این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
طب سنتی اسلام و ایران، جلد ۷، شماره ۳، صفحات ۲۸۹-۳۰۰
عنوان فارسی واژه شناسی پزشکی در ذخیره خوارزمشاهی
چکیده فارسی مقاله سابقه و هدف: کتاب ده گانه ذخیره خوارزمشاهی، مهمترین و مفصل ترین کتب پزشکی به زبان فارسی است که در اوایل قرن ششم ق توسط سید اسماعیل جرجانی تالیف شد. غنای علمی کتاب در حوزه دانش پزشکی، کثرت واژه های پزشکی فارسی و گستردگی شمول داده های پزشکی آن، از ویژگی های بارز این اثر است. شناسایی و تفکیک مجموعه واژگان پزشکی کتاب ذخیره نه تنها می تواند ما را با مجموعه دانش پزشکی جرجانی آشنا سازد، بلکه این امکان را فراهم می آورد تا با تفکیک این واژگان، به ساختار دانش پزشکی در دوره جرجانی آگاهی یابیم. از این جهت ذخیره خوارزمشاهی می تواند به عنوان یکی از منابع اصلی از این مجموعه متون مورد استفاده قرار گیرد. مواد و روش ها: شناخت ساختار دانش پزشکی در اندیشه جرجانی مهمترین مساله این تحقیق است. در مقاله حاضر با هدف واکاوی اندیشه جرجانی در حوزه دانش پزشکی و شناسایی واژگان خاص تخصصی پزشکی، تعیین سطح معنایی و تفکیک این واژگان و بر اساس روش تحلیل کمی و ساختاری، ده کتاب نسخه خطی ذخیره خوارزمشاهی مورد بررسی قرار گرفته است. نتیجه گیری و توصیه ها: اطلاعات ارائه شده در ذخیره خوارزمشاهی در چهار مجموعه کلی شامل اندام ها، بیماری ها، داروها و اصطلاحات مربوط به علائم و نشانه های بیماری ها و روش های بالینی و راههای معالجه، قابل شناسایی است. زیر مجموعه های هر یک از این مجموعه ها نیز در این بررسی شناسایی شده است. دستاوردهای این بررسی می تواند ما در جهت ترسیم فضای کلی تطور دانش پزشکی در تاریخ اسلام و در قرون اولیه اسلامی، و دست یافتن به دانسته های عمیق در این حوزه یاری دهد. همچنین می تواند ما را در تدوین ساختار دانش پزشکی در تمدن اسلامی و نیز در اندیشه جرجانی در حوزه اندام شناسی، بیماری شناسی و دارو شناسی کمک نماید. کلیدواژه ها: ذخیره خوارزمشاهی، سید اسماعیل جرجانی، اندام ها، بیماری ها، داروها
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی Medical Terminology in “Zakhireh Kharazmshahi” Book
چکیده انگلیسی مقاله Background and Purpose: Written by Seyed Ismail Jorjani in the early sixth century AH, the Decuple book of Zakhireh Kharazmshahi is one the most important and comprehensive medical books in Persian language. The most outstanding features of this book include the scientific value of the book in the field of medical science, the plurality of Persian medical terminology and the extent of medical data. The identification and resolution of medical terminology of the decuple book of Zakhireh Kharazmshahi not only indicates Jorjani’s extensive medical knowledge but also with the ability of separating the words it introduces the knowledge of medical structure in Jorjani’s era. Therefore, Zakhireh Kharazmshahi can be used as one of the main resources of medical terminology collections. Methods and Materials: Understanding the structure of medical knowledge in Jorjani’s thought is the most significant question in this research. In this paper, the manuscript of the decuple book of Zakhireh Kharazmshahi was studied in order to analyze Jorjani’s medical knowledge, identify specific medical terminology terms and determine the semantic level to separate these words based on the quantitative and structural analysis. Results and Conclusion: Information provided in Zakhireh Kharazmshahi are identified in total of four series including anatomy, diseases, medications, the signs and symptoms of diseases and clinical managements. The subsets of each of these categories has been identified. The results of this study can help us to define the scope of the development of medical knowledge in Islamic era and to achieve deep knowledge in this area. This also helps us to codify the structure of medical knowledge in Islamic civilization and understand Jorjani’s knowledge in the fields of anatomy, pathology, and medicine.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله فرشته جهانی |


هوشنگ خسروبیگی |


نشانی اینترنتی http://jiitm.ir/browse.php?a_code=A-10-1-336&slc_lang=fa&sid=fa
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/226/article-226-331138.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده تخصصی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات