این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
فیزیک زمین و فضا، جلد ۳۹، شماره ۳، صفحات ۱۹۱-۲۰۶
عنوان فارسی بررسی آلاینده اُزن سطحی در شهر تهران طی دوره سال‌های (۲۰۰۸-۲۰۱۱)
چکیده فارسی مقاله در این تحقیق، تغییرات زمانی مکانی آلاینده اُزن سطح زمین و عوامل هواشناسی مؤثر بر آن در شهر تهران طی سال‌های 2008 تا 2011 بررسی شده است. بررسی مقادیر روزانه شاخص کیفیت هوا نسبت به آلاینده اُزن سطحی در ایستگاه اقدسیه نشان داده است که بیشترین درصد روزهای ناسالم در ماه‌های تیر و مرداد (93%) قرار دارد. اوج روزانه اُزن در ساعت‌های 15-17 رخ داده و متأثر از عوامل گوناگونی، به‌ویژه دمای هوا و تابش خورشیدی است. غلظت اُزن در ساعت 11 قبل‌ازظهر، همبستگی مثبت زیادی با غلظت میانگین روزانه آن دارد. یکی از جالب‌ترین نتایج این است اغلب کاهش وارونگی‌‌های دمایی شبانه و کاهش پایداری جوّی می‌تواند باعث افزایش غلظت اُزن سطحی شبانه شود. بررسی بیشینه‌‌های آلاینده اُزن سطحی بهاری روشن ساخته است که برخی سامانه‌های کم ارتفاع وَردسپهر میانی همراه با پدیده‌های وَردْایست تاشونده که منطقه ایران را در عرض‌های شمالی دریای خزر تحت‌‌تأثیر قرار می‌‌‌دهند، می‌‌‌توانند از راه نزول هوای خشک سرشار از اُزن پوشن‌سپهری به وَردسپهر، باعث افزایش مقدار آلاینده اُزن سطح زمین شوند. بررسی بیشینه‌های اُزن سطحی تابستانی و مقایسه آن با شرایط هواشناسی جوّ بالا نشان داده است که اغلب این بیشینه‌‌ها در اثر حضور وا‌چرخند‌‌ها در وَردسپهر میانی منطقه ایران ایجاد می‌شوند. شرایط هواشناسی آفتابی، خشک و آرام در طی روز ناشی از این سامانه‌ها باعث افزایش تولید اُزن طی واکنش‌‌های فوتوشیمیایی می‌شود. بررسی تأثیر بارش بر مقدار آلاینده اُزن سطحی روشن ساخته است که در روز بارشی غلظت همه آلاینده‌‌ها ازجمله اُزن کاهش می‌یابد ولی در یک تا دو روز پس از بارش درحالی‌که هنوز اکثر آلایندها غلظت به‌نسبت کمی دارند، غلظت اُزن افزایش می‌‌‌یابد؛ که این نشانه شفاف‌تر بودن جوّ برای تابش خورشیدی و ترغیب بیشتر فرایند فوتوشیمیایی تشکیل اُزن است. 
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی Investigation of surface ozone over Tehran for 2008-2011
چکیده انگلیسی مقاله Near surface ozone in urban areas can be potentially hazardous for the city dwellers. As a secondary pollutant it can also be an indicator for other air pollutants as nitrogen oxides, NOx and phenol acetate nitrate (PAN). In this paper time and spatial variations of near surface ozone and the effective meteorological parameters influencing it concentrations, have been investigated for Tehran for the period 2008-2011. The hourly ozone data of four stations namely Aghdasieh (north east), Geophysics (central), Poonak (north west) and Ray (south)  for this period were acquired from the Air Quality Control company of Tehran, and the hourly temperature difference between the near surface and 8 m height were also from the Resalat Mast west of the city. The meteorological data were acquired from the Geophysics station and the data of the vertical distributions of humidity were from Wyoming University data base that provides Skew-T data of the troposphere. The synoptic maps were also acquired from NOAA. Ozone air pollution index for some air pollution stations as Aghdasieh (north east of the city) show that the period with highest concentration during the year are warm summer months in which 93% of the days were unhealthy.  The daily peak of ozone concentration is found at 15-17 hours local time, depending on various meteorological parameters especially air temperature and solar radiation. There is also a strong correlation between the ozone concentration at 11AM local time and its daily mean. Usually the mean daily ozone concentration is about 66% of that of the values at 11AM local time. The annual peak of the ozone concentration is also in summer as expected. It is also found that as the nocturnal temperature inversion in the surface layer is reduced or the overall stability of the atmosphere is reduced the near surface concentration of ozone increased. This is attributed to the easier down mixing of the ozone in the residual layer (formed previous day) towards the surface. Tehran is surrounded by high mountains in the north and to some extent in the east affecting local near surface circulation. Such flows may advect air with different air pollutants especially from the emission areas (mainly center and south of the city) towards north or east, as towards Agdasieh, the station with an ozone monitoring facility. Spring time surface ozone variations also show that some mid-latitude low pressure weather system can cause strong tropospheric mixing, including tropopause folding, hence down transport of stratospheric ozone rich air towards the surface. While meteorological conditions associated with maxima of near surface ozone in summers are those with anticyclonic systems in the mid-troposphere of this area. Such conditions are associated with clear skies and strong solar radiations leading to strong photochemical activities that are essential for ozone formation in the atmosphere. It is also found that precipitation strongly reduces the air pollutants including ozone. It is interesting that following such perceptive events as the sky clears, ozone rate of concentration increase is faster than those of other pollutants. More clear sky following such events leads to stronger solar radiation near the earth surface, leading to stronger built up of ozone near surface.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله زهرا شرعی پور | sharei pour
کارشناس ارشد هواشناسی، گروه فیزیک فضا، مؤسسه ژئوفیزیک، دانشگاه تهران، ایران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه تهران (Tehran university)

عباسعلی علی اکبری بیدختی |
استاد گروه فیزیک فضا، مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، ایران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه تهران (Tehran university)

نشانی اینترنتی https://jesphys.ut.ac.ir/article_35607_a9f73fe711106b2866223248cfbbe27d.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1035/article-1035-311920.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات