این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
سیاست علم و فناوری، جلد ۱۷، شماره ۱، صفحات ۱-۱
عنوان فارسی علوم انسانی و اجتماعی، تافته‌های جدابافته
چکیده فارسی مقاله گرچه در نگاه اول به نظر می­رسد که بحث در خصوص اهمیت و نقش حیاتی علوم انسانی-اجتماعی نقل بسیاری از محافل علمی بوده و هست، اما با بررسی متون و منابع موجود در خصوص ابعاد مختلف این علوم، درمی­یابیم که علوم انسانی-اجتماعی همواره و در همه جا در مظان اتهام بوده است. مفید نبودن، نداشتن نسبت مستقیم با صنعت و بازار، استعماری بودن، دنیاگرا بودن و... از جمله اتهاماتی است که در ادوار مختلف و بسته به جغرافیای فرهنگی مربوطه، گریبان­گیر این علوم بوده است.
گذشته از این، در کشورهای در حال توسعه مانند ایران، این مسأله ابعاد ویژه­تری می­یابد. بررسی شواهد آماری نشان می­دهد که تقریبا هیچ یک از دانشمندان ایرانیِ در زمره دانشمندان یک درصد برتر جهان در رشته­های علوم انسانی-اجتماعی قرار ندارند. نقطه کور این ماجرا کجاست؟ آیا ماهیت ارزش و فرایند خلق آن در علوم انسانی-اجتماعی با علوم دیگر متفاوت است؟ و بنابراین نوآوری و زنجیره ارزش آن در علوم انسانی-اجتماعی اشکال متفاوتی می­یابند؟
مرور پیشینه مطالعات نوآوری نشان می­دهد که شاید بتوان ریشه این مسأله را در ذهنیت اقتصادی محققان حوزه مطالعات نوآوری به مفهوم «نوآوری» جست و جو کرد. تسری چنین ذهنیتی در میان متولیان تأمین مالی و سیاست­گذاران علم -به دلایلی از جمله تمایل به نشان دادن سودآوری فوریِ زمینه­هایی که از آن­ها حمایت می­کنند- حمایت­های مالی را منوط به جایابی دستاوردهای تحقیقاتی در مجموعه­ای از معیارهای اقتصادی کرده است. این رویکرد اقتصادی که به عنوان منطق محبوب سیاستگذاران برای حمایت مالی برنامه­های تحقیقاتی شناخته می­شود منجر به مقایسه نتایج پژوهشی علوم انسانی-اجتماعی با علوم طبیعی توسط معیارهای ارزیابی یکسان شده است که چالش­ها و آسیب­های فراوانی در میان فعالان در حوزه علوم انسانی-اجتماعی داشته و آنها را دلسرد و ناامید کرده است. این رویه خطر انحراف تحقیقات به سمت حوزه‌هایی را دارد که منجر به دستاوردهای ملموس و قابل ارزش­گذاری اقتصادی می­شود، نه حوزه‌هایی که حیاتی هستند. اگرچه باید توجه داشت که «متفاوت بودن»، فقط ویژگی علوم انسانی-اجتماعی نیست، اما بحث اصلی این است که در شرایطی که مزایای کوتاه مدت و ملموس مطلوب به نظر می­رسند، علوم انسانی-اجتماعی بی­فایده و زاید می­نمایند.
حوادث تعیین­کننده و تحول­آفرین تاریخی، اقتصادی و سیاسی همواره برخواسته از اندیشه­های صاحب­نظران علوم انسانی-اجتماعی بوده است. بر این اساس شایسته است بجای تأکید مضاعف بر مصنوعات ملموس این علوم، توجه بیشتری بر ظرفیت­های اندیشه­آفرین و توسعه­بخش آن به ابعاد وجودی انسان شود و موقعیت آن به عنوان علومی که قابلیت شکل‌گیری علوم دیگر را در ذهن و اندیشه بشر فراهم می‌آورد به رسمیت شناخته شوند. از این رو شناسایی مسیرهای خلق ارزش و ردیابی آن تا تبلور اقتصادی و اجتماعی به «توجیه­پذیر شدن» تأمین مالی پژوهش­های این حوزه و درنهایت توسعه آنها در مسیر اصلی خود کمک خواهد کرد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله علوم انسانی،علوم اجتماعی،
عنوان انگلیسی Humanities and social sciences, intertwined but separate
چکیده انگلیسی مقاله Humanities and social sciences, intertwined but separate
Humanities and social sciences, intertwined but separate
Humanities and social sciences, intertwined but separate
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله علوم انسانی,علوم اجتماعی
نویسندگان مقاله پروانه آقایی |
دکتری سیاستگذاری علم و فناوری، دانشگاه تربیت مدرس

نشانی اینترنتی https://jstp.nrisp.ac.ir/article_14055_53cc218921627b205985984d1290a661.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات