این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
پژوهش های کاربردی زراعی (زراعت سابق)، جلد ۳۶، شماره ۲، صفحات ۱۸-۱
عنوان فارسی تاثیر آرایش کاشت و زمان آن بر عملکرد و اجزای عملکرد سیاهدانه در دو سال زراعی در استان گلستان
چکیده فارسی مقاله به‌منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر عملکرد و اجزاء عملکرد سیاه‌دانه، آزمایشی به‌صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستان در دو سال زراعی1400-1398 اجرا شد. در این آزمایش چهار تاریخ کاشت (15 مهر، 15 آبان، 15 آذر و 15 دی ) به‌عنوان عامل اصلی و تراکم کاشت در چهار سطح (40، 80، 120 و 160 بوته در متر مربع) به‌عنوان عامل فرعی بودند. نتایج نشان داد تاخیر در کاشت اثر معنی‌داری بر عملکرد و اجزای آن داشت به طوری‌که سبب کاهش معنی‌دار عملکرد دانه، تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول و وزن هزار به‌ترتیب 64،40، 32 و 22 درصد گردید. همچنین صفات فوق با افزایش تراکم از 40 به 120 بوته در مترمربع روند افزایشی داشتند، ولی افزایش بیشتر تراکم از 120 به160 بوته در مترمربع،کاهش این صفات به‌غیر از ارتفاع بوته و عملکرد زیستی را در پی داشت. بیشترین عملکرد دانه (1455 کیلوگرم در هکتار) در تاریخ کاشت 15 آبان و تراکم 120 بوته در متر مربع حاصل شد که با تراکم 80 بوته در مترمربع به‌علت بالا بودن قدرت جبرانی سیاه‌دانه تفاوت معنی‌داری نداشتند. نتایج ضرایب همبستگی نشان داد که عملکرد دانه بیشترین همبستگی مثبت و معنی‌داری را با تعداد شاخه جانبی (*89/0=r) و تعداد کپسول در بوته (**94/0=r) داشت. به‌طورکلی‌ به‌منظور رسیدن به عملکرد اقتصادی مطلوب در زراعت سیاه‌دانه در منطقه گرگان، کشت زودهنگام ( ترجیحا اواسط آبان) و تراکم80 بوته در مترمربع را می‌توان توصیه نمود.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله ارتفاع گیاه، تعداد کپسول در بوته، عملکرد دانه، عملکرد زیستی،
عنوان انگلیسی Effect of sowing date and plant density on yield and yield components of black cumin (Nigella sativa L.) in Gorgan, Golestan province
چکیده انگلیسی مقاله Black cumin is one of the most medicinal plants in the world, which is used in large quantities every year in the pharmaceutical, health and food industries. Planting date and suitable climatic conditions are one of the most important factors in plant establishment and achieving the desired economic yield, so that, the vegetative and reproductive stages of plants are adapted to the desired environmental conditionsin planting date and suitable environmental conditions (Mehta et al, 2009). To make maximum use of natural resources during the growing season, it is needed to choosed right planting date. In very early planting, low soil temperature and frost damage cause poor plant establishment in spring (Koocheki et al, 2017). Delay in planting date due to shortening of plant growth period and the possibility of occurrence of flowering time with high temperatures had adverse effects on plant growth and development. Hence, the objective of the present study was to evaluate the effect of sowing date and plant density on yield and yield components of black cumin in Gorgan region.
Materials and Methods
In order to investigate the effect of sowing date and plant density on yield and yield components of black cumin, an experiment was conducted in a split plot arrangement base on a randomized complete block design with three replications in Agriculture Reseach and Education center of Golestan during growing season of 2020-2021. In this experiment, main plot was four sowing dates (5 October, 5 November, 5 December and 5 January) and subplot was plant density at four levels (40, 80, 120 and 160 plant.m-2). In the physiological maturity was measured the morphological abd yield components such as plant height, number of lateral branches, number of capsules per plant, number of seeds per capsule, 1000-seed weight, biological yield and grain yield in plant.
Results and Discussion
The results showed that there was a significant different effect on yield and its components by delaying sowing date, so that the grain yield, number of capsules per plant, number of seeds per capsule and 1000-seed weight was decreased 64, 40, 32 and 22%, respectively.One of the main reasons is that the delay in planting date due to induction temperature stress has caused the sterile flowers and fall off., which leads to a reduction in the production potential of capsules and other yield components. Also, the above traits had increasing trend with increasing density from 40 to 120 plant.m-2, but further increase in density to 160 plant.m-2, these traits was reduced except plant height and biological yield. The interaction effect of sowing date and density except for 1000-seed weight on all traits was significant, so that the highest grain yield (1455 kg.ha-1) was obtained on November 6 and a density of 120 plant.m-2, which there was no significant difference with a density of 80 plant.m-2. It appears that the increase in seed yield with the increase in plant density was a result of higher leaf area, effective utilization of solar radiation during growth period and enhanced photosynthetic capacity and production of more pods per unit area. The lowest grain yield (650 kg.ha-1 ) was obtained on January 5 and the density of 40 plant.m-2, which decreased by 42% compared to November 6. Also, the highest biological yield (5376 kg.ha-1) was obtained on November 6 with a density of 160 plant.m-2. The results of correlation coefficients showed that grain yield had the highest significant positive correlation with the number of lateral branches (r = 0.89 *) and the number of capsules per plant (r = 0.94 **).
Conclusions
The results of this study showed the highest (1450 kg.ha-1) and lowest (525 kg.ha-1) grain yield was produced from planting date in November 6 and in January 6 , respectively. Therefore, in order to achieve the desired economic yield in the cultivation of black cumin plant, early cultivation (preferably the oneth decade of November) with 80 plants per square meter can be recommended for Gorgan region.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله ارتفاع گیاه, تعداد کپسول در بوته, عملکرد دانه, عملکرد زیستی
نویسندگان مقاله حسین رضوانی |
عضو هیات علمی و استادیار آموزشی بخش آموزش، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج،گرگان،

سید فاضل فاضلی کاخکی |
گروه آموزشی منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و اموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، مشهد ایران

راضیه عظیمی |
استادیار بخش تحقیقات گیاهان دارویی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

سپیده زوار |
کارشناس ارشد گیاهان دارویی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران

نشانی اینترنتی https://aj.areeo.ac.ir/article_131933_20b0726b231122c12a201dee89a46819.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات