این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
پژوهش های معماری اسلامی، جلد ۱۲، شماره ۲، صفحات ۰-۰
عنوان فارسی «تبیین ارتباط الگوی پلان‌های تک‌ حیاطه و دو‌ حیاطه (اندرونی و بیرونی) با سازمان فضایی خانه‌های تاریخی» (نمونه‌های موردی: خانه‌های دوره‌ی قاجار شهر تبریز)
چکیده فارسی مقاله
حیاط از فضاهای اصلی خانه‌ها به خصوص در معماری سنتی ایران بوده است که نقش بسزایی در شکل‌گیری نظام فضایی خانه‌ها داشته است. سوال اصلی پژوهش این است که چه ارتباطی میان سازماندهی فضایی خانه‌های تاریخی تک‌ حیاطه و دو حیاطه با تعداد حیاط‌ها برقرار است و هدف پژوهش، کشف ارتباط میان تعداد حیاط‌ها‌‌ با سازمان ‌فضایی خانه‌های تاریخی است. به این منظور، مولفه‌های تأثیرگذار بر سازمان ‌فضایی خانه‌های تاریخی مورد مطالعه قرار گرفته و با روش توصیفی-  تحلیلی و با رویکرد کیفی، به تجزیه و تحلیل مولفه‌ها در نمونه‌های موردی پرداخته شده است. جامعه‌ی آماری، خانه‌های قاجاری تک ‌حیاطه و دو حیاطه شهر تبریز می‌باشد. براساس یافته‌های پژوهش، در خانه‌های تک ‌حیاطه و دو حیاطه عوامل مختلفی نظیر هندسه چیدمان فضایی (الگوی چیدمان مرکزی و شعاعی و الگوی هندسی فضای پیرامون حیاط‌ها)، محوربندی (محورهای حرکتی داخلی و بیرونی، محور بصری و محور تقارن) و سلسله مراتب فضایی و دسترسی (کشیدگی حیاط‌ها، عمق فضاها نسبت به ورودی و نفوذپذیری) در مجموع نشانگر نوع خاصی از سازمان فضایی مرتبط با هر یک از دو گونه‌ی مذکور است. بررسی هندسه چیدمان فضایی نشانگر تفاوت در نوع قرارگیری فضاها نسبت به حیاط‌، تفاوت در توده‌گذاری و تعداد جبهه‌های ساخته‌ شده پیرامون حیاط، میزان درونگرایی نسبت به نوع حیاط و غیره است. بررسی محوربندی نشانگر تفاوت‌های موجود در مسیرهای حرکتی و ارتباطات درون فضایی، تفاوت در جهت محورهای بصری و در نحوه‌ی رعایت تقارن و غیره است. بررسی سلسله‌مراتب نشانگر تفاوت در تقسیم عرصه‌های خانه، تفاوت در قرارگیری فضاها در عمق‌های مختلف نسبت به ورودی با توجه به کاربری آنها و غیره است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله حیاط، سازمان فضایی، خانه‌های تاریخی، قاجار، تبریز
عنوان انگلیسی Explaining the Relationship Between Single-yard and Two-yard Plans (Interior and Exterior) with the Spatial Organization of Historical Houses« (Case Examples: Qajar Period Houses in Tabriz City)
چکیده انگلیسی مقاله The yard has been one of the main spaces in the houses, especially in the traditional architecture of Iran, which has played a significant role in the formation of the spatial system of the houses. The main question of this research is what is the relationship between the spatial organization of single-yard and two-yard historical houses with the number of yards and the purpose of this research is to discover the relationship between the number of yards (single-yard and two-yard) with the spatial organization of historical houses. For this purpose, First the factors affecting the spatial organization of historical houses have been studied, and with the descriptive - analytical method and with a qualitative approach, these components were analyzed in case examples. The required information has been collected by referring to library sources, cultural heritage organization documents and field impressions and the statistical population is single-yard and two-yard of Qajar houses in Tabriz city. In this research, among the different spaces of historical houses, the main and selected spaces of the house, which include the entrance, courtyard, reception hall, rooms, veranda and stairs, have been examined. Based on research findings, in historical houses, there are various components that have been influential in the spatial organization. One of these components is the geometry of the spatial layout; Examining the architecture of historical houses often shows that the yard is usually a focal space. Therefore, the pattern of radial and central layout is more prominent in courtyard-oriented studies. Also, the geometric pattern of the space around the courtyards, which indicates the geometric form of the fronts built around the courtyard, is also effective and can be investigated. Another component is axes; It can be stated that movement axes (internal and external), visual axis and axis of symmetry can be investigated as the main influential axes in the spatial organization. Another component is hierarchy; In historical houses, spatial hierarchy and access hierarchy are proposed and according to the studies about courtyard, it can be said that the length of the courtyards, depth and permeability are influential in the spatial and access hierarchy; So it can be said that in single-yard and two-yard houses, there are various factors such as the geometry of the spatial layout (based on the central and radial layout pattern and the geometric pattern of the space around the yards), axes (based on internal and external movement axes, visual axis and axis of symmetry), spatial and access hierarchy (based on the length of the yards, the depth of the spaces compared to the entrance and permeability) that in general, it indicates a specific type of spatial organization associated with each of the two mentioned species. The results show that these components in both types of plans, although they are similar in some cases, but in some cases, they have caused differences in the spatial organization of single-yard and two-yard plans. Among other things, the investigation of the geometry of the spatial layout shows the difference in the placement of spaces (reception hall, rooms, etc.) compared to the yard, the difference in massing around the yard and the number of fronts built around it, the degree of introversion compared to the type of yard and etc. Examining the axes shows the differences in movement paths and intra-spatial communication, differences in the direction of the visual axes and in the way of observing symmetry and etc. Examining the hierarchy shows the difference in dividing the areas of the house, the difference in the placement of spaces at different depths compared to the entrance according to their use and etc.
 
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Yard, Spatial organization, Historical houses, Qajar, Tabriz
نویسندگان مقاله زهرا عزتی کرعلیا | zahra ezzati kar,olia
tabriz islamic art university
دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران

ازیتا بلالی اسکویی | azita belali oskui
tabriz islamic art university
دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران

یحیی جمالی | yahya jamali
art university of isfahan
دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران

عارف منادی | Aref monadi
mizan university
دانشگاه غیر انتفاعی میزان تبریز، تبریز، ایران

نشانی اینترنتی http://jria.iust.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-216-5&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده مطالعات موضوعی در معماری و شهرسازی اسلامی (مانند ایده های فضائی- هندسی، نمادها، آرایه ها، احجام و غیره)
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات