این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
ژئوفیزیک ایران، جلد ۱۸، شماره ۴، صفحات ۱-۲۰
عنوان فارسی اثر چرخه خورشیدی بر پوشن‌سپهر و مدوله‌سازی آن با نوسان شبه‌دوسالانه
چکیده فارسی مقاله برای شناسایی دینامیک پوشن‌سپهر، آشکارسازی اثرات چرخه 11 ساله خورشیدی بر آن و نحوه وابستگی این اثرات به نوسان شبه‌دوسالانه (QBO) حائز اهمیت است. برای آشکارسازی اثرات، از داده‌های بازتحلیل JRA-55 با تفکیک ˚25/1 در دو راستای مداری و نصف‌النهاری در بازه زمانی 1958 تا 2017 استفاده شده است. با کمک داده‌های شار خورشیدی طول‌موج 7/10 سانتی‌متر (F10.7) وبگاه دانشگاه کلرادو (LISIRD)، فازهای متناظر با بی‌هنجاری‌های مثبت و منفی F10.7، با نام‌های به‌ترتیب HS و LS، محاسبه شد. همچنین برای QBO، فازهای غربی (WQBO) و شرقی (EQBO) با استفاده از داده‌های هواشناسی دانشگاه برلین (FUB) در ماه ژوئیه، اوایل زمستان (نوامبر و دسامبر) و اواخر زمستان (ژانویه، فوریه و مارس) تعیین شد. سپس، برمبنای میانگین ماهانه دما، ارتفاع ژئوپتانسیلی و تاوایی پتانسیلی (PV) در تراز hPa 30، همبستگی آنها با F10.7 برای فازهای QBO محاسبه و همراه با اختلاف دما و ارتفاع ژئوپتانسیلی بین فازهای HS و LS تحلیل شد. نتایج نشان داد بیشینه همبستگی دما و ارتفاع ژئوپتانسیلی با F10.7 برای ماه ژوئیه در منطقه جنب‌حاره منطبق بر بیشینه دریافت شار خورشیدی است. این همبستگی‌ها در مجموعه سال‌های EQBO، بزرگ‌تر و گسترده‌تر از مجموعه تمام سال‌ها و مجموعه WQBO هستند. درعین کوچکی مقادیر همبستگی PV با F10.7 برای ماه ژوئیه، الگوی مشخصی برای تغییرات آنها طی فازهایQBO  مشاهده نشد. برای اوایل و اواخر زمستان، همبستگی دما و ارتفاع ژئوپتانسیلی با F10.7 در تمام سال‌ها و WQBO کوچک است اما برای EQBO همبستگی مقدار به‌نسبت بزرگی دارد و بیشینه آن در مناطق حاره هر دو نیمکره دیده می‌شود. این همبستگی برای PV در مناطق زیادی از دو نیمکره گسترده شده و مقادیر آن در EQBO از WQBO قوی‌تر است. همچنین اختلاف دما و ارتفاع ژئوپتانسیلی بین HS و LS برای WQBO در نیمکره جنوبی بیشینه است اما در EQBO الگوی همبستگی گسترده‌تری در مناطق جنب‌حاره دو نیمکره وجود دارد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله ارتفاع ژئوپتانسیلی،تاوایی پتانسیلی،دما،شار خورشیدی،نوسان شبه‌دوسالانه،
عنوان انگلیسی Impact of the solar cycle on the stratosphere and its modulation by the quasi-biennial oscillation
چکیده انگلیسی مقاله The solar cycle is believed to have an important effect on the stratosphere with some degree of modulation by the quasi-biennial oscillation (QBO). To examine the likely effects of solar cycle and their modulation by QBO, in this study, the JRA-55 reanalysis data with a spatial resolution of 1.25 degrees in both the zonal and meridional directions were used for the period of 1958 to 2017 (60 years in total). Also, the solar flux at a wavelength of 10.7 cm, called , was extracted from the LISIRD website data for the study period. The monthly average temperature, geopotential height and potential vorticity (PV) at 30 hPa level as well as the solar flux were determined for the 60-year duration of the study.    The months of the study period were classified into easterly and westerly phases of QBO called EQBO and WQBO, respectively. A similar classificaltion was used for the set of years in which solar activity was greater (lower) than normal, called HS (LS) for high (low) solar. Using the FUB website data, the correlations of temperature, geopotential height and PV at 30 hPa with in the Northern Hemisphere summer (July), early winter (November and December) and late winter (January, February and March) were calculated for the whole set of data and the two subsets obtained for the two phases of QBO. Besides, the changes in temperature and geopotential height between HS and LS phases were investigated.     The main results of this research in terms of solar and QBO phases are as follows. For the temperature and geopotential height at 30 hPa level, the correlations with solar cycle in July are stronger in the subtropics, and larger and spatially wider for the set of EQBO than both the set of all years and the set of WQBO. The correlation ​​of PV with is generally small in July, exhibiting no clear pattern during QBO phases. In early and late winter, for the temperature, geopotential height and PV of 30 hPa, the correlations with are small for the set of all years and the set of WQBO, but attain a relatively large value for the set of EQBO with maximum values found in the tropical regions of both hemispheres. The corresponding correlation pattern for PV is distributed over many regions of both hemispheres with stronger values for the set of EQBO than the set of WQBO. Also, while the temperature and geopotential height difference between HS and LS for the set of WQBO reach their peak in the Southern Hemisphere, there is a spatially wider correlation pattern for the set of EQBO in the tropical regions of both hemispheres. Results also point to a possible impact of solar cycle on the Brewer–Dobson meridional circulation, a topic which needs a separate study.  
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله ارتفاع ژئوپتانسیلی,تاوایی پتانسیلی,دما,شار خورشیدی,نوسان شبه‌دوسالانه
نویسندگان مقاله مطهره صمداللهی |
دانش‌آموخته کارشناسی ارشد هواشناسی، مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، تهران، ایران

علیرضا محب الحجه |
استاد، گروه فیزیک فضا، مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، تهران، ایران

محمد میرزائی |
دانشیار، گروه فیزیک فضا، مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، تهران، ایران

محمد جغتایی |
استادیار، دانشکده فیزیک، دانشگاه یزد، یزد، ایران

نشانی اینترنتی https://www.ijgeophysics.ir/article_188371_d2209fedc9c1bf69f39a2d6581f8c263.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات