفوی نسبت به گنبدخانه­های دوره­های قبل، فضا را انسان محورتر نموده و ادراک فضایی مطلوب­تری را به همراه می­آورد.
 
کلیدواژه‌های فارسی مقاله مسجد، گنبدخانه، صفوی، تناسبات هندسی، نظام ادراکی.
عنوان انگلیسی Investigating the change of proportions of the dome of Safavid mosques in the context of its creation
چکیده انگلیسی مقاله In addition to the prosperity of the country in various fields and the establishment of a national government after a long period, the Safavid period, for the first time on a large scale, Shiism became the official religion of the country. Current thoughts in this period, originating from Iranian-Shiite approaches, had unique characteristics. Due to the major role of mosques in this period in the political and social structure of the country, it is expected that the architecture of mosques is also influenced by the mentioned ideas. This research was formed with the aim of answering the question of what changes the approaches of the Safavid period have caused in the physical characteristics of the domes of Safavid mosques and what effects these changes have had on the human perception of the architectural space.
The purpose of the research has been achieved by comparing the physical characteristics of the dome of mosques of the Safavid period with mosques before this period. Since domed mosques have become popular since the Seljuk period, the statistical population of the research is ten Seljuk domes, ten Ilkhani domes, twelve Timurid domes and eleven Safavid domes, which are divided into two groups of mosques based on the dimensions of the opening. They are divided into big and small. These 43 mosques include a large number of the entire documented statistical population. Due to the historical nature of this research, the interpretative-historical method was used in combination with quantitative methods and the data were analyzed in a logical inference manner.
The results of the research show that the geometric features and proportions of the domes of the Safavid period show the greatest conformity with the Seljuk domes. In the domes of the great Safavid mosques, all the physical components studied compared to the mosques of previous periods, in order to create higher domes; have increased significantly. Compared to small mosques, large mosques show more structural differences with the mosques of their previous periods. Regardless of the dimensions of the mosque, the noticeable reduction of the internal proportions of the dome of the Safavid mosques compared to the domes of the previous periods, makes the space more human-centered and brings a more favorable spatial perception.
 
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Mosque, dome, Safavid, geometric proportions, perceptual system.
نویسندگان مقاله اکرم حسینی | AKRAM Hosseini
Ferdowsi university of mashhad
دانشگاه فردوسی مشهد

نشانی اینترنتی http://jria.iust.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-1981-1&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده مطالعات موضوعی در معماری و شهرسازی اسلامی (مانند ایده های فضائی- هندسی، نمادها، آرایه ها، احجام و غیره)
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات