این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
پژوهش های حفاظت آب و خاک، جلد ۲۳، شماره ۴، صفحات ۱۵۵-۱۶۹
عنوان فارسی بررسی تأثیر شیب هم‌زمان وجه‌های بالادست و پایین‌دست بر عملکرد هیدرولیکی سرریز کنگره‌ای مستطیلی
چکیده فارسی مقاله سابقه و هدف: سرریزها سازه‌های هیدرولیکی مهمی می‌باشند که برای تنظیم سطح آب، اندازه‌گیری جریان و تخلیه سیلاب در کانال-ها، رودخانه‌ها و مخازن سدها احداث می‌شوند. سرریزها بر اساس شکل تاج در عرض رودخانه، به دو گروه مستقیم و غیر مستقیم تقسیم می‌شوند. یکی از راهکارهای موثر و اقتصادی برای افزایش ظرفیت تخلیه در عرض مشخص سرریزها، استفاده از سرریز کنگره‌ای می‌باشد. هدف اصلی از طرح کنگره‌ای سرریزها، افزایش طول سرریز به‌وسیله غیر خطی کردن شکل آن در پلان می‌باشد.. عوامل موثر بر ضریب دبی سرریز کنگره‌ای از موارد مهمی می‌باشد که باید به آن توجه شود. این مشخصه از جریان تحت تاثیر پارامترهای متعددی است که تغییر در هر یک از آنها نسبت به حالت استاندارد، شرایط جریان و راندمان تخلیه این سازه‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. یکی از این پارامترها شیب وجه‌های بالادست و پایین دست سرریز کنگره‌ای می‌باشد. هدف از این پژوهش بررسی آزمایشگاهی اثر شیب هم‌زمان وجه‌های بالا‌دست و پایین‌دست بر عملکرد هیدرولیکی سرریز کنگره‌ای مستطیلی می‌باشد. مواد وروش‌ها: در این پژوهش 5 مدل سرریز کنگره‌ای مستطیلی در 4 شیب مختلف وجه‌های بالا‌دست و پایین‌دست به صورت هم زمان با استفاده از مدل آزمایشگاهی بررسی شد. پارامترهای موثر با استفاده از تجزیه و تحلیل ابعادی به روش باکینگهام در قالب شناسه‌های بدون بعد به‌دست آمد. آزمایش‌ها در فلومی با مقطع مستطیلی به طول 12 متر، عرض 5/0 متر و ارتفاع 8/0 متر با محدوده دبی 10 تا 70 لیتر بر ثانیه اجرا شد. سرریزهای مورد آزمایش از جنس پلکسی گلاس با ضخامت 10 میلی‌متر و تعداد 2 سیکل ساخته شد. سرریز‌ها با هندسه‌های متفاوت که عبارتند از ارتفاع‌های 15، 20 و 25 سانتی‌متر و همچنین طول تاج‌های 075/1، 275/1 و 675/1 مورد بررسی قرار گرفت. زاویه شیب سرریزهای مورد آزمایش به‌ترتیب از حالت سرریز کنگره‌ای مستطیلی بدون شیب به زاویه‌های 15، 30 و 45 درجه نسبت به رأس تاج سرریز تغییر یافت. یافته‌ها: نتایج نشان داد در محدوده دبی‌های کم، با ایجاد شیب هم‌‎زمان وجه‌های بالا‌دست و پایین‌دست در مدل سرریز کنگره‌ای مستطیلی، ضریب دبی سرریز نسبت به حالت بدون شیب مدل حدود 12 درصد کاهش می‌یابد. با افزایش پارامتر بدون بعد Ht/P از میزان کاهش ضریب دبی سرریز کاسته می‌شود. در محدوده دبی‌های زیاد ضریب دبی سرریز کنگره‌ای مستطیلی با شیب هم‌زمان وجه-های بالا‌دست و پایین‌دست بیشتر از ضریب دبی سرریز کنگره‌ای مستطیلی بدون شیب می‌گردد. علاوه بر این نتایج این پژوهش نشان داد که افزایش ارتفاع سرریز در مدل سرریز کنگره‌ای مستطیلی با شیب هم‌زمان وجه‌های بالا‌دست و پایین‌دست، ضریب دبی سرریز را در حدود 18 درصد افزایش می‌دهد. همچنین نتایج حاکی از آن بود که افزایش طول موثر سرریز در مدل سرریز کنگره‌ای مستطیلی با شیب هم‌زمان وجوه باعث کاهش تقریبأ 13 درصدی ضریب دبی سرریز در نسبت‌های Ht/P بیشتر از حدود 3/0 می‌شود. نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش می‌توان نتیجه گرفت که شیب‌دار نمودن هم‌زمان وجه‌های بالا‌دست و پایین‌دست سرریز کنگره‌ای مستطیلی نقش موثری در کارآئی این سرریز دارد. به‌طوریکه در دبی‌های بالا به‌منظور بهبود عملکرد هیدرولیکی سرریز کنگره‌ای مستطیلی می‌توان از ایجاد شیب هم‌زمان دو وجه استفاده نمود.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله سرریز غیر خطی، شیب‌دهنده، ضریب جریان، مدل فیزیکی،
عنوان انگلیسی Investigation of simultaneous slope of upstream and downstream ramps on hydraulic performance of rectangular labyrinth weir
چکیده انگلیسی مقاله Background and objectives: Weirs are one of important hydraulic structures that are constructed to regulate water surface, flow measurement and flood discharge in canals, rivers and reservoirs. According to the shape of crest across river, weirs are divided to two direct and indirect groups. Using labyrinth weir is an effective and economical way to increase discharge capacity. Main goal of labyrinth design of weirs is increase the length of weir by making the shape of it nonlinear. Effective factors on labyrinth weir’s discharge coefficient are important which should be considered. Different parameters affect this characteristic of flow and any change in one of these factors affect the flow condition and discharge coefficient. One of these parameters is downstream and upstream ramps slope of labyrinth weir. This study is concentrated on experimental investigation of simultaneous slope of downstream and upstream ramps’ effect on hydraulic performance of rectangular labyrinth weir. Materials and methods: In this study 5 models of rectangular labyrinth weir in 4 different ramp slopes were investigated in hydraulic laboratory. Effective parameters on system were obtained by dimensionless indexes using Buckingham theory. Experiments are carried out in flume with rectangular profile, it’s length, width and height are 12, 0.5 and 0.8 meters, respectively and discharge range of 10 to 70 l/s. Weirs under experiments were made of Plexiglas with 10 mm thickness and 2 cycles. Weirs including different heights of 15, 20, 25 cm and different crest’s length of 1.075, 1.275 and 1.675 cm were investigated. In this study 4 different slopes were considered for rectangular labyrinth weir including without slope, 15, 30 and 45 degrees. Results: Results indicated that in the case of upstream and downstream ramps' simultaneous slope, discharge coefficient decreased up to 7 percent compared to without slope condition. Increasing dimensionless parameter Ht/P leads to decrease discharge coefficient reduction. In the high discharge range, rectangular labyrinth discharge coefficient with upstream and downstream ramps' simultaneous slope is more than without slope condition. Furthermore, results showed that increase of weir height in rectangular labyrinth weir with upstream and downstream ramps' simultaneous slope results in discharge coefficient increase up to 13%. Increase of weir's effective length reduces the discharge coefficient up to 9% in Ht/P ratios that are more than 0.3. Conclusions: With regard to the conclusion of this study, upstream and downstream ramps simultaneous slope plays an important role in efficiency of rectangular labyrinth weir. So, two ramps simultaneous slope can be used for high discharge in order to improvement of rectangular labyrinth weir's hydraulic efficiency.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Non-linear weir, Apron, Flow coefficient, Physical model
نویسندگان مقاله مهسا اسکویی |
دانش آموخته کارشناسی ارشد

علی رضا عمادی |
علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

علی شاهنظری |
دانشیار گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

نشانی اینترنتی http://jwsc.gau.ac.ir/article_3283_e61bb5fccbf60fbbdf3d6e22958124b8.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1379/article-1379-315122.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات