این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
فقه و اصول، جلد ۵۶، شماره ۱، صفحات ۱۶۱-۱۸۵
عنوان فارسی تحلیل انتقادی مفهوم عدالت فقهی به‌مثابۀ ملکه
چکیده فارسی مقاله «عدالت» حقیقتی جاری در تمام ابعاد زندگی انسان است، در دانش‌های محتلف مفهوم‌یابی شده و فقه ازجملهٔ آن دانش‌هاست. فقها تعاریف‌ گوناگونی از عدالت ارائه داده‌اند که مهم‌ترین آن‌ها تعریف عدالت به‌مثابه ملکه است. این پژوهش با تبیین تعاریف‌ ارائه شده ازعدالت در فقه، این فرضیه را دنبال می‌کند که هیچ‌یک از تعاریف عدالت فقهی بیانگر معنای حقیقی نیست؛ برخی از آن‌ها حاکی و کاشف از وجود عدالت است و ملکه‌بودن نیز به‌دلیل برخی اشکالات نمی‌تواند تعریف عدالت به‌شمار آید؛ بلکه عدالت، واقعیتی وجودیِ برخاسته از حق است که هردو از اقتضائات فطری انسان به شمار می‌روند و فطرت آدمی بر آن گواهی می‌دهد. انجام واجبات و ترک محرمات، سبب فعلیت‌یافتن عدالت است، نه اینکه عدالت ملکه‌ای باشد که با انجام واجبات و ترک محرمات پدید ‌آید. تبیین این حقیقت، دست‌کم به‌لحاظ علمی ثمراتی در بر دارد که ضرورت بحث و تحقیق را ایجاب می‌کند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله عدالت، حق، فطرت، عدالت فقهی،
عنوان انگلیسی A Critical Analysis of the Concept of Jurisprudential Justice as Second Nature (Malakih)
چکیده انگلیسی مقاله Justice is a prevailing reality in all dimensions of human life, conceptualized in different fields of knowledge including jurisprudence. Jurisconsults have presented various definitions of justice, the most importance of which is the definition of justice as a second nature (malakih). The present study clarifies the definitions of justice provided in jurisprudence, and follows the hypothesis that none of these definitions truly capture the meaning of justice. Some of the definitions indicate and discover the existence of justice, and second nature cannot be accepted as a definition of justice either, due to some shortcomings. In fact, justice is an existential reality derived from Right (ḥaq), both of which are parts of innate human necessities and can be proven by reference to human nature. Performing the obligatory acts (vājibāt) and avoiding prohibited acts (muḥarramāt) leads to the realization of justice. It is not that justice is a second nature that emerges from performing obligatory acts and avoiding prohibited ones. This study is necessary, because elucidating the reality of jurisprudential justice yields scientific benefits in the least.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله عدالت, حق, فطرت, عدالت فقهی
نویسندگان مقاله رحمت الله کریم زاده |
استادیار گروه فقه و اصول، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، مشهد، ایران

نشانی اینترنتی https://jfiqh.um.ac.ir/article_45220_7816e91c30c1e14f805d8310bdda0e9b.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات